Prezydent Finlandii Alexander Stubb powiedział we wtorek, iż Helsinki przygotowują się do opuszczenia konwencji ottawskiej z 1997 r. — znanej również jako traktat o zakazie stosowania min przeciwpiechotnych — w celu przeciwdziałania zagrożeniu ze strony Rosji.
„Niezbędna”, ale bardzo niebezpieczna broń
„Jeśli zaczniemy luzować nasze zobowiązania, ułatwi to toczącym wojnę frakcjom na całym świecie ponowne użycie tej broni, ponieważ zmniejszy to piętno ” — zaznaczył norweski minister spraw zagranicznych, odnosząc się do decyzji Helsinek.
Nie powinno być zaskoczeniem, iż zgoda na stosowanie min przeciwpiechotnych budzi kontrowersje czy sprzeciw. To okrutny rodzaj broni, który „nie rozróżnia, czy ma do czynienia z żołnierzem, czy cywilem, czy panuje wojna, czy nastał już pokój” i zabija tysiące ludzi na całym świecie wiele lat po zakończeniu konfliktu.
Norweski minister spraw zagranicznych Espen Barth Eide na Konferencji Norweskiej Polityki Zagranicznej 2025 w Sentralen w Oslo, Norwegia, 2 kwietnia 2025 r.
„Z wojskowo-taktycznego punktu widzenia są one uważane za niezbędne w wielu wojnach: miny lądowe mają na celu spowolnienie wroga, zmuszenie go do podążania w jednym kierunku, zabezpieczenie flanki i obszarów strategicznych lub zniszczenie pojazdów. Jednak szkody, jakie mogą wyrządzić jeszcze wiele lat po zakończeniu wojny, skłaniają krytyków do kwestionowania ich użycia” — cytuje za środowym wydaniem niemieckiego dziennika „Frankfurter Allgemeine Zeitung” portal Deutsche Welle.
Zakazująca sygnatariuszom używania, składowania, produkowania oraz przekazywania min przeciwpiechotnych konwencja ottawska z 1997 r. znalazła się jednak w ostatnim czasie pod zwiększoną presją z powodu wojny Kremla w Ukrainie, zwłaszcza w krajach sąsiadujących z Rosją, które obawiają się rozszerzonej agresji ze strony Moskwy.
„Nasza decyzja to czytelny przekaz”
Decyzja Finlandii o wycofaniu się z traktatu pozostawiła Norwegię jako jedyny kraj europejski graniczący z Rosją (państwa te dzielą prawie 200-km granicę na dalekiej północy), który nie planuje ponownie zaopatrywać się w miny lądowe.
Dwa tygodnie przed Finlandią, 18 marca br., Polska i trzy kraje bałtyckie ogłosiły zamiar opuszczenia międzynarodowej konwencji ze względu na przewidywane zagrożenie dla państw członkowskich NATO graniczących z Rosją i Białorusią.
„Wierzymy, iż w obecnej sytuacji znacznego pogorszenia bezpieczeństwa nadrzędne znaczenie ma zapewnienie naszym siłom obronnym elastyczności i swobody wyboru w celu potencjalnego wykorzystania nowych systemów uzbrojenia i rozwiązań w celu wzmocnienia obrony wrażliwej wschodniej flanki Sojuszu” — stwierdzili w niedawnym oświadczeniu ministrowie obrony Polski, Estonii, Łotwy i Litwy.
„W świetle tych rozważań, my — Ministrowie Obrony Estonii, Łotwy, Litwy i Polski — jednogłośnie rekomendujemy wypowiedzenie Konwencji Ottawskiej. Nasza decyzja to czytelny przekaz: nasze kraje są gotowe i mogą użyć każdego niezbędnego środka do obrony naszego terytorium i wolności” — zadeklarowali. Rosja, Chiny i Stany Zjednoczone należą do państw, które nigdy nie podpisały konwencji.
