Raport opracowało siedmiu kontrolerów, którzy przez kilka miesięcy badali dokumenty Ministerstwa Spraw Zagranicznych, korespondencję departamentu konsularnego oraz przesłuchiwali pracowników resortu. Prace zakończono w lipcu 2024 roku.
Do wyników kontroli ustosunkował się sam Donald Tusk. Napisał on w swych mediach społecznościowych:
Kiedy polscy żołnierze i strażnicy graniczni narażali zdrowie i życie, chroniąc nas przed zorganizowaną przez Putina i Łukaszenkę falą nielegalnej migracji, rząd PiS wpuścił, także za łapówki, 366 tysięcy ludzi z Azji i Afryki.
Najwyższa Izba Kontroli stwierdziła, iż działania Ministerstwa Spraw Zagranicznych związane z nadzorem nad wydawaniem wiz były niezgodne z prawem, niecelowe oraz nierzetelne i doprowadziły do niegospodarnego wydatkowania środków publicznych. Dokumenty wskazują również, iż ówczesny minister spraw zagranicznych nie sprawował adekwatnego nadzoru nad procesem wydawania wiz. W MSZ funkcjonował nietransparentny mechanizm, sprzyjający korupcji i wpływom na niektórych konsulów. Donald Tusk podkreślił, iż raport NIK potwierdził najgorsze obawy.
NIK wskazała czterech ministrów spraw zagranicznych związanych z Prawem i Sprawiedliwością jako odpowiedzialnych za zasitniałe nieprawidłowości. Są to: Witold Waszczykowski, Jacek Czaputowicz, Zbigniew Rau oraz Szymon Szynkowski vel Sęk, który pełnił funkcję ministra przez dwa tygodnie na przełomie listopada i grudnia 2023 roku.
