Spółka za kilka złotych
W 2024 roku Warszawskie Miejskie Zakłady Autobusowe nabyły zajezdnię autobusową, na której znajdowała się instalacja gazowa wcześniej należąca do rosyjskiej firmy powiązanej z Gazpromem. Firma ta od 2023 roku znajdowała się na liście sankcyjnej za wspieranie rosyjskiej agresji na Ukrainę. w tej chwili jednak została wykreślona z tej listy, gdyż sprzedano ją za trzy złote, dzięki czemu formalnie stała się polską spółką.
We wrześniu 2024 roku Miejskie Zakłady Autobusowe zakupiły zajezdnię przy ulicy Płochocińskiej od prywatnego przewoźnika ITS Michalczewski z Radomia za ponad 61 milionów złotych. Jak wówczas wyjaśniał prezes MZA Jan Kuźmiński w rozmowie z „Gazetą Stołeczną”, spółka zyskała w pełni wyposażoną bazę z budynkami, mediami, dogodną lokalizacją oraz możliwością rozbudowy.
Wirtualna Polska poinformowała jednak, iż wraz z zajezdnią miejska spółka miała przejąć też instalację gazową należącą do Cryogas M&T Poland, firmy zależnej od Rosjan współpracujących z Gazpromem. Spółka ta, wpisana na listę sankcyjną w lipcu 2023 roku, podlegała m.in. zamrożeniu środków finansowych i wykluczeniu z zamówień publicznych za wspieranie rosyjskiej agresji na Ukrainę. MZA zaprzecza tym doniesieniom.
Rosyjska czy nie?
Według Wirtualnej Polski, gaz do zajezdni przy ul. Płochocińskiej przez cały czas będzie dostarczać spółka Omne Energia. MZA zapłaci za dostawy od stycznia 2025 r. do października 2026 r. 26,7 mln zł. Przetargu nie przeprowadzono, ponieważ – jak tłumaczy MZA – instalacja do tankowania autobusów należy do Omne Energia, co czyni ją jedynym możliwym dostawcą.
Omne Energia została wykreślona z listy sankcyjnej decyzją wiceministra Czesława Mroczka, który uzasadnił to sprzedażą udziałów przez rosyjskich właścicieli polskim nabywcom. Jednak Wirtualna Polska wskazuje na kontrowersje: firma, wcześniej działająca jako Cryogas M&T Poland, została sprzedana za 3 zł oraz nie na zasadach rynkowych, ale polskim menedżerom współpracującym z Rosjanami od lat.
Nie zapraszamy do dyskusji
Radni PiS i Lewicy próbowali uzyskać informacje o kontaktach warszawskiej spółki z Rosjanami. Choć Koalicja Obywatelska, która posiada większość w radzie, zgodziła się na dodanie tego punktu do porządku obrad, ostatecznie głosami tych samych radnych KO dyskusję zablokowano. Rafał Trzaskowski wysłał na sesję swojego tylko swojego zastępcę, natomiast sam postanowił prowadzić swoją kampanię wyborczą.
Jakub Wiech, redaktor naczelny portalu Energetyka24.com, podkreśla, iż celem sankcji jest wykluczenie Rosjan z łańcuchów dostaw w Polsce i Unii Europejskiej. Włączanie do nich firm o wątpliwych powiązaniach z Rosją, choćby „spolonizowanych”, może podważać ten cel. Wiech zaznacza też, iż umowy z podmiotami publicznymi wzmacniają rynkową pozycję takich przedsiębiorstw. To z kolei rodzi pytanie, czy państwo polskie powinno wspierać ich rozwój, skoro zna ich historię.
