Хронология соперничества между США и Китаем [2024]

Zdjęcie: Projekt bez tytułu (33)

Pomoc analityczna: Jakub Witczak, Bartosz Basiński

7 stycznia

Chiny obejmują sankcjami 5 firm z sektora obronnego w odpowiedzi na amerykańskie sprzedaże broni dla Tajwanu oraz sankcje na chińskie firmy i obywateli. Według deklaracji chińskiego ministra spraw zagranicznych Wanga Yi są one konsekwencją złych działań podjętych przez USA. Sprzedawanie borni Tajwanowi ma zdaniem Chin prowadzić do zagrożenia i utraty stabilności oraz celować w chińskie interesy i suwerenność.

https://www.afr.com/world/asia/china-sanctions-five-us-defence-companies-over-sales-to-taiwan-20240107-p5evo5

9 stycznia

Chiński ambasador w Stanach Zjednoczonych Xie Feng wygłosił przemówienie przed Carter Center Forum z okazji 45-lecia ustanowienia stosunków chińsko-amerykańskich. Dyplomata wezwał w nim do wzajemnej współpracy celem rozwiązania problemów dotyczących obu krajów. Argumentując za tym przedsięwzięciem odwołał się do wieloletniej historii współpracy między oboma krajami a także podkreślił konieczność odejścia od mentalności zimnowojennej.

https://www.mfa.gov.cn/eng/wjb_663304/zwjg_665342/zwbd_665378/202401/t20240111_11221867.html

13 stycznia

Sekretarz Stanu Anthony Blinken odbywa w Waszyngtonie spotkanie z Ministrem Departamentu Łączności Międzynarodowej Liu Jianchao. Dyskusja dotyczyła zagadnień bilateralnych, regionalnych oraz globalnych. Obie strony uznały za konieczne kontynuowanie postanowień ze spotkania między Xi a Bidenem w listopadzie ubiegłego roku a także utrzymanie otwartych kanałów komunikacji między USA a ChRL.

https://www.state.gov/secretary-blinkens-meeting-with-prc-minister-of-the-international-liaison-department-of-the-ccp-central-committee-liu/

18 stycznia

Grupa amerykańskich senatorów przedstawia Critical Minerals Security Act mający na celu pomoc Stanom Zjednoczonym w zabezpieczeniu dostępu do łańcuchów dostaw minerałów krytycznych i przeciwstawienie się chińskiej dominacji przemysłowej. Cele te mają zostać osiągnięte poprzez dokonanie przez Departament Spraw Wewnętrznych USA oceny globalnych dostaw i własności minerałów krytycznych a także pomoc amerykańskim przedsiębiorstwom prowadzącym wydobycie minerałów krytycznych za granicą.

https://www.cornyn.senate.gov/news/cornyn-colleagues-introduce-bill-to-secure-critical-mineral-supply-chains-counter-chinese-dominance/

18-19 stycznia

W Pekinie odbywa się 3. spotkanie Finansowej Grupy Roboczej. Spotkanie rozpoczęło się od przeglądu wymiany technicznej między krajami w grudniu i styczniu. Sesje spotkań dotyczyły stabilności finansowej i rynków kapitałowych, międzynarodowych instytucji finansowych, zrównoważonych finansów, płatności i danych transgranicznych oraz przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Oprócz tego amerykańska delegacja spotkała się z wicepremierem He Lifengiem gdzie dyskusji poddana została istotność kontynuowania komunikacji i dalszej kooperacji między stronami.

https://home.treasury.gov/news/press-releases/jy2033

19 stycznia

Zarząd Rezerwy Federalnej nałożył grzywnę w wysokości 2,4 miliona dolarów na Industrial and Commercial Bank of China Ltd. Powodem grzywny było nieuprawnione wykorzystanie i ujawnienie poufnych informacji nadzorczych. Zaliczają się do nich raporty z kontroli banków i inne poufne dokumenty organów nadzoru bankowego.

https://www.federalreserve.gov/newsevents/pressreleases/enforcement20240119a.htm

19 stycznia

W Nowym Jorku dochodzi do spotkania około 400 chińskich i amerykańskich liderów biznesu oraz przedstawicieli rządowych. W ramach obchodów 45-tej rocznicy ustanowienia stosunków chińsko-amerykańskich goście wyrazili chęć ustanowienia stabilnego środowiska biznesowego między oboma krajami. Wśród zaproszonych gości byli między innymi Minister Ambasady ChRL Xue Xueyuan. Swoje uwagi drogą zdalną przesłali Minister Handlu ChRL Wang Wentao oraz amerykański ambasador w Chinach Nicolas Burns.

https://global.chinadaily.com.cn/a/202401/19/WS65aa8f68a3105f21a507d50e.html

26-27 stycznia

Doradca ds. Bezpieczeństwa narodowego Jake Sulivan spotyka się z członkiem politbiura Komunistycznej Partii Chin i Ministrem Spraw Zagranicznych Wangiem Yi. Celem spotkania jest utrzymanie kanałów komunikacji między krajami oraz odpowiedzialnego prowadzenia wzajemnej konkurencji. Obaj przedstawiciele omówili także zagadnienia związane z bezpieczeństwa oraz z podjęciem dialogu w sprawie sztucznej inteligencji.

https://www.whitehouse.gov/briefing-room/statements-releases/2024/01/27/readout-of-national-security-advisor-jake-sullivans-meeting-with-chinese-communist-party-politburo-member-director-of-the-office-of-the-foreign-affairs-commission-and-foreign-minister-wang-2/

30 stycznia

Zostaje podjęta decyzja o założeniu amerykańsko-chińskiej antynarkotykowej grupy roboczej. Powstaje ona jako rezultat wizyty w Pekinie delegacji przewodzonej przez Zastępcę Asystenta Prezydenta i Zastępcę Doradcy ds. Bezpieczeństwa Wewnętrznego Jena Daskala. Celem wizyty było właśnie skoordynowanie przeciwdziałania globalnej produkcji i dystrybucji narkotyków syntetycznych.

https://www.state.gov/launch-of-united-states-peoples-republic-of-china-counternarcotics-working-group/

Jake Sullivan wygłasza przemówienie dla Council of Foreign Relations. W swoim wystąpieniu porusza kwestie rosnącej potęgi Chin i ich dążeniom do rekonfiguracji ładu międzynarodowego za pomocom środków technologicznych, dyplomatycznych, militarnych i gospodarczych. Opisał również wysiłki Stanów Zjednoczonych mające na celu podołanie chińskiemu wyzwaniu, takie jak inwestycje w półprzewodniki i zieloną energię, rozwijanie współpracy z państwami Pacyfiku czy zabezpieczanie wrażliwych technologii.

https://www.whitehouse.gov/briefing-room/speeches-remarks/2024/01/30/remarks-and-qa-by-national-security-advisor-jake-sullivan-on-the-future-of-u-s-china-relations/

5-6 lutego

Dochodzi do spotkania amerykańsko-chińskiej grupy roboczej. Jest to pierwsze spotkanie tego ciała w Chinach i pierwsze w 2024 roku. Obie strony przeprowadziły dyskusje odnośnie wspólnych problemów gospodarczych i wewnętrznej sytuacji makroekonomicznej w ich krajach. Oprócz tego amerykańska delegacja odbyła również spotkanie z wicepremierem Li Fengiem.

https://home.treasury.gov/news/press-releases/jy2078

16 lutego

Sekretarz Stanu Anthony Blinken spotyka się Ministrem Spraw Zagranicznych Wangiem Yi podczas Munich Security Conference. Politycy celem utrzymania kanałów komunikacji przeprowadzili rozmowy odnośnie zagadnień bilateralnych, regionalnych i globalnych. Sekretarz podkreślił również konieczność kontynuowania postępów osiągniętych podczas Szczytu w Woodside między głowami państw i wyraził swoje wątpliwości co do wsparcia militarnego dla Rosji ze strony Chin. Obie strony wymieniły również swoje poglądy odnośnie sytuacji na Bliskim Wschodzie i Półwyspie Koreańskim.

https://www.state.gov/secretary-blinkens-meeting-with-peoples-republic-of-china-director-of-the-chinese-communist-party-ccp-central-foreign-affairs-commission-and-foreign-minister-wang-yi-3/

21 lutego

Przewodniczący Senackiej Komisji Specjalnej Mark R. Warner i jej wiceprzewodniczący Marco Rubio ds. Wywiadu wystosowali list do Sekretarz Skarbu Janet Yellen i Sekretarz Handlu Giny Raimondo w sprawie rozszerzenia narzędzi w dyspozycji Departamentów Skarbu i Handlu. mających uniemożliwić chińskiemu kompleksowi militarno-przemysłowemu czerpanie korzyści z amerykańskich technologii i inwestycji. Wyrazili również potrzebę wykorzystania amerykańskich władz w celu ochrony interesów USA oraz niedopuszczenia do niezamierzonego wsparcia autorytarnych działań ChRL.

https://www.warner.senate.gov/public/index.cfm/pressreleases?ID=72CB39CE-8405-4F7A-8CCF-1088D6F00CE9

22-24 lutego

Delegacja House Select Comitte on CCP przeprowadza wizytę w Tajwanie z okazji odbytych wyborów. W czasie wizyty odbywa się szereg spotkań z tajwańskimi liderami oraz dyskusji odnośnie relacji amerykańsko-tajwańskich, regionalnego bezpieczeństwa, handlu i inwestycji.

https://selectcommitteeontheccp.house.gov/media/press-releases/gallagher-leads-us-congressional-delegation-visit-taiwan

28 lutego

Premier Li Qiang przyjmuje wizytę delegacji amerykańskiego Departamentu Handlu prowadzonej przez dyrektor Izby Handlowej Susanne P. Clark. Podczas spotkania chiński premier stwierdził, iż chińska i amerykańska gospodarka są względem siebie komplementarne i mają wspólne interesy. Clark z kolei podkreśliła istotność wzajemnych relacji między USA a ChRL a także zadeklarowała, iż Izba Handlowa jest gotowa działać jako pomost do konstruktywnej komunikacji i wymiany z Chinami.

https://www.state.gov/u-s-senior-official-for-the-dprk-paks-video-conference-with-prc-special-representative-on-korean-peninsula-affairs-liu/

29 lutego

Prezydent Joe Biden w oficjalnym stanowisku poruszył temat bezpieczeństwa amerykańskiego sektora samochodowego. Zdaniem przywódcy Chiny dążą do zdominowania rynku samochodowego i zalania swoimi autami Stanów Zjednoczonych uciekając się do nieuczciwych praktyk. Poruszył również kwestię ochrony danych i potencjalnego wykorzystania chińskich “smart cars” do szpiegowania amerykańskich obywateli i inwigilowania infrastruktury. W obliczu tych faktów Sekretarz Handlu został zobowiązany do pokierowania śledztwa w sprawie aut podłączonych do nowych technologii pochodzących z podejrzanych krajów.

https://www.whitehouse.gov/briefing-room/statements-releases/2024/02/29/statement-from-president-biden-on-addressing-national-security-risks-to-the-u-s-auto-industry/

Amerykańscy senatorowie stojący na czele Senackiej Komisji Specjalnej ds. Wywiadu Mark R. Warner i Marco Rubio wysyłali list do Sekretarzy Skarbu Giny Raimondo, w którym nawołują do zwiększenia działań na rzecz ochrony amerykańskich technologii krytycznych.

https://www.rubio.senate.gov/intelligence-committee-vice-chair-and-chair-push-to-counter-china-in-critical-technology-sectors/

7 marca

W czasie sesji plenarnej Narodowego Kongresu Ludowego minister spraw zagranicznych ChRL przeprowadza konferencję prasową w której porusza między innymi temat relacji ze Stanami Zjednoczonymi. Zadeklarował chęć współpracy z obopólnymi korzyściami i podkreślił, iż ewentualny konflikt między oboma krajami miałby niewyobrażalne konsekwencje. Jednocześnie stwierdził, iż Stany Zjednoczone obsesyjnie dążą do zdominowania Chin oraz podważył ich wiarygodność jako globalnego lidera.

https://www.fmprc.gov.cn/eng/wjb_663304/wjbz_663308/2461_663310/202403/t20240307_11255512.html

13 marca

Ambasador ChRL w Stanach Zjednoczonych Xie Feng wygłasza mowę podczas konferencji Global Media Dialogue. W ramach przemówienia oprócz zagadnień gospodarczych poruszył także kwestię relacji chińsko-amerykańskich. Stwierdził, iż ostatnie spotkanie pomiędzy głowami obu państw wpłynęło pozytywnie na stabilność ich bilateralnych relacji. Oprócz tego wezwał także do pogłębienia wzajemnej współpracy.

http://us.china-embassy.gov.cn/eng/dshd/202403/t20240314_11260384.htm

Izba Reprezentantów Stanów Zjednoczonych przegłosowała ustawę, której konsekwencją może być zmuszenie chińskiej firmy ByteDance do wycofania TikToka z kraju. Projekt spotkał się ze strony obu amerykańskich partii jednak jego przegłosowanie w Senacie nie jest pewne.

https://www.reuters.com/technology/us-house-vote-force-bytedance-divest-tiktok-or-face-ban-2024-03-13/

21 marca

Komisja Spraw Zagranicznych Izby Reprezentantów jednogłośnie przegłosowała projekt ustawy mający zwiększyć nadzór nad porozumieniami naukowymi między USA a Chinami. W jego ramach ustanowione mają być nowe narzędzia, które zapewnią przejrzystość i odpowiedzialność w umowach między oboma krajami poprzez nadzór Kongresu nad każdym porozumieniem w obszarze nauki i technologii między krajami.

https://titus.house.gov/news/documentsingle.aspx?DocumentID=3593

Ministerstwo Obrony Tajwanu ujawniło, iż amerykańscy żołnierze znajdują się na niewielkim łańcuchu wysp położonym 4 mile od wybrzeża ChRL.

https://malaysia.news.yahoo.com/news/us-armed-presence-taiwan-islands-175835872.html

24 marca

Chiny opublikowały zalecenia zabraniające korzystania z chipów z firm takich jak AMD czy Intel z rządowych komputerów i serwerów. Według wytycznych na bok powinno również być odsuwane oprogramowanie Microsoftu.

https://www.reuters.com/world/china/china-blocks-use-intel-amd-chips-government-computers-ft-reports-2024-03-24/

Foto: PAP/EPA