Konkurs akademicki „Życie i godność”

W sobotę 25 marca 2023 r. zostały wręczone nagrody w konkursie akademickim „Życie i godność”, którego organizatorem jest Polskie Stowarzyszenie Obrońców Życia Człowieka.

Na tegoroczną edycję konkursu zgłoszonych zostało 30 prac akademickich (21 magisterskich oraz 9 licencjackich) obronionych w latach 2020–2022 w 16.uczelniach w Polsce. Uczestnicy to absolwenci różnych kierunków studiów, m.in.: nauk o rodzinie, prawa, pedagogiki, pielęgniarstwa, położnictwa, czy psychologii. W swoich pracach dotykają tematyki pro-life, zarówno w wymiarze prawnym, jak i biologiczno-medycznym. Nie brakuje też prac omawiających społeczne i psychologiczne aspekty problematyki obrony życia człowieka.

– Konkurs akademicki „Życie i godność”, choć ma wymiar kameralny, jest jednym z naszych najważniejszych projektów edukacyjnych. Refleksja naukowa nad tematami poruszającymi konkursowe hasło jest dla naszego Stowarzyszenia bardzo ważna. Niestety patrząc na to, co dzieje się we współczesnym świecie w kwestii życia, można odnieść wrażenie, iż w świecie naukowym zaczyna brakować intelektualnej uczciwości. Czasem można odnieść wrażenie, iż nauka zdaje się być „na usługach” interesów. Ważniejsze od prawdy bywa podążanie za trendami, co jest brzemienne w skutkach. Nauka bez prawdy staje się ideologią. Mamy nadzieję, iż nasz konkurs jest choćby małą cegiełką do zmiany tego trendu. – podkreśliła Magdalena Guziak-Nowak, dyrektor ds. edukacji Polskiego Stowarzyszenia Obrońców Życia Człowieka, podczas gali finałowej konkursu.

Celem konkursu „Życie i godność” jest zachęcenie młodzieży akademickiej do zainteresowania się zagadnieniami związanymi z promocją życia jako wartości o fundamentalnym znaczeniu zarówno dla egzystencji poszczególnych osób, jak i całych społeczeństw. Wyrazem tego zainteresowania jest podejmowanie przez studentów badań dotyczących tej kwestii, ujmowanych z perspektywy studiowanej przez nich dyscypliny, a jednocześnie stanowiących podstawę do przygotowania i obrony pracy dyplomowej. Prace oceniane są przez specjalistów z danej dziedziny naukowej.

Podczas uroczystej gali, która odbyła się w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Krakowie, wszyscy obecni laureaci konkursu mogli w kilku zdaniach przedstawić problematykę swojej pracy, a także przybliżyć proces jej powstawania. Wielu z nich podkreśliło, jak ważne i potrzebne było dla nich wsparcie promotora w podjęciu takiej a nie innej tematyki.

W kategorii prac licencjackich przyznano następujące nagrody:

I miejsce: Maciej Reniec „Opinia personelu pielęgniarskiego na temat eutanazji w najbliższej rodzinie (na podstawie badań własnych)”.

Uzasadnienie recenzenta: To praca ambitna, zarówno ze względu na podjęty temat, jak i sposób jego realizacji. Autor, posługując się samodzielnie przygotowanym kwestionariuszem ankiety, pozyskał drogą internetową opinie na temat eutanazji od 146 osób, które posiadają wykształcenie pielęgniarskie i w zdecydowanej większości pracują w wyuczonym zawodzie. Opracowując zebrany materiał badawczy nie ograniczył się do poddania go analizie statystycznej przy użyciu kilku testów stosowanych na gruncie badań społecznych o charakterze ilościowym, ale uzyskane wyniki odniósł do rezultatów innych dostępnych badań na podobny temat, a wynikające z tego porównania wnioski opatrzył własnym komentarzem.

Słowo autora pracy: Temat pracy pojawił się dość niespodziewanie, po jednym z przedmiotów „Śmierć i umieranie”, gdzie poruszane były zagadnienia eutanazji. Liberalizacja i odrzucenie prawdziwych wartości pokazuje, jak człowiek się gubi. Istotne jest wyjaśnienie znaczenia słowa eutanazja. Ludzie często w ankietach do mojej pracy mówili o niej jako o prawie do godnej śmierci. A jest wręcz odwrotnie.Trudności w życiu starczym nie można odbierać jako nieszczęścia, ale przeżywać je z godnością.

II miejsce: Magdalena Laskowska „Syndrom poaborcyjny w świetle wybranej literatury przedmiotu”

Uzasadnienie recenzenta:tworząc spójną całość. Szczególnym walorem pracy jest zwrócenie uwagi na relatywnie rzadko podnoszone, a istotne różnice w przeżywaniu syndromu poaborcyjengo przez kobiety i mężczyzn oraz ukazanie duchowych dróg pomocy dla osób przeżywających ten syndrom.

III miejsca nie przyznano

Wyróżnienie: Monika Przyjemska „Konsekwencje aborcji w życiu kobiety w aspekcie medycznym, psychologicznym i duchowym”

Uzasadnienie recenzenta: Praca stanowi rzetelne studium konsekwencji ujawniających się w różnych wymiarach życia kobiet. Autorka, bazując na prawidłowo dobranej i aktualnej literaturze przedmiotu, przedstawia je w klarowny i interesujący sposób, umiejętnie łącząc poszczególne wątki pracy. Warto też podkreślić, iż tekst pracy napisany jest bardzo poprawną i piękną polszczyzną, co niestety w tej chwili nie jest cechą powszechną.

W kategorii prac magisterskich przyznano następujące nagrody:

I miejsce: Ewa Rejman „Relacja pomiędzy wolnością religijną i wolnością sumienia a „nowymi prawami człowieka”.

Uzasadnienie recenzenta: Autorka podejmuje w swej pracy zagadnienie stanowiące w tej chwili przedmiot sporów wśród naukowców oraz uczestników debat publicznych, którego źródłem jest wynikająca ze zderzenia przeciwstawnych opcji światopoglądowych odmienna odpowiedź na pytanie, czy powinna istnieć równość między wywiedzionymi z prawa naturalnego klasycznymi prawami człowieka, jak np. wolność sumienia i religii, potwierdzonymi w międzynarodowych aktach prawnych, a tzw. Nowymi prawami człowieka, do których zalicza się prawa reprodukcyjne, antydyskryminacyjne i seksualne. Do uznania tej równości dążą przede wszystkim zwolennicy tzw. “nowych praw“, których aktywność na polu działań prawnych jest szczególnie widoczna w Stanach Zjednoczonych i w Europie Zachodniej. Mając ten fakt na względzie Autorka przedstawia konkretne przykłady I mechanizmy działań podejmowanych w tych krajach przez zwolenników „nowych praw” oraz odpowiedź na nie ze strony zwolenników praw klasycznych. Nie ogranicza się wyłącznie do ukazania prawnych aspektów tych działań, ale zwraca również uwagę na czynniki psychologiczne, socjologiczne, filozoficzne i teologiczne, które nie pozostają bez wpływu na przebieg i rezultaty swoistej walki między przedstawicielami obu opcji. Cennym elementem pracy jest również zamieszczenie propozycji strategii, którymi w komunikacji ze zwolennikami „nowych praw” mogliby się posługiwać w celu skutecznej obrony swoich praw zwolennicy wolności sumienia i religii, znajdujący się dziś bardzo często, także w naszym kraju, na pozycjach defensywnych.

Słowo autora pracy: –Jestem niezwykle wdzięczna Polskiemu Stowarzyszeniu Obrońców Życia Człowieka za wyróżnienie mojej pracy. Wiem, jak wiele dobrego Stowarzyszenie robi dla dzieci i tych przed narodzeniem i tych już narodzonych, jednocześnie otaczając wsparciem kobiety wtedy, kiedy tego wsparcia potrzebują najbardziej. Choć żałuję, iż dzisiaj nie mogę być obecna na uroczystości, to mam wielką nadzieję, iż nasze drogi wielokrotnie będą się jeszcze krzyżować. – podkreśliła niestety nieobecna zdobywczyni pierwszego miejsca w liście skierowanym do uczstników gali.

II miejsce: Piotr Nowak „Status jurydyczny i ochrona prawna dziecka poczętego w porządku prawnym Rzeczypospolitej Polskiej”

Uzasadnienie recenzenta: Istotnym walorem pracy jest scalenie i przedstawienie w pogłębiony sposób pochodzących z rożnych działów polskiego prawa informacji na temat statusu i ochrony dziecka poczętego. Autor podejmuje także próbę wyjścia poza obszar obowiązującego porządku prawnego i przedstawia kilka postulatów dotyczących przyszłych pożądanych regulacji prawnych, przede wszystkim w zakresie ochrony dziecka poczętego. Na podkreślenie zasługuje także ogólny wydźwięk pracy, świadczący wyraźnie o pozytywnym nastawieniu Autora do życia ludzkiego jako wartości i afirmowaniu osobowej godności człowieka od momentu jego poczęcia.

Słowo autora pracy: – Przedstawiony temat należy zarówno moim zdaniem, jak i zdaniemTrybunału Konstytucyjnego, do najtrudniejszej i najbardziej doniosłej problematyki występującej w warunkach demokratycznego państwa prawnego. Trudność wynika z krzyżowania się wątków o charakterze prawnym, medycznym, etycznym, społecznym oraz religijnym. Trzeba również przyznać, iż ta tematyka wzbudza skrajne emocje społeczne. Co do wyboru pracy, na moją decyzję wpłynął kontekst czasowy. Przez cały etap moich studiów prawniczych odbywała się debata dotycząca przerywania ciąży. Były to zarówno projekty obywatelskie, jak i wnioski do Trybunału. Na wybór tematu wpłynęły również moje przekonania osobiste, które dzięki postawie Pana Ppromotora mogły zostać wyartykułowane w pracy magisterskiej

III miejsce przyznane zostało dwóm osobom:

Alina Zemełka: „Towarzyszenie w cierpieniu totalnym chorego otoczonego opieką paliatywną”

Uzasadnienie recenzenta: Zasadniczym celem wywodów Autorki jest podkreślenie roli, jaką w umniejszaniu ciężaru cierpienia osób przeżywających ostatnią fazę życia może odegrać nasycone wyczuciem towarzyszenie ze strony opiekunów. Zawarte w pracy sugestie dotyczące kierunków przedmiotowych badań, które warto by podjąć w przyszłości, dobrze świadczą o jej umiejętności pogłębionego i refleksyjnego spojrzenia na analizowany w pracy problem. Są także wyrazem postawy ukierunkowanej na dostrzeganie w totalnie cierpiącym człowieku istoty, która do kresu swego życia ma prawo do godnego traktowania.

Słowo autora pracy: W pracy postanowiłam przybliżyć pojęcie cierpienia totalnego. W pierwszym rozdziale opisałam to, jak w tej chwili postrzegana jest ciężka, nieodwracalna choroba oraz w jaki sposób o niej mówimy. Drugi i trzeci rozdział to holistyczne spojrzenie na osoby umierające. Było to możliwe też z perspektywy własnych doświadczeń. Przez pewien czas pracowałam jako opieku osób umieracących. Pewną trudnością było znalezienie promotora mojej pracy. Jednak po roku się udało i już później kooperacja przebiegała dobrze. Od samego początku wiedziałam, iż kwestie śmierci chcę przedstawić jako kulminacyjny moment życia, a nie coś smutnego.

Marta Witecka „Opieka zdrowotna nad dziećmi z zespołem Downa w rodzinie wielodzietnej i rodzinie zastępczej – studium przypadku”

Uzasadnienie recenzenta: Nagrodzona praca jest bardzo obszerną dwuczęściową rozprawą. W części teoretycznej autorka w oparciu o literaturę medyczną, psychologiczną i pedagogiczną omawia sytuację rodziców dzieci z zespołem Downa, zamieszczając też informacje o możliwości edukacji takich dzieci oraz podkreślając pozytywny wpływ organizacji, grup i forów interenetowych wspierających obarczone takim doświadczeniem rodziny w ich funkcjonowaniu. Druga część pracy to stadium przypadku, czyli szczegółowo przedstawione etapy rozwojowe dwóch chłopców wychowujących się w rodzinie wielodzietnej, z których jeden jest dzieckiem rodzonym, a drugi adoptowanym.

Słowo autora pracy: Celem tej pracy była strona praktyczna, ponieważ to studium przypadku. Skupiłam się na opisywaniu przypadku dwóch moich synów z Zespołem Downa, ich dochodzenia do względnej sprawności oraz naszych postaw. Nasz syn Kuba, którego adoptowaliśmy, cudem uniknął aborcji, co pokazuje, iż jego miejsce było tu na ziemi w naszej rodzinie. W moim osobistym przekonaniu każde życie jest cenne niezależnie od tego jak wygląda, jak przebiega i ile trwa. Natomiast nie ma człowieka, który miałby prawo decydować, kiedy życie drugiego człowieka się kończy. Moja praca magisterska pozwoliła mi przybliżyć naszą sytuację, nasz czas. Zespół Downa to nie koniec świata. To trochę inne życie, na nie trzeba się przestawić, przyzwyczaić, wiele emocji jest trudnych i można temu podołać, a efekty można osiągnąć wielkie.

Wyróżnienie: Maria Rozenbajger „Efekty diagnostyki i leczenia niepłodności na przykładzie realizowanego Programu Kompleksowej Ochrony Zdrowia Prokreacyjnego w Polsce w latach 2016–2020 w Poradni Zaburzeń Prokreacji i Leczenia Endometriozy w 4 Wojskowym Szpitalu Klinicznym we Wrocławiu”.

Uzasadnienie recenzenta: Główny trzon wyróżnionej pracy stanowi analiza danych zawartych w dokumentacji medycznej gromadzonej w specjalistycznej poradni medycznej nastawionej na leczenie zaburzeń prokreacji. Szczegółową analizę tych danych poprzedzają informacje dotyczące ogólnych założeń i funkcji programów zdrowotnych realizowanych w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem program kompleksowej ochrony zdrowia prokreacyjnego oraz rozdział poświęcony niepłodności, stanowiącej w tej chwili poważny problem w naszym kraju. Cennym wnioskiem, który wynika z badań Autorki jest stwierdzenie, iż w leczeniu niepłodności konieczne pogłębienie diagnostyki i zastosowanie podejścia terapeutycznego uwzględniającego specyficzną sytuację każdej pary.

Ewa Rejman, „Relacja pomiędzy wolnością religijną i wolnością sumienia a tzw. nowymi prawami człowieka”, skrót pracy magisterskiej

W swojej pracy skupiłam się na analizie wolności religijnej i wolności sumienia oraz jej relacji do „nowych praw człowieka”, wśród których szczególną uwagę poświęciłam prawom reprodukcyjnym, prawom antydyskryminacyjnym i prawom seksualnym. Od czasu uchwalenia Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka system ochrony praw człowieka nieustannie ewoluuje na wielu płaszczyznach. Pojawiają się wątpliwości co do tego, czy niektóre nowe prawa są uszczegółowieniem tych klasycznych, czy raczej wynikiem sztucznej kreacji. Choć w teorii niemal wszyscy byliby skłonni zgodzić się ze stwierdzeniami o konieczności ochrony godności człowieka, prawa do wolności sumienia czy prawa kobiet do samostanowienia, to w praktyce często okazuje się, iż osoby te stoją po dwóch stronach debaty światopoglądowej. Może się więc okazać, iż realizacja jednego typu domniemanych praw zagraża realizacji innych.

Z perspektywy tematyki pro life szczególnie istotne są rozważania dotyczące praw reprodukcyjnych. Należy podkreślić, iż prawo do aborcji jako komponent jakichkolwiek innych praw człowieka nie zostało ujęte w żadnym wiążącym traktacie. Nie można go znaleźć także w prawie zwyczajowym, ponieważ w takim wypadku państwa musiałyby zgodzić się co do jego istnienia. Zgodnie z Programme of Action – dokumentem końcowym Międzynarodowej Konferencji na temat Populacji i Rozwoju w Kairze (1994) – niewiążącym, ale mającym status konsensusu, wszelkie zmiany prawne dotyczące aborcji powinny być ustanawiane wyłącznie na poziomie krajowym lub lokalnym, zgodnie z przyjętym procesem legislacyjnym. Wszelkie opinie komitetów, organów monitorujących traktaty czy agencji ONZ mogą mieć jedynie charakter doradczy i jako takie, zgodnie z zasadą suwerenności, nie są wiążące dla poszczególnych państw.

Konflikty pomiędzy roszczeniami dotyczącymi praw reprodukcyjnych a wolnością sumienia i przekonań przejawiają się przede wszystkim w domaganiu się uczestniczenia (aktywnego wsparcia) w dostępie do aborcji lub antykoncepcji i środków wczesnoporonnych. Ograniczenia wolności sumienia oznaczałyby między innymi konieczność przeprowadzania lub uczestniczenia w procedurze aborcji, wymóg finansowania środków antykoncepcyjnych i wczesnoporonnych zatrudnionym przez siebie pracownikom w ramach ubezpieczenia, czy też powstrzymywanie się od wyrażania swoich poglądów w niektórych sytuacjach, a choćby zakaz działań pomocowych na niektórych obszarach.

Klauzula sumienia jest rozwiązaniem prawnym zwalniającym daną osobę z uczestnictwa w procedurze, z którą głęboko nie zgadza się ze względu na wyznawane religijne, moralne, etyczne lub filozoficzne przekonania, jeżeli uczestnictwo w niej doprowadziłoby do poważnego konfliktu i zmuszenia do działania wbrew własnemu sumieniu. Musi ona dotyczyć zawsze wartości fundamentalnych dla integralności danej osoby. W pracy odniosłam się między innymi do sprawy szwedzkich położnych – Lindy Steen i Ellinor Grimmark, którym odmówiono zatrudnienia ze względu na fakt, iż nie chciały asystować w aborcjach, a Europejski Trybunał Praw Człowieka nie zgodził się rozpoznać ich sprawy. Krytycznie opisałam także reformę zdrowia wprowadzoną w Stanach Zjednoczonych przez Baracka Obamę, w wyniku której instytucje religijne prowadzące działalność społeczną były zmuszone do wykupywania swoim pracownikom ubezpieczenia obejmujące antykoncepcję i środki działające potencjalnie także po zapłodnieniu. Szczególnie głośnym echem odbiła się sprawa Małych Sióstr od Ubogich – zgromadzenia zakonnego skupiającego się na pomocy najuboższym z ubogich, którzy nie mają nikogo innego, kto mógłby się nimi zająć. Siostry odmówiły zakupu takiego ubezpieczenia dla swoich pracowników, a ostatecznie Sąd Najwyższy orzekł na ich korzyść. Co ciekawe, w okresie niemal dziesięciu lat od wprowadzenia reformy nie udało się znaleźć żadnej kobiety, która z powodu postawy przyjętej przez zakonnice nie mogłaby uzyskać dostępu do środków antykoncepcyjnych i poniosła jakąkolwiek szkodę.

Opisałam również sprawę ciążowych centrów kryzysowych, czyli ośrodków świadczących kompleksową pomoc kobietom ciężarnym zmagającym się z trudnymi sytuacjami. Prawo wprowadzone w 2015 r. w Kalifornii nakładało na nie dwa rodzaje obowiązków. Centra nieświadczące usług medycznych musiałyby umieszczać informację o tym, iż ich nie świadczą w 13 językach na każdej ulotce, plakacie czy banerze. Centra świadczące usługi medyczne musiałyby natomiast informować swoje pacjentki, iż w stanie Kalifornia mogą one mieć wykonane darmowe lub prawie darmowe aborcje, a także każdorazowo podawać numer agencji, która połączyłaby je z ośrodkami dokonującymi aborcji. Sąd Najwyższy ostatecznie rozstrzygnął na ich korzyść, ale gdyby tak się nie stało, centra miałyby trzy możliwości: musiałyby zaprzeczyć swojej misji, kontynuować ją i płacić ogromne kary finansowe zamiast przeznaczać pieniądze na pomoc kobietom w potrzebie lub zamknąć swoją działalność, przez co ucierpiałyby najbardziej osoby dotychczas korzystające z ich pomocy.

Do analogicznych naruszeń wolności sumienia dochodzi także w Wielkiej Brytanii. W Ealing, wschodniej części Londynu, radni w 2018 r. wprowadzili tzw. strefy buforowe obejmujące obszar 100 metrów od klinik, w których dokonuje się aborcji. Miał w nich obowiązywać zakaz działań mogących skłonić zmierzające tam kobiety do zmiany zdania. Zabronione zostały, miedzy innymi, jakikolwiek akty dezaprobaty wobec aborcji, rozdawanie ulotek z ofertą praktycznego wsparcia dla kobiet, które chcą zatrzymać dziecko, „przeszkadzanie” klientom klinik w jakikolwiek sposób, a także modlitwa. Wprowadzenie takowej regulacji wywołało wiele protestów zarówno ze strony osób, które widziały w niej pogwałcenie prawa do wolności słowa, zgromadzeń i religii, jak i samych matek, które w przeszłości otrzymały przed klinikami wymierną pomoc. Zorganizowały one kampanię „Be here for me” („Bądź tutaj dla mnie”), przy okazji której dzielą się swoimi historiami i sprzeciwiają się zakazowi. Mówią w nich m.in. o porzuceniu przez partnera, braku środków życiowych, bezdomności, presji ze strony bliskich osób. Znaczna część wspomina, iż nikt wcześniej nie zaoferował im żadnej alternatywy poza legalną do 24 tygodnia ciąży aborcją. Pomoc proponowana natomiast przez osoby stojące pod kliniką polegała m.in. na opłaceniu czynszu za mieszkanie, dostarczaniu bonów żywnościowych, kupnie wyprawki dla dziecka, wsparciu psychologicznym i prawnym. Mimo tego, w grudniu 2022 roku Sąd Najwyższy Wielkiej Brytanii podtrzymał wprowadzone zakazy.

W ostatniej części zwracam uwagę na kluczową rolę prawidłowej komunikacji przekonań przez organizacje religijne i te zajmujące się ochroną życia. Prawo i opinia publiczna są wzajemnie od siebie zależne. Z jednej strony prawo posiada funkcję wychowawczą i kształtuje opinię publiczną, z drugiej jednak z reguły jest tworzone lub interpretowane przez przedstawicieli społeczeństwa, w którym większość posiada określone poglądy. Choć sądy powinny być niezależne, a sędziowie niezawiśli, to można wyobrazić sobie z łatwością, iż – tak jak na wszystkich innych ludzi – tak i na nich, do pewnego stopnia mogą wpływać nastroje społeczne.

Problem zderzenia wolności religijnej z „nowymi prawami człowieka” powinien być rozpatrywany nie tylko na płaszczyźnie prawnej, ale także socjologicznej, psychologicznej, filozoficznej, historycznej i teologicznej. W ujęciu zwolenników nowych praw człowieka głównym czynnikiem determinującym to, czy jednostka powinna coś otrzymać, jest jej indywidualna wola. choćby o ile fakty świadczyłyby o tym, iż otrzymanie tego jest sprzeczne z jej dobrostanem, zdrowiem, moralnością czy dobrem społeczeństwa, w ostatecznym rachunku nie zmieniłoby to przedstawionej koncepcji prymatu woli. Moralność opiera się wyłącznie na intencji jednostki podejmującej decyzję, głównie na osądzie tego, czy intencja jest szczera. W rezultacie akt jest uznawany za dobry, o ile za taki uznaje go podejmująca go osoba, bowiem tylko ona może o tym zadecydować. Pragnienia stają się źródłem nowych praw, a źródłem pragnień jest indywidualny umysł. Ich cel sprowadza się przede wszystkim do osiągniecia „osobistego spełnienia”. Przestaje istnieć obiektywna rzeczywistość, którą człowiek powinien poznać i po możliwym poznaniu ustalić swój do niej stosunek, a liczy się tylko sposób, w jaki subiektywnie ją postrzega.

Ta różnica w podejściu do życia musi zostać uwzględniona w jakichkolwiek próbach komunikacji. Podejmowanie kwestii „wartości chrześcijańskich” raczej nie przekona osób, które nie uważają wartości jako takich za istotne. Konieczne jest każdorazowe tłumaczenie powodów korzystania z klauzuli sumienia lub postępowania innego niż dominujące w społeczeństwie.

Głównym postulatem w dziedzinie komunikacji dotyczącej wolności religijnej jest zastąpienie strategii: „Kierujemy się zasadą X i nie musimy tłumaczyć dlaczego. Prawo gwarantuje nam wolność religijną, a więc będziemy dochodzić jej na gruncie prawnym”

strategią:

„Kierujemy się zasadą X, ponieważ jest to dobre z następujących powodów i w następujący sposób odzwierciedla naszą teologię. Możemy to dobro realizować wtedy, gdy zostanie nam zapewniona wolność religijna, dlatego musimy jej dochodzić choćby przed sądami”.

W ostatnim rozdziale pracy szczegółowo przedstawiłam założenia takiej komunikacji, które obejmowałyby m.in. umiejscowienie nauczania Kościoła w zakresie seksualności na tym samym poziomie co nauczania w zakresie solidarności i „opcji na rzecz ubogich”, tłumaczenie powodów „odmów” przez odwołanie się zarówno do danych empirycznych, jak i źródeł teologicznych sięgających początków chrześcijaństwa, powoływanie się na prawo do wolności religijnej tylko przez te jednostki i organizacje, które rzeczywiście realizują powołanie chrześcijańskie we wszystkich swoich działaniach oraz podkreślenie, iż wolność religijna jest przede wszystkim wolnością pozytywną i jej beneficjentami są także osoby o innych przekonaniach.

Wolność religijna i wolność sumienia mogą być więc postrzegane także jako wolność pozytywna (wolność „do” – służenia i pomocy), a nie jedynie negatywna będąca „złem koniecznym”. Zwolennicy „nowych praw” promują je we względnie nieskrępowany sposób, często wręcz ze wsparciem państwa czy internetowych gigantów. Nieuczciwym wydaje się w tym kontekście odebranie chrześcijanom możliwości zaproponowaniu społeczeństwu własnej wizji świata i miłości. To od nich samych zależy, jak ją zakomunikują i czy będą w stanie adekwatnie ją uzasadnić. W świetle danych empirycznych przedstawionych w pracy może okazać się, iż na szerzeniu tej wizji mogą zyskać nie tylko sami bezpośrednio zainteresowani, ale także osoby spoza ich kręgu.

Laureaci Konkursu akademickiego 2020 „Życie i godność” na prace magisterskie i licencjackie

W kategorii prac licencjackich wyróżnienie zdobyła Zuzanna Kopczyńska, absolwentka Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego na kierunku położnictwo, za pracę pt. „Poród domowy versus poród szpitalny – studium przypadku”.

Laureatką trzeciego miejsca została Joanna Jędrzejewska, absolwentka Uniwersytetu Medycznego w Łodzi na kierunku położnictwo, za pracę pt. „Opieka paliatywna nad rodziną i noworodkiem w stanie terminalnym”.

Drugie miejsce przypadło Anecie Stachnik, absolwentce Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Tarnowie na kierunku pielęgniarstwo, za pracę pt. „Opieka pielęgniarska nad pacjentem z rdzeniowym zanikiem mięśni typu I – studium przypadku”.

Pierwszą nagrodę komisja konkursowa przyznała Marii Rozenbajger, absolwentce Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu na kierunku położnictwo, za pracę pt. „Zastosowanie NaProTECHNOLOGY w diagnozowaniu i leczeniu niepłodności małżeńskiej – analiza przypadku”.

W kategorii prac magisterskich przyznano dwa wyróżnienia:

Klaudia Bujak, absolwentka Uniwersytetu Śląskiego na kierunku prawo, za pracę pt. „Utrata szansy wyleczenia lub przeżycia. Studium prawnoporównawcze” oraz Weronika Wojtyła-Białecka, absolwentka Uniwersytetu Śląskiego na kierunku teologia, za pracę pt. „Prawo do sprzeciwu sumienia na przykładzie sprawy profesora Chazana”.

Trzecią nagrodę otrzymała Paulina Zduniak, absolwentka Uniwersytetu Śląskiego na kierunku nauki o rodzinie, za pracę pt. „Zależności między antykoncepcją a aborcją w świetle wybranej literatury”.

Drugą nagrodę zdobyła Dominika Łukasik, absolwentka Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego na kierunku nauki o rodzinie, za pracę pt. „Potrzeby rodzin oczekujących narodzin dziecka z zespołem Downa a wsparcie, które otrzymują – na podstawie badań własnych”.

Laureatką pierwszego miejsca została Natalia Trzeciak, absolwentka Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu na kierunku położnictwo, autorka pracy pt. „Sposób przekazywania niepomyślnej diagnozy w opinii matek dzieci dotkniętych ciężką chorobą rozpoznaną prenatalnie”.

Do przeczytania: skrót pracy magisterskiej p. Natalii Trzeciak – laureatki I nagrody

W Krakowie 23 lutego 2019 r. po raz trzeci rozdano nagrody w ogólnopolskim konkursie akademickim na prace magisterskie i licencjackie dotyczące problematyki pro-life.

– Byliście gotowi do obrony swojego stanowiska przed środowiskiem akademickim, rodziną, znajomymi, co niejednokrotnie mogło się wiązać z ostracyzmem społecznym – zwrócił się do laureatów konkursu Wojciech Zięba, prezes Polskiego Stowarzyszenia Obrońców Życia Człowieka. – Uważam, iż to akt odwagi i prawdziwej dojrzałości. Cieszę się, iż pisząc prace, daliście przykład miłości do drugiego człowieka, którego nie znacie. To wspaniale świadectwo, za które bardzo dziękuję – dodał.

Wyrazy uznania dla laureatów konkursu wyraziła też Barbara Nowak, Małopolski Kurator Oświaty. – jeżeli młody człowiek podejmuje trud, aby napisać pracę z zakresu problematyki pro-life, to dokonanie takiego a nie innego wyboru musi być efektem przemyśleń: „Czy stać mnie na to, by w tak młodym wieku podjąć decyzję, kim naprawdę będę? Czy stać mnie na to, by nieść świadectwo prawdy przez całe swoje życie?” Jestem zachwycona, iż wybraliście taką drogę – powiedziała Barbara Nowak. – Mam 36-letni staż pracy. Przez większość tego czasu pracowałam w szkole, teraz pełnię funkcję kuratora oświaty. Z tej dość długiej już perspektywy mogę państwu powiedzieć, iż jeżeli kiedykolwiek będziecie mieć wątpliwości, czy warto dbać o dobro dziecka, to warto wtedy pamiętać, iż nie żyjemy tylko dla siebie, ale właśnie dla drugiego człowieka. jeżeli widzę nadzieję dla Polski, to widzę ją w państwu. I bardzo za to dziękuję – dodała.

Prace Komisji Konkursowej, której przewodniczącym był prof. Franciszek Adamski, podsumowała socjolog dr Krystyna Kluzowa. – We wszystkich trzech edycjach nadesłano 60 prac, w tegorocznej edycji – 17. Nasz konkurs jest więc kameralny, co wynika m.in. z tego, iż nie wszyscy promotorzy chętnie akceptują tematy pro-life swoich dyplomantów – przyznała dr Krystyna Kluz. – Jedni uczestnicy poruszali prawne aspekty problematyki pro-life, inni skupiali się na zagadnieniach biologiczno-medycznych, społecznych czy też antropologicznych i etycznych. Wiele prac miało charakter interdyscyplinarny – omówiła. Zgłoszenia konkursowe napłynęły m.in. z uczelni w Katowicach, Toruniu, Opolu, Szczecinie czy Krakowie, a autorzy byli absolwentami m.in. takich kierunków jak filozofia, nauki o rodzinie, prawo, położnictwo, lingwistyka stosowana czy socjologia.

Laureatami tegorocznej edycji konkursu na najlepsze prace magisterskie zostali: mgr Anna Kubacka i mgr Wiesław Prostko (ex aequo I miejsce), Wioleta Waloszczyk (II miejsce), Krzysztof Sądecki (III miejsce) oraz Krzysztof Reszka (wyróżnienie). Komisja Konkursowa przyznała dwie nagrody w kategorii prac licencjackich. Otrzymały je Adriana Poryszewska (II miejsce) oraz Izabela Flaga (III miejsce). Tematyka nagrodzonych prac była bardzo różnorodna m.in. status dziecka poczętego w prawie rzymskim, stan prawnej ochrony nienarodzonego dziecka we wszystkich krajach Unii Europejskiej, opieka nad kobietą ciężarną w hospicjum perinatalnym po stwierdzeniu wady letalnej dziecka, rola i zadania położnej jako członka zespołu Hospicyjnej Opieki Perinatalnej, nowe media w służbie integracji osób niepełnosprawnych oraz problem jakości życia w dyskusji nad dopuszczalnością aborcji. Laureaci zaprezentowali swoje wnioski badawcze.

Szczególnymi gośćmi podczas rozdania nagród byli Teresa Król oraz dr n. med. Rafał Michalik. Teresa Król, wieloletni redaktor miesięcznika Wychowawca, jest autorką polskiego modelu edukacji seksualnej typu A, która wychowuje młodzież do wierności małżeńskiej. To dzięki jej programowi wychowawczemu mamy dziś na tle Europy bardzo dobre wyniki w zakresie wychowania młodzieży do odpowiedzialnego rodzicielstwa m.in. bardzo niskie wskaźniki ciąż u małoletnich, niską zachorowalność na choroby przenoszone drogą płciową wśród młodzieży czy też stosunkowo późny (na tle innych państw europejskich) średni wiek inicjacji seksualnej. Z kolei dr n. med. Rafał to współzałożyciel Fundacji Pro Humana Vita. Jeszcze w czasie PRL‑u wydał i podpisał swoim imieniem i nazwiskiem broszurę „Ocal życie bezbronnemu”, informującą o ochronie dzieci przed narodzeniem. W tamtych czasach był to czyn bohaterski, za który spotkały go pomówienia i szykany.

Organizatorem akademickiego konkursu pro-life jest Polskie Stowarzyszenie Obrońców Życia Człowieka w Krakowie. Inicjatywa ta została zapoczątkowana przez zmarłego 3 maja 2018 r. dr. inż. Antoniego Ziębę, jego założyciela i wieloletniego prezesa. Misją PSOŻC jest edukacja pro-life oraz pomoc charytatywna. W ramach tej pierwszej Stowarzyszenie wydaje broszury, książki i filmy pro-life, organizuje konferencje popularno-naukowe, konkursy, wystawy pokazujące piękno życia od poczęcia. Sięga po przekaz pozytywny, afirmujący życie. PSOŻC koordynuje też dwa programy pomocowe: Fundusz Wsparcia Rodziny (to pomoc dla samotnych mam i rodzin spodziewających się narodzin dziecka i będących w trudnej sytuacji finansowej) oraz Fundusz Dziecka Chorego (to wsparcie dla rodzin wychowujących niepełnosprawne dzieci). Więcej na www.pro-life.pl.

Marcin Nowak
Koordynator ds. wolontariatu Polskiego Stowarzyszenia Obrońców Życia Człowieka

Recenzje prac laureatów „Konkursu akademickiego 2018”

Prace magisterskie

I nagroda (ex aequo) – Anna Kubacka i Wiesław Prostko

Anna Kubacka – Prawo rzymskie i kultura etyczna starożytnych wobec dziecka poczętego, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, kierunek: Prawo, promotor: prof. dr hab. Andrzej Sokala

Do przeczytania: skrót nagrodzonej pracy p. Anny Kubackiej.

Autorka podjęła temat niełatwy ze względu fragmentaryczność źródeł oraz niejednorodność ich interpretacji, dostrzegalną w opiniach prezentowanych przez dotychczasowych badaczy zagadnienia. Praca stanowi udane opracowanie tytułowego tematu. Autorka umiejętnie wykorzystała bogatą literaturę przedmiotu i dobrze poradziła sobie z tekstami oryginalnymi. Jasny układ, konsekwentna realizacja wytyczonego celu oraz umiejętność formułowania wniosków popartych klarownie przedstawianymi argumentami, bardzo dobrze świadczą o jej przygotowaniu badawczym. Warto także dodać, iż praca napisana jest dobrą polszczyzną, co przy dzisiejszej niskiej, niestety, kulturze języka, stanowi szczególnie pozytywny wyróżnik.

Wiesław Prostko – Polityka ochrony życia dzieci przed narodzeniem w krajach Unii Europejskiej, Akademia Ignatianum w Krakowie, kierunek: Administracja i polityka publiczna, promotor: prof. dr hab. Bogdan Szlachta

Do przeczytania: skrót nagrodzonej pracy p. Wiesława Prostki.

Dotychczasowy brak na polskim rynku wydawniczym opracowań komparatystycznych, traktujących o politykach ochrony życia przed narodzeniem w różnych państwach należących do Unii Europejskiej sprawia, iż prezentowana praca, w której Autor przedstawił sytuację w tym zakresie we wszystkich państwach członkowskich tej wspólnoty, stanowi opracowanie o charakterze nowatorskim. Na szczególne podkreślenie zasługuje ukazanie w niej mechanizmów propagandowych i oddziaływań organizacyjno-finansowych wpływających na kształtowanie opcji proaborcyjnej w analizowanych krajach, jak również przedstawienie tak wychowawczej, jak i deprawacyjnej roli prawa w dokonywaniu moralnych wyborów przez obywateli – zwłaszcza w odniesieniu do poczętego życia. Szerokie i umiejętne wykorzystanie literatury przedmiotu, w tym obcojęzycznej, bardzo dobrze świadczy o wysokich kwalifikacjach badawczych Autora.

II nagroda

Wioleta Waloszczyk – Prawno-moralne aspekty ciąży wysokiego ryzyka, Uniwersytet Śląski, kierunek: Nauki o rodzinie, promotor: dr hab., prof. UŚ Antoni Bartoszek

Choć zasadniczą część nagrodzonej pracy stanowiły rozważania skoncentrowane wokół zagadnień prawno-moralnych dotyczących ciąży wysokiego ryzyka, trzeba z naciskiem podkreślić, iż Autorka ukazała je w znacznie szerszym kontekście, poddając analizie także medyczne, społeczne i psychologiczne aspekty obarczonej ryzykiem ciąży. To szerokie ujęcie problemu stanowi istotny walor pracy i pozwala potraktować ją jako studium o charakterze interdyscyplinarnym, którego lektura wzbogaca wiedzę czytelnika, a przejrzysty sposób prezentacji poruszanych kwestii sprawia,że dysertację tę czyta się z zainteresowaniem.

III nagroda

Krzysztof Sądecki – Problem jakości życia w dyskusji nad dopuszczalnością aborcji, Katolicki Uniwersytet Lubelski, kierunek: Filozofia, promotor: prof. dr hab. Barbara Chyrowicz

Praca dotyczy zagadnienia dopuszczalności aborcji ze względów eugenicznych, często podejmowanego w dyskursie publicznym i stanowiącego przedmiot ostrych polemik, w których argumenty emocjonalne przyćmiewają lub niekiedy choćby zastępują wymagające spokojnej analizy argumenty racjonalne. Zasadniczym problemem postawionym w pracy uczynił Autor dyskusję nad argumentem dotyczącym jakości życia, który jest często eksponowany przez zwolenników aborcji eugenicznej. Po przedstawieniu kategorii jakości życia jako podstawy jego wartościowania oraz wynikających z niej argumentów za przerywaniem ciąży, podjął polemikę ze zwolennikami aborcji eugenicznej, skupiając uwagę na dwóch kwestiach: normatywnym statusie poczętego życia oraz dyskryminacji osób niepełnosprawnych. Konsekwentnie odrzucając argumenty eugeniczne, jednoznacznie opowiedział się za ochroną poczętego życia.

Wyróżnienie

Krzysztof Reszka – Nowe media w służbie integracji i motywacji osób niepełnosprawnych, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II, kierunek: Dziennikarstwo i komunikacja społeczna, promotor: ks. prof. dr hab. Andrzej Baczyński i o. dr Michał Legan

Autor poświęcił swą pracę osobom niepełnosprawnym, których status społeczny, mimo dokonujących się pozytywnych zmian w tej dziedzinie, ciągle jeszcze nie dorównuje pozycji osób pełnosprawnych. Bazując na licznych i dobrze dobranych źródłach, ukazał rolę, jaką w pokonywaniu przez nie barier komunikacyjnych, aktywizacji zawodowej, a także w promowaniu ich własnej twórczości odgrywają wybrane nowe media, a mianowicie portal społecznościowy Facebook, serwis YouTube oraz internetowa encyklopedia Wikipedia. W napisanej z pasją pracy w wykazał, iż wbrew potocznej opinii, osoby niepełnosprawne często przewyższają swoimi kwalifikacjami i walorami tych, którzy potrafią jedynie obdarzać je współczuciem.

Prace licencjackie

II nagroda

Adriana Poryszewska – Niepomyślna diagnoza prenatalna – rola i zadania położnej jako członka zespołu Hospicyjnej Opieki Perinatalnej – studium przypadku, Warszawski Uniwersytet Medyczny, kierunek: Położnictwo, promotor: mgr Małgorzata Stefaniak

Celem pracy była próba odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób personel położniczy może pomóc rodzicom nienarodzonego dziecka w sytuacji definitywności negatywnej diagnozy prenatalnej i na czym ma polegać ich przygotowanie do narodzin dziecka z choroba lub wadą wrodzoną. Odpowiedź ta została ukazana na kanwie analizy konkretnego przypadku, dotyczącego ciężarnej matki dziecka z poważną wadą serca. Analiza obejmowała nie tylko prezentację sytuacji w wymiarze czysto medycznym, ale także wypowiedzi matki dziecka i położnej z hospicjum perinatalnego, uzyskane podczas przeprowadzonych z nimi wywiadów. Zagadnienia poruszone w tych wywiadach przyczyniły się do wzbogacenia pracy o cenny dla poruszanej problematyki aspekt humanistyczny.

III nagroda

Izabela Flaga – Opieka nad ciężarną w hospicjum perinatalnym po stwierdzeniu wady letalnej płodu – studium przypadku, Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, kierunek: Położnictwo, promotor: dr. n. o zdr. Anna Mierzwa

Walorem pracy jest holistyczne ujęcie problemu w wymiarze podmiotowym, wyrażające się w uwzględnieniu nie tylko sytuacji i przeżyć ciężarnej matki dziecka obarczonego wadą letalną, ale także i jego ojca oraz skupieniu uwagi na zadaniach personelu hospicjum perinatalnego. Autorka przedstawiła te zadania w sposób bardzo konkretny, ukazując zarówno cele opieki nad matką i jej nienarodzonym dzieckiem w kolejnych fazach rozwoju ciąży, jak i planowane działania ukierunkowane na zminimalizowanie negatywnych odczuć i przeżyć wynikających z ciąży o negatywnym rokowaniu. Ta instruktażowa część pracy, po odpowiednim opracowaniu, mogłaby być wykorzystana jako pomoc w przygotowywaniu przyszłego personelu medycznego do pracy w sytuacjach trudnych, do których należy niewątpliwie opieka nad ciężarną matką z rozpoznaną wadą letalną jej nienarodzonego dziecka.

Lista laureatów „Konkursu akademickiego 2017” na prace magisterskie i licencjackie z zakresu problematyki pro-life:

Prace magisterskie

I nagroda – Anna Bogdanowicz: Status embrionu i płodu w prawie polskim (Uniwersytet Gdański, Wydział Prawa i Administracji, kierunek: prawo)

II nagroda – Magdalena Zatyka: Konflikty wartości w opiece medycznej nad noworodkiem urodzonym na granicy przeżycia ( Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Wydział Nauk o Zdrowiu, kierunek: pielęgniarstwo)

III nagroda – Karolina Prońska: Moralna ocena aborcji eugenicznej w świetle wybranej literatury (Uniwersytet Śląski, Wydział Teologiczny, kierunek: nauki o rodzinie)

Wyróżnienie – Marta Chorzępa: Przysposobienie dziecka poczętego (Uniwersytet Wrocławski, Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, kierunek: prawo)

Wyróżnienie – ks. Aliaksei Papliouka: Ideologia gender jako zagrożenie dla istoty małżeństwa i rodziny w polskiej debacie publicznej (Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Teologiczny, kierunek: teologia)

Prace licencjackie

I nagroda – nie przyznano

II nagroda – Natalia Trzeciak: Specyfika opieki nad pacjentką ze stwierdzoną wadą letalną płodu z uwzględnieniem opieki hospicjum perinatalnego – studium przypadku (Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, kierunek: położnictwo)

III nagroda – nie przyznano

Wyróżnienie – Natalia Anhalt: Dzieci jako współcześni żołnierze. Wykorzystywanie nieletnich do działań zbrojnych (Uniwersytet Gdański – Wydział Nauk Społecznych, kierunek: bezpieczeństwo narodowe)

Prace nadesłane na „Konkurs akademicki 2017”

Liczba prac ogółem: 20

• prace magisterskie: 14
• prace licencjackie:6

Uczelnie: (12 uczelni)

1. Uniwersytet Adama Mickiewicza – Poznań (6)
2. Uniwersytet Gdański (3)
3. Uniwersytet Wrocławski (2)
4. Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego – Warszawa (1)
5. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski – Olsztyn (1)
6. Uniwersytet Rzeszowski (1)
7. Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej – Lublin (1)
8. Gdański Uniwersytet Medyczny (1)
9. Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich – Wrocław (1)
10. Uniwersytet Medyczny – Lublin (1)
11. Uczelnia Łazarskiego – Warszawa (1)
12. Ateneum – Szkoła Wyższa – Gdańsk (1)

Kierunki studiów: (10)

1. Teologia (6)
2. Prawo (3)
3. Administracja (3)
4. Nauki o rodzinie (2)
5. Psychologia (1)
6. Dialog i doradztwo społeczne (1)
7. Bezpieczeństwo narodowe (1)
8. Pielęgniarstwo (1)
9. Położnictwo (1)
10. Farmacja (1)

Tematyka prac:

• prawne aspekty problematyki pro-life (6)
• medyczne aspekty problematyki pro-life (3)
• społeczne aspekty problematyki pro-life(4)
• antropologiczne i etyczne aspekty problematyki pro-life (6)
• poza profilem tematycznym konkursu (1)

Konkurs na prace magisterskie i licencjackie z zakresu problematyki pro-life 2016

24 kwietnia 2017 r. rozstrzygnięta została pierwsza edycja konkursu na prace magisterskie i licencjackie z zakresu problematyki pro-life, organizowanego przez Polskie Stowarzyszenie Obrońców Życia Człowieka.

Konkurs został zorganizowany w celu rozwijania wśród młodzieży akademickiej zainteresowania problematyką pro-life oraz popierania badań dotyczących obrony życia ludzkiego na różnych jego etapach i w różnych warunkach społeczno-kulturowych.

Na konkurs nadesłano 23 prace, w tym 16 magisterskich i 7 licencjackich z 12 uczelni z całej Polski.

Komisja konkursowa kierowana przez przewodniczącego Rady Ekspertów Polskiego Stowarzyszenia Obrońców Życia Człowieka, prof. dr hab. Franciszka Adamskiego, nagrodziła następujące prace:

Iwona Stroka – I nagroda za pracę magisterską: Problem dzieciobójstwa na terenie województwa śląskiego, przygotowaną pod kierunkiem dr hab. Ewy Jarosz

Alicja Bańczyk – II nagroda za pracę magisterską: Zaprzestanie uporczywej terapii na tle orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Lambert i inni przeciwko Francji, przygotowaną pod kierunkiem dr. hab. Michała Kowalskiego

Piotr Guzdek – III nagroda za pracę magisterską: Poronienie samoistne jako problem społeczny, przygotowaną pod kierunkiem dr hab. Urszuli Dudziak, prof. KUL

Urszula Krupa (Białka) – wyróżnienie za pracę magisterską: Etyczno-społeczne aspekty komercjalizacji współczesnej medycyny na przykładzie związków lekarzy z przemysłem farmaceutycznym, przygotowaną pod kierunkiem ks. dr. hab. Andrzeja Muszali, prof. UPJPII

Katarzyna Waliczek – wyróżnienie za pracę magisterską: Aborcja – dobro czy zło dla płodu z wadą wrodzoną? Analiza na podstawie kazusu R.R. przeciwko Polsce, przygotowaną pod kierunkiem prof. dr. Włodzimierza Galewicza

Dominik Cwikła – II nagroda za pracę licencjacką: Lobbing aborcyjny w polskich mediach, przygotowaną pod kierunkiem dr. hab. Mieczysława Ryby, prof. WSKSiM

Joanna Kucia - III nagroda za pracę licencjacką: Analiza poziomu wiedzy i postawy małżeństw ze stażem 0–10 lat odnośnie NaProTECHNOLOGY, przygotowaną pod kierunkiem dr hab. Edyty Barnaś

Aleksandra Strzelecka – wyróżnienie za pracę licencjacką: Rola Teresy Strzembosz w historii i rozwoju domów samotnej matki w Polsce, przygotowaną pod kierunkiem dr hab. Anny Fidelus, prof. UKSW

Laureaci otrzymali nagrody pieniężne i rzeczowe.

Liczba prac nadesłanych ogółem: 23
prace magisterskie : 16
prace licencjackie: 7

Uczelnie:
Uniwersytet Jagielloński – Kraków (4)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II – Kraków (3)
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego – Warszawa (6)
Uniwersytet Śląski – Katowice (1)
Uniwersytet Szczeciński – Szczecin (1)
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski – Olsztyn (1)
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej – Lublin (1)
Katolicki Uniwersytet Lubelski – Lublin (1)
Papieski Wydział Teologiczny – Wrocław (1)
Akademia Techniczno-Humanistyczna – Bielsko-Biała (1)
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa – Tarnów (2)
Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej – Toruń (1)

Kierunki studiów:
Nauki o rodzinie (4)
Pielęgniarstwo (4)
Dziennikarstwo (3)
Teologia (3)
Pedagogika (2)
Prawo (2)
Położnictwo (2)
Filozofia (1)
Psychologia (1)
Socjologia (1)

Tematyka prac:
Bioetyczne i medyczne aspekty problematyki pro-life (8)
Społeczne, psychologiczno-pedagogiczne i prawne aspekty problematyki pro-life (15)