Konfederacja Lewiatan podpisała wspólne stanowisko w sprawie zagrożeń wynikających z tworzenia państwowych organizacji odpowiedzialności producentów w zakresie ROP. Pismo zostało skierowane do Komisji Europejskiej w kontekście prac nad nową ustawą o gospodarce o obiegu zamkniętym – Circular Economy Act, która ma stanowić kolejny krok w kierunku wdrażania gospodarki cyrkularnej w UE.
– Organizacje zwracają uwagę, iż przejście organizacji, które mają działać w imieniu producentów z prywatnych do państwowych rąk może być sprzeczne z ideą rozszerzonej odpowiedzialności producenta. Ponadto takie rozwiązanie oznacza wyższe koszty, niższą skuteczność i odebranie realnego wpływu producentom, którzy finansują system i ponoszą odpowiedzialność za wprowadzane na rynek opakowania – mówi Piotr Mazurek, ekspert Konfederacji Lewiatan ds. GOZ.
Negatywne skutki państwowego modelu ROP zostały już zaobserwowane w niektórych państwach. Węgry i Chorwacja, które zdecydowały się na centralizację systemu i przejęcie obowiązków przez państwowe podmioty, nie poprawiły wyników w zakresie recyklingu – a wręcz przeciwnie, ich efektywność spadła. Według danych Eurostatu, na Węgrzech poziom recyklingu w 2022 r. wyniósł jedynie 42,4%, podczas gdy średnia unijna wynosiła 65,4%.
Zagrożenie dla Polski – nie powtarzajmy błędów Węgier i Chorwacji
W Polsce planowane zmiany legislacyjne zmierzają w podobnym kierunku. Założenia modelu ROP zaprezentowane przez resort klimatu i środowiska, zakładają rezygnację z konkurencyjnego rynku prywatnych organizacji odzysku i zastąpienie go jednym, centralnym – państwowym operatorem. To rodzi bardzo poważne ryzyka dla systemu, który powinien być transparentny, efektywny i zgodny z prawem unijnym.
Według Konfederacji Lewiatan oraz pozostałych organizacji, które podpisały się pod stanowiskiem do Komisji Europejskiej, takie rozwiązanie jest poważnym zagrożeniem zarówno dla środowiska, jak i dla rynku opakowań oraz dostępności produktów, a co za tym idzie może prowadzić do wzrostu cen w sklepach.
– Przed wprowadzeniem państwowego modelu zarządzania systemem ROP ostrzegają nie tylko polscy przedsiębiorcy, ale również nasi koledzy z innych krajów. Według nich powołanie jednej państwowej organizacji jako operatora całego systemu ROP to ruch w złą stronę . Doświadczenia innych państw pokazują iż oznacza to większe obciążenie administracyjne i mniejsze środki na realne działania w zakresie zbiórki i recyklingu. To krok wstecz, który zagraża zarówno celom środowiskowym, jak i stabilności rynku – dodaje Piotr Mazurek.
Konfederacja Lewiatan
