EU leent zelf 90 miljard aan Oekraïne na verzet tegen Russisch geld

ANP Image ANP

De Europese Unie leent zelf 90 miljard euro aan Oekraïne om het land te ondersteunen in 2026 en 2027. De EU leent het geld op de kapitaalmarkt met eigen begrotingsreserves als onderpand. Demissionair premier Dick Schoof is «buitengewoon tevreden» met de deal, ook al had Nederland liever bevroren Russisch geld gebruikt.

Het oorspronkelijke plan van landen als Nederland, Duitsland en Polen stuitte op hevig verzet. Vooral België, waar het grootste deel van de 210 miljard euro aan bevroren Russische tegoeden ligt, vreesde voor juridische en financiële vergeldingsacties van Rusland. Premier Bart De Wever eiste «onbeperkte» garanties van EU-collega's. Ook Italië en Frankrijk toonden zich terughoudend.

De onderhandelingen in Brussel duurden tot diep in de nacht. EU-diplomaten hadden gewaarschuwd dat de top mogelijk dagen kon duren. Uiteindelijk koos de EU voor een lening die de unie zelf financiert, zonder directe aanspraak op de Russische vermogenswaarden.

Deal met drie landen

Hongarije, Slowakije en Tsjechië kregen een uitzondering: de lening raakt hun nationale begrotingen niet. In ruil daarvoor blokkeerden ze de deal niet. Dit was cruciaal om een akkoord te bereiken.

Oekraïne hoeft de lening niet terug te betalen zolang Rusland geen herstelbetalingen doet. «Het belangrijkste is: de 90 miljard is beschikbaar. Daarmee kunnen ze economisch én militair in 2026 en 2027 gewoon vooruit», zei Schoof na afloop van de top.

Russische tegoeden blijven bevroren

De EU houdt de honderden miljarden aan Russische tegoeden bevroren. «Ze blijven beschikbaar voor herstelbetalingen door Rusland aan Oekraïne», aldus Schoof. De EU-leiders houden de optie open om deze bevroren gelden later alsnog te gebruiken om de lening terug te betalen.

De Duitse bondskanselier Friedrich Merz zei donderdagnacht: «Als Rusland geen herstelbetalingen doet [...] zullen wij gebruik maken van de tegoeden om de lening terug te betalen.» De Europese Commissie gaat verder met het ontwikkelen van een wetgevingsvoorstel hiervoor.

Schoof benadrukte dat de nieuwe leningen «géén eurobonds» zijn. Het gaat om aanspraken van de EU op extra bijdragen van lidstaten. «Daar zouden we nooit aan meewerken», zei hij over eurobonds, een historisch gevoelig onderwerp in Den Haag.

Europese eenheid behouden

Belgische premier De Wever toonde zich opgelucht dat Europa een financieel precedent met een twijfelachtige juridische basis vermeed. «We hebben chaos en verdeeldheid weten te voorkomen», zei De Wever. «Dat Europa verenigd is gebleven, betekent dat Europa relevant blijft op het wereldtoneel.»

EU-president António Costa verklaarde na afloop: «Dat hadden we beloofd, dat hebben we geleverd.» Voor Oekraïense president Volodymyr Zelensky, die donderdag de top bijwoonde, blijft het standpunt dat Oekraïne een «moreel en juridisch» recht heeft op de Russische tegoeden. «Rusland vernietigt ons land», zei hij.

Schoof verwacht dat Oekraïne «ontzettend blij» zal zijn met de oplossing. Hij concludeerde: «Voor Oekraïne maakt het niet zoveel uit waar het geld vandaan komt, als het maar ergens vandaan komt.»

Let op: Dit artikel is gemaakt met Kunstmatige Intelligentie (AI).