Na cmentarzu żydowskim w Szczuczynie pojawiła się nowa tablica pamiątkowa. Przypomina o ofiarach tragicznych wydarzeń z 1941 roku.
Szczuczyn to miasto w województwie podlaskim. Od XVIII wieku mieszkali w nim także Żydzi, którzy przez wiele lat stanowili ponad połowę ludności. Na przełomie czerwca i lipca 1941 r., po agresji Niemiec na Związek Radziecki, w Szczuczynie doszło do pogromu, w którym udział wzięła także część polskich mieszkańców miasta. W ciągu trzech tygodni zabito setki Żydów.
W latach PRL na cmentarzu żydowskim władze wzniosły skromny pomnik z lastriko z napisem: „W tym miejscu w m-cu sierpniu 1941 r. faszyści bestialsko zamordowali 600 osób narodowości żydowskiej. Cześć ich pamięci”.
Od dwóch lat cmentarz należy do Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego. Nowy właściciel uporządkował teren, oznaczył jego granice kamiennymi słupkami z gwiazdą Dawida i ustawił tablice z informacjami o cmentarzu i szczuczyńskich Żydach.
– Kolejnym zadaniem było usunięcie pomnika z kłamliwą inskrypcją i godne upamiętnienie ofiar pogromu – mówi Krzysztof Bielawski z FODŻ.
Na ten cel FODŻ zdobyła fundusze z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Wsparcie okazali też potomkowie szczuczyńskich Żydów, m.in. Naczelny Rabin Polski Michael Schudrich, Paul Walsky, Michael Marvins oraz organizacja Friends of Jewish Heritage in Poland.
Kilka dni temu na cmentarzu ustawiono kamienną macewę. Jest na niej napis: „Miejsce pamięci Żydów, ofiar zbrodni z 1941 roku, spoczywających na tym cmentarzu. Niech ich dusze wplecione będą w węzeł życia”.
Treść inskrypcji to wynik ustaleń FODŻ z potomkami miejscowych Żydów, Podlaskim Urzędem Wojewódzkim, Instytutem Pamięci Narodowej i Komisją Rabiniczną ds. Cmentarzy.
– Ten napis nie przekazuje całej prawdy, ale też nie zawiera wcześniejszych kłamstw – wyjaśnia Bielawski. – O tym, co stało się w Szczuczynie w czasie wojny, można przeczytać na pobliskich tablicach informacyjnych.
Nowe upamiętnienie dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu „Groby i cmentarze wojenne w kraju”. Tablicę zaprojektowała Fundacja Formy Wspólne, wykonawcą była Magdalena Olszowska.
