Główny Urząd Statystyczny opublikował najnowsze dane dotyczące wynagrodzeń w Polsce, które rzucają zupełnie nowe światło na stan portfeli milionów pracowników. Choć nagłówki mediów często skupiają się na rosnącym przeciętnym wynagrodzeniu, które w styczniu 2025 roku wyniosło 8717,18 zł brutto, to nie ta liczba oddaje rzeczywistość. Kluczowym wskaźnikiem, który obnaża prawdę o zarobkach, jest mediana.
Według GUS, mediana wynagrodzeń w tym samym okresie wyniosła zaledwie 6882,80 zł brutto. Oznacza to, iż dokładnie połowa pracujących Polaków zarabia mniej niż ta kwota. Różnica między popularną „średnią krajową” a medianą wynosi ponad 1800 zł. To właśnie mediana, a nie średnia zawyżana przez pensje najlepiej zarabiających menedżerów i specjalistów IT, pokazuje, gdzie znajduje się finansowy środek ciężkości polskiego społeczeństwa.
Mediana kontra średnia krajowa. Na czym polega różnica?
Zrozumienie różnicy między tymi dwoma wskaźnikami jest kluczowe, aby realnie ocenić sytuację na rynku pracy. Przeciętne wynagrodzenie to arytmetyczna średnia wszystkich pensji – suma zarobków podzielona przez liczbę pracowników. Jest to wskaźnik bardzo podatny na skrajne wartości. Wystarczy niewielka grupa osób zarabiających bardzo dużo, aby znacząco zawyżyć wynik dla całego kraju.
Z kolei mediana to wartość środkowa. jeżeli ustawimy wszystkich pracowników w szeregu od najniższych do najwyższych zarobków, mediana to pensja osoby stojącej dokładnie pośrodku. Jest to znacznie bardziej miarodajny wskaźnik, ponieważ pokazuje, ile faktycznie zarabia „typowy” pracownik. Dane GUS jasno pokazują, iż ten typowy pracownik zarabia znacznie mniej, niż sugeruje średnia krajowa.
Rozwarstwienie dochodowe w Polsce. Kto zarabia najwięcej, a kto najmniej?
Dane GUS bezlitośnie obnażają ogromne nierówności płacowe w Polsce. Różnice między poszczególnymi grupami pracowników są bardzo wyraźne i pokazują, jak bardzo zróżnicowany jest polski rynek pracy. Analiza kwantyli, czyli podziału na grupy procentowe, dostarcza szokujących wniosków.
Okazuje się, iż 10% najsłabiej zarabiających pracowników w Polsce otrzymywało wynagrodzenie nieprzekraczające 4666 zł brutto miesięcznie. Z drugiej strony, 10% najlepiej opłacanych osób mogło liczyć na pensję w wysokości co najmniej 14 328,68 zł brutto. Oznacza to, iż najlepiej zarabiający otrzymują co najmniej trzykrotność pensji tych z najniższego progu. To przepaść, która ma realny wpływ na standard życia i możliwości milionów Polaków.
Gdzie płacą najlepiej? Sektor publiczny, wielkość firmy i płeć
Analiza GUS pozwala również zidentyfikować, gdzie szanse na wyższe zarobki są największe. Okazuje się, iż wbrew powszechnej opinii, to sektor publiczny oferuje wyższą medianę wynagrodzeń. Była ona o ponad 1450 zł wyższa od mediany ogólnokrajowej. W tym samym czasie mediana w sektorze prywatnym była o niemal 700 zł niższa od ogólnej.
Kluczowe znaczenie ma również wielkość firmy. Najwyższe zarobki odnotowuje się w dużych przedsiębiorstwach, które zatrudniają powyżej 1000 osób – tam mediana sięga 7880 zł brutto. Na drugim biegunie znajdują się mikrofirmy (do 5 pracowników), gdzie mediana wynosi zaledwie 4300 zł brutto. W praktyce oznacza to pensję na poziomie płacy minimalnej lub kilka wyższą. Nie zniknęła także nierówność płciowa. Mediana dla mężczyzn wyniosła 7032,61 zł, podczas gdy dla kobiet była to kwota 6734,34 zł.
Co te dane oznaczają dla Ciebie i rynku pracy?
Ujawnienie realnej mediany zarobków to nie tylko statystyczna ciekawostka. To potężny sygnał dla pracowników i pracodawców. Dla wielu osób może to być potwierdzenie, iż ich zarobki, choć niższe od „średniej krajowej”, mieszczą się w normie dla większości społeczeństwa. To może również stać się argumentem w negocjacjach płacowych – pracownicy mogą teraz odnosić swoje oczekiwania do bardziej realistycznego wskaźnika.
Eksperci przewidują, iż tak wyraźne pokazanie nierówności może zwiększyć presję płacową, zwłaszcza w sektorach i firmach, gdzie pensje znacząco odbiegają od mediany. Pracownicy, świadomi realnych stawek rynkowych, mogą być bardziej zmotywowani do zmiany pracy w poszukiwaniu lepszego wynagrodzenia, szczególnie przenosząc się z małych firm do większych korporacji lub rozważając pracę w sektorze publicznym. Te dane zmieniają narrację i mogą stać się katalizatorem zmian na polskim rynku pracy.
Continued here:
GUS ujawnił prawdę o zarobkach Polaków. To nie średnia krajowa jest kluczowa
