Tej nocy się nie wyśpisz. Przestawiamy zegarki

upday.com 5 месяцы назад
Zdjęcie: fot. Nattanan Kanchanaprat/Pixabay


Przed nami kolejna zmiana czasu - tym razem z zimowego na letni. Oznacza to, iż tej nocy będziemy spać godzinę krócej. Kto pierwszy wymyślił i wprowadził zmianę czasu? Gdzie nie przestawia się zegarków? Zapraszamy do lektury.


W Polsce zmiana czasu po raz pierwszy została wprowadzona w czasie niemieckiej okupacji, w 1919 roku, a następnie w czasie II wojny światowej i w latach 1946-1949 oraz 1957-1964. Zegarki przestawiamy regularnie i nieprzerwanie od 1977 roku.

Niemcy były pierwszym krajem, który zastosował zmianę czasu - z zimowego na letni. Dokonano tego 30 kwietnia 1916 roku w czasie pierwszej wojny światowej. Wówczas wskazówki zegara powędrowały u nich o godzinę w przód, a 1 października 1916 o godzinę w tył. Zmiany czasu letniego na zimowy i zimowego na letni zaadaptowali następnie mieszkańcy Anglii.

W kontekście globalnym Kongres Stanów Zjednoczonych ustanowił podział na strefy czasowe w USA i 19 marca 1918 roku na czas trwania wojny wprowadził obowiązek stosowania czasu letniego. Chodziło o oszczędności paliwa, które służyło do produkcji energii elektrycznej.

Kto pierwszy wymyślił i wprowadził zmianę czasu?

Za pierwszego pomysłodawcę wprowadzenia zmiany czasu uznaje się Benjamina Franklina. Pomysł został co prawda opisany w jednym z jego naukowych artykułów, ale żartobliwa wymowa dokumentu sprawiła, iż wizja ta nie zyskała aprobaty.

O wiele poważniej do tematu podszedł brytyjski budowniczy William Willett. Swoje tezy zawarł w wydanym w 1907 roku dokumencie "The Waste of Daylight". Proponował on przestawienie w okresie letnim w Anglii zegarów o 80 minut, co miało przynieść oszczędności na oświetlaniu w wysokości 2,5 miliona funtów. Otrzymał choćby poparcie w rządzie brytyjskim, ale jego plan nie został wcielony w życie.

Zmiana czasu w Europie i na świecie. W jakich krajach nie obowiązuje?

Czas letni stosowany jest we wszystkich krajach europejskich z wyjątkiem Islandii, Rosji i Białorusi. W skali całego świata zwyczaj ten obowiązuje w około siedemdziesięciu państwach.

W 2022 r. zmianę czasu zlikwidowano w Meksyku i Jordanii.

Kiedy zmieniamy czas zimowy na letni?

Zmiana czasu z zimowego na letni przypada w ostatnią niedzielę marca, a z letniego na zimowy w ostatnią niedzielę października.

Przestawienie zegarków oznacza, iż będziemy spać o godzinę krócej. Przed nami jednak cała niedziela, więc stratę możemy zrekompensować sobie dzienną drzemką - np. po spacerze po niedzielnym śniadaniu wielkanocnym.

Godzinę dłużej spać będziemy natomiast w październiku, gdy wskazówki zegarów przestawimy z godziny 3:00 na 2:00 w nocy - z 26 na 27 października.

Co dalej ze zmianą czasu?

Zmiana czasu stała się przedmiotem dyskusji. Czy jest ona potrzebna i czy faktycznie ma swoje uzasadnienie? Dyskusja trwa już od kilku lat i wraca jak bumerang co pół roku, przy każdej zmianie czasu.

W październiku 2021 roku resort rozwoju i technologii podał do wiadomości, iż w najbliższych latach zmiany czasu będą przez cały czas obowiązywać.

"Komisja Europejska zaleca państwom członkowskim UE kontynuowanie obecnych regulacji dotyczących czasu zimowego i letniego przez najbliższe 5 lat" - napisano w komunikacie.

MRiT nie pracuje nad zniesieniem zmian czasu. Komisja Europejska zaleca państwom członkowskim UE kontynuowanie obecnych regulacji dotyczących czasu zimowego i letniego przez najbliższe 5 lat (2022-2026). Stąd potrzeba wydania nowego rozporządzenia. pic.twitter.com/LlnKDB3tw6

— Ministerstwo Rozwoju i Technologii (@MRiTGOVPL) October 24, 2021

Kiedy przestaniemy zmieniać czas?

Najbliższe lata nie zmienią sytuacji dotyczącej zmian czasu. W 2019 roku Parlament Europejski zatwierdził projekt dyrektywy likwidującej zmiany czasu, ale prace nad usystematyzowaniem prawnym w całej Unii Europejskiej przez cały czas trwają.

Najprawdopodobniej po raz ostatni zegarki przestawimy godzinę do przodu w roku 2026. W związku z tum przygotowaliśmy dla Was poniższy harmonogram.

Kiedy będziemy przestawiać zegarki?

W kolejnych dwóch latach zmiana czasu zimowego na letni czeka nas w następujących terminach:

  • 29/30 marca 2025 r.

  • 28/29 marca 2026 r.

Z kolei zmiana czasu letniego na zimowy przypadnie w kolejnych latach w poniższych dniach:

  • 26/27 października 2024 r.

  • 25/26 października 2025 r.

  • 24/25 października 2026 r.

Autor: Filip Praski. Tekst powstał w marcu 2023 r. Jego aktualizacja nastąpiła w marcu 2024 r.

Читать всю статью