Były okręt podwodny typu Kobben od ponad roku przyciąga uwagę spacerowiczów przy Bulwarze Nadmorskim w Gdyni. Jednostka pływająca pod polską banderą jako ORP „Sokół” została przekazana tamtejszemu Muzeum Marynarki Wojennej, które zamierza udostępnić okręt zwiedzającym w pierwszym kwartale 2025 roku.
– „Sokół” nie ma być wyłącznie kolejnym obiektem muzealnym przeznaczonym do zwiedzania, ale ma również być rodzajem memoriału dla wszystkich naszych 25 okrętów i ich załóg, które mieliśmy w historii – mówi Tomasz Miegoń, dyrektor Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni (MMW). To właśnie z jego inicjatywy ORP „Sokół” stał się własnością muzeum, które jeszcze przed jego wycofaniem ze służby przedstawiło najlepszą koncepcję wykorzystania jednostki z korzyścią dla społeczeństwa.
Okręt podwodny typu 207 (Kobben) został zwodowany w stoczni Nordseewerke (RFN) w 1966 roku. Początkowo był to KNM „Stord” (S-308), pływający pod norweską banderą w latach 1967–2001. W 2002 roku okręt przekazano polskiej marynarce wojennej. ORP „Sokół” służył pod biało-czerwoną banderą przez 16 lat, pokonując w tym czasie 26 tys. Mm i wykonując 174 zanurzenia. Jego ostatnim dowódcą (2016–2018) był kmdr Łukasz Szmigiel, obecny dowódca Dywizjonu Okrętów Podwodnych.
REKLAMA
Przejęcie „Sokoła” i przygotowanie go do nowej roli było procesem trwającym w sumie ponad sześć lat. Okręt musiał zostać przekształcony z jednostki wojskowej w obiekt muzealny, co oznaczało wymontowanie akumulatorów o masie około 80 ton i innych elementów. Na szczęście udało się uniknąć tak drastycznych modyfikacji, jak usunięcie peryskopu, wyrzutni torped czy przewiercenia silników, bo początkowo m.in. na tym miało polegać pozbawienie okrętu cech bojowych.
Muzeum dokłada wszelkich starań, by wnętrze ORP „Sokół” pozostało jak najbardziej wierne oryginałowi.
Po latach spędzonych w PGZ Stoczni Wojennej „Sokół” został przetransportowany drogą wodną najpierw do portu w Gdyni (na krótko zajął miejsce ORP „Błyskawica”). Ostatni odcinek do siedziby MMW (ul. Zawiszy Czarnego 1B, Gdynia) pokonał na specjalnej lawecie. Transport kołowy ponad 350-tonowego kolosa trwał przez kilkanaście godzin i był nie lada widowiskiem dla ludzi, którzy na tę okazję zjechali się z różnych zakątków Polski. Drogę do ostatniego portu, czyli specjalnie przygotowanej niecki na terenie MMW, „Sokół” przebył 23 listopada 2023 roku. Od tamtego dnia pracownicy muzeum i różni podwykonawcy szykowali „Sokoła” i niezbędną infrastrukturę z myślą o zwiedzających.
Rok po „zacumowaniu” okrętu dyrektor Miegoń zapewnił, iż prace są ukończone w 95 procentach. Jednostka ma wycięte w lewej burcie dwa włazy – turyści będą wchodzić na pokład w okolicy wyrzutni torped, a wychodzić w części rufowej. Poza niezbędnymi modyfikacjami (np. klimatyzacja) muzeum dokłada wszelkich starań, by wnętrze pozostało jak najbardziej wierne oryginałowi. Zwiedzający będą mogli poczuć się jak na prawdziwym okręcie podwodnym, zajrzeć do miniaturowej kajuty dowódcy, kuchni, toalet, strefy bytowej i dowodzenia, maszynowni itd. Nie lada gratką jest wysunięty peryskop, przez który widać okolice plaży miejskiej i redę gdyńskiego portu. Dodatkowo MMW pozyskało niedawno dwa egzemplarze peryskopów z okrętów Kobben, które trafią na specjalną ekspozycję wraz z oryginalną kotwicą i anteną radaru.
Dyrektor Miegoń konsekwentnie unika podania dokładnej daty otwarcia „Sokoła” dla zwiedzających. Oficjalnie wiadomo jedynie, iż nastąpi to w pierwszym kwartale 2025 roku.
