Przez ostatnie lata Polacy cieszyli się dostępem do relatywnie tanich kredytów, co napędzało rynek nieruchomości i konsumpcję. Niestety, ten okres dobiega końca. Rada Polityki Pieniężnej (RPP), w cyklu podwyżek stóp procentowych, który rozpoczął się w październiku 2021 roku, systematycznie podnosiła koszt pieniądza, aby walczyć z rosnącą inflacją. W efekcie, raty kredytów, zarówno hipotecznych, jak i gotówkowych, poszybowały w górę, a zdolność kredytowa Polaków znacząco spadła.
Ostatnia podwyżka miała miejsce w lipcu 2022 roku a stopy utrzymywały się na tym samym poziomie aż do września 2023 roku kiedy to RPP zdecydowała się na obniżenie stóp procentowych o 0,75 punktu bazowego. Aktualna główna stopa procentowa wynosi 5,75%.
Dla wielu kredytobiorców oznacza to wzrost raty kredytu o kilkaset złotych miesięcznie. Przykładowo, dla kredytu hipotecznego w wysokości 300 000 złotych, zaciągniętego na 30 lat z marżą 2%, rata kredytu przy stopie referencyjnej na poziomie 5,75% wynosi około 2 273 złotych. Przed cyklem podwyżek, przy stopie referencyjnej wynoszącej 0,1%, rata tego samego kredytu wynosiła około 1250 złotych. To oznacza wzrost o ponad 1000 złotych, czyli 81,84%!
Wzrost rat kredytów to nie tylko problem dla osób, które już spłacają zobowiązania. To również bariera dla tych, którzy dopiero planują zakup mieszkania lub innej nieruchomości na kredyt. Wyższe stopy procentowe oznaczają niższą zdolność kredytową, a co za tym idzie, trudności w uzyskaniu kredytu na wymarzone M.
Według danych Biura Informacji Kredytowej (BIK), w 2023 roku banki udzieliły o 4,8% mniej kredytów mieszkaniowych niż w roku 2022. Wartość udzielonych kredytów spadła o 11,1%. Spadek ten jest bezpośrednio związany z rosnącymi stopami procentowymi i pogorszeniem się zdolności kredytowej Polaków. W kwietniu 2024 roku BIK zanotował wzrost o 20,7% w ujęciu rocznym wartości wnioskowanych kredytów mieszkaniowych. Należy jednak pamiętać, iż jest to wciąż wynik niższy o 5,7% w porównaniu do marca 2024. Dodatkowo, wartość udzielonych kredytów hipotecznych w kwietniu 2024 roku była wyższa o 71,2% w porównaniu do kwietnia 2023 roku.
Co dalej ze stopami procentowymi? Analitycy są podzieleni w swoich prognozach. Część z nich uważa, iż RPP może zdecydować się na dalsze obniżki stóp procentowych w kolejnych miesiącach, jeżeli inflacja zacznie spadać, a koniunktura gospodarcza będzie się pogarszać. Inni natomiast przewidują, iż stopy procentowe mogą jeszcze wzrosnąć, jeżeli inflacja będzie utrzymywać się na wysokim poziomie.
Jakie są możliwe rozwiązania dla kredytobiorców? Osoby, które mają problemy ze spłatą rat kredytu, powinny jak najszybciej skontaktować się ze swoim bankiem i porozmawiać o możliwości restrukturyzacji zadłużenia. Bank może zaproponować na przykład wydłużenie okresu kredytowania, co obniży wysokość miesięcznej raty, ale jednocześnie zwiększy całkowity koszt kredytu. Innym rozwiązaniem może być czasowe zawieszenie spłaty raty lub zmiana oprocentowania kredytu.
Warto również rozważyć nadpłatę kredytu, jeżeli dysponujemy wolnymi środkami. Nadpłata pozwala na zmniejszenie kapitału pozostającego do spłaty, a co za tym idzie, na obniżenie wysokości raty lub skrócenie okresu kredytowania.
W obecnej sytuacji kluczowe jest racjonalne zarządzanie domowym budżetem i unikanie nadmiernego zadłużania się. Przed zaciągnięciem jakiegokolwiek zobowiązania finansowego należy dokładnie przeanalizować swoją sytuację finansową i upewnić się, iż będziemy w stanie spłacać raty kredytu, choćby jeżeli stopy procentowe wzrosną.
Koniec ery tanich kredytów to poważne wyzwanie dla wielu Polaków. Wzrost rat kredytów, spadek zdolności kredytowej i niepewna przyszłość stóp procentowych sprawiają, iż zakup mieszkania staje się coraz trudniejszy. W tej sytuacji szczególnie ważne jest odpowiedzialne podejście do finansów i dokładne planowanie wydatków. Pamiętajmy, iż kredyt to zobowiązanie na wiele lat, a decyzja o jego zaciągnięciu powinna być dobrze przemyślana.
Read more:
Koniec ery tanich kredytów. Zapłacimy choćby 110% więcej
