Обзор событий на Ближнем Востоке - ноябрь 2025 года

ine.org.pl 1 день назад

Rada Bezpieczeństwa znosi sankcje nałożone na Ahmada asz-Szarę

Nowy Jork, 6.11.2025

W czwartek, 6 listopada, Rada Bezpieczeństwa ONZ przyjęła rezolucję znoszącą sankcje nałożone na syryjskiego prezydenta Ahmada asz-Szarę oraz ministra spraw wewnętrznych Syrii Anasa Khattaba. Stanowiły one narzędzie wymierzone w osoby powiązane z Al-Kaidą oraz Państwem Islamskim. Obejmowały m.in. zamrożenie aktywów, zakaz podróży i ograniczenia handlowe, które miały na celu utrudnienie finansowania działań terrorystycznych. Organizacja Hayat Tahrir al-Sham, na czele której stał obecny prezydent kraju, została uznana za organizację terrorystyczną w 2014 roku przez Organizację Narodów Zjednoczonych. Ahmed asz-Szara, posługujący się wówczas swoim nom de guerre- Abu Muhammad al-Dżaulani, stał się jedną z osób objętych sankcjami, a za schwytanie go wyznaczono nagrodę 10 mln USD.

Stały przedstawiciel USA przy ONZ, ambasador Mike Waltz, określił rezolucję jako „silny sygnał polityczny”, wskazujący na to, iż Syria wchodzi w nową erę, a jej rząd wypełnia zobowiązania w zakresie zwalczania terroryzmu oraz działań na rzecz budowania bezpieczeństwa w regionie. Według dyplomaty, uchylenie sankcji stanowi wyraz uznania dla wysiłków syryjskich władz w zapewnieniu stabilności państwa. Spośród członków Rady Bezpieczeństwa 14 państw głosowało za uchyleniem sankcji- jedynie Chiny wstrzymały się od głosu, nie zajmując jednoznacznego stanowiska wobec decyzji. Zniesienie sankcji postrzegane jest jako kolejny krok w kierunku ponownej integracji Syrii ze społecznością międzynarodową.

Syria dołączyła do globalnej koalicji przeciwko państwu islamskiemu

Damaszek, 10.11.2025

10 listopada, w dniu wizyty syryjskiego prezydenta Ahmada asz-Szary w Białym Domu, Hamza al Mustafa- minister informacji w wyłonionym po upadku reżimu Baszara al-Assada rządzie- oficjalnie ogłosił dołączenie Syrii do międzynarodowej koalicji przeciw Państwu Islamskiemu. Tym samym Syria stała się 90. państwem członkowskim koalicji powołanej w celu zwalczania i ostatecznego wyeliminowania wciąż obecnego zagrożenia ze strony tego ugrupowania.

Decyzja Syrii o przystąpieniu do koalicji jest istotna nie tylko z punktu widzenia bezpieczeństwa regionalnego- geograficzne położenie kraju stawia go w roli strategicznego partnerem w działaniach antyterrorystycznych. Decyzja zdaje się być również symbolicznym gestem woli nowego rządu przejściowego do reintegracji Syrii w ramach struktur międzynarodowych i odbudowy jej dawno utraconej pozycji.

Od czasu objęcia władzy przez rząd przejściowy, Syria boryka się ze wzmożoną aktywnością ugrupowań terrorystycznych, które starają się destabilizować kraj. W ostatnich tygodniach władze zatrzymały 70 osób podejrzanych o działalność terrorystyczną, a także aresztowały dwie osoby rzekomo planujące zamach na prezydenta.

Zacieśnienie współpracy obronnej USA z Arabią Saudyjską

Waszyngton D.C, 19.11.2025

Arabia Saudyjska została uznana za „Major Non-NATO Ally”, w praktyce deklaracja ta zapowiada przyszłe pogłębienie współpracy militarnej i gospodarczej między państwami, należy jednak podkreślić, iż nie zapewnia ona Arabii Saudyjskiej gwarancji bezpieczeństwa- te przysługują jedynie członkom Sojuszu Północnoatlantyckiego. Biały Dom poinformował, iż nowy status państwa ułatwi współpracę z amerykańskimi przedsiębiorstwami sektora obronnego przy jednoczesnym zachowaniu rozsądnego i korzystnego dla USA podziału potencjalnych kosztów. W komunikacie podkreślono znaczenie współpracy zarówno dla architektury bezpieczeństwa Arabii Saudyjskiej jak i równowagi w regionie.

Decyzja została ogłoszona przez prezydenta Donalda J. Trumpa podczas wizyty saudyjskiego księcia koronnego, Mohammeda bin Salmana, w Białym Domu. Nadanie nowego statusu Arabii Saudyjskiej jest wyraźnym sygnałem woli zacieśnienia współpracy w dziedzinie obronności pomiędzy państwami. Porozumienie określa także ramy współpracy w zakresie cywilnej energetyki jądrowej, sztucznej inteligencji oraz kluczowych surowców strategicznych.

Jednocześnie Arabia Saudyjska zobowiązała się do nabycia 300 czołgów produkcji amerykańskiej oraz uzyskała „zielone światło” na przyszłe zakupy samolotów F-35 produkowanych przez firmę Lockheed Martin. Według doniesień medialnych strona saudyjska zgłosiła chęć zakupu 48 myśliwców. jeżeli umowa dojdzie do skutku, najprawdopodobniej spotka się z dużym niezadowoleniem administracji izraelskiej.

Od 2008 roku Waszyngton zobowiązał się do podtrzymania jakościowej przewagi militarnej- QME (Qualitative Military Edge) Izraela w regionie. To zobowiązanie wyrażone zostało w legislacjach takich jak Naval Vessel Transfer Act z 2008 roku oraz Israel QME Enhancement Act (H.R. 1992) z 2013 roku wraz z kolejnymi jego wersjami. Wzbogacenie arsenału Arabii Saudyjskiej może wyraźnie zachwiać dotychczasową pozycją Izraela w regionie, wynikającą ze znacznej przewagi zdolności operacyjnych w stosunku do innych państw regionu. Wcześniej wspomniane deklaracje w znacznym stopniu kształtowały charakter współpracy w zakresie obronności z państwami regionu. Nagły zwrot w polityce amerykańskiej może w widoczny sposób zachwiać podtrzymywanym na przestrzeni dekad status quo.

Aramco i Pasqal tworzą pierwszy komputer kwantowy w Arabii Saudyjskiej

Az-Zahran, 24.11.2025

Saudyjski koncern paliwowo-chemiczny Aramco, we współpracy z francuskim przedsiębiorstwem Pasqal, specjalizującym się w komputerach kwantowych opartych na neutralnych atomach, ogłosił uruchomienie pierwszego w regionie operacyjnego komputera kwantowego przeznaczonego do użytku przemysłowych. Komputer kwantowy o mocy 200 kubitów znajduje się w centrum danych Aramco w położonym na wschodzie kraju mieście Az-Zahran, ma stać się narzędziem rewolucjonizującym możliwości przedsiębiorstwa w zakresie modelowania systemów energetycznych, optymalizacji procesów przemysłowych oraz badań nad materiałami. Przedstawiciele Aramco podkreślają, iż inwestycja stanowi najważniejszy krok w kierunku budowy nowoczesnej, innowacyjnej gospodarki i ma wspierać rozwój krajowych kompetencji w dziedzinie technologii kwantowych.

Krytycy zwracają uwagę na szereg wyzwań związanych z praktycznym wykorzystaniem tego rodzaju technologii. Podkreślają, iż mimo imponującego postępu komputery kwantowe oparte na neutralnych atomach przez cały czas znajdują się na stosunkowo wczesnym etapie rozwoju, a ich przewaga nad klasycznymi systemami obliczeniowymi nie zawsze jest jednoznaczna. Wskazuje się również na wysokie koszty utrzymania infrastruktury oraz ograniczoną liczbę specjalistów zdolnych do tworzenia i optymalizacji algorytmów kwantowych. Część ekspertów zauważa ponadto, iż wdrożenie technologii kwantowej w przemyśle wymaga długoterminowych inwestycji oraz sprawdzenia jej skuteczności w realnych, złożonych zastosowaniach, co może opóźnić pełne wykorzystanie deklarowanych korzyści. Warto zaznaczyć, iż włączenie nowego komputera do użytku stanowi raczej krok w kierunku budowania kompetencji i infrastruktury niż przełom, który natychmiast przełoży się na transformację przemysłu.

Wizyta papieża Leona XIV w Turcji

Ankara, 27-30.11.2025

27 listopada papież Leon XIV wyruszył z Rzymu, rozpoczynając pierwszą podróż zagraniczną w czasie swojego pontyfikatu. Wizytę na Bliskim Wschodzie rozpoczął w stolicy Turcji- Ankarze, kontynuując podróż wcześniej planowaną przez papieża Franciszka. Już na początku pontyfikatu Leon XIV zobowiązał się do realizacji wszystkich zagranicznych wizyt zaplanowanych przez zmarłego 21 kwietnia b.r. papieża, podkreślając w ten sposób ciągłość misji oraz szacunek dla jego dorobku.

Pierwszym punktem wizyty w Ankarze było Anıtkabir- mauzoleum Mustafy Kemala Atatürka- twórcy nowoczesnej republiki tureckiej. Następnie papież udał się do pałacu prezydenckiego, gdzie spotkał się z prezydentem Recepem Tayyipem Erdoğanem. W trakcie rozmowy poruszyli m.in. kwestię wojny w Ukrainie oraz sytuacji w Strefie Gazy. Ojciec Święty podkreślił konieczność dialogu oraz wspólnych starań na rzecz budowania pokoju.

28 listopada udał się do Katedra Ducha Świętego w Stambule oraz do miasta İznik gdzie wraz z patriarchą Konstantynopola- Bartłomiejem I wziął udział w nabożeństwie ekumenicznym z okazji 1700. rocznica Pierwszego Soboru Nicejskiego.

W czasie podróży Leon XIV odwiedził również Błękitny Meczet w Stambule, a także odbył wizytę w Diyanet- Tureckim Prezydium ds. Religii, gdzie spotkał się z naczelnym rabinem Turcji- Davidem Savim. Wizyta stanowiła wyraźny sygnał jego zaangażowania w dialog i współpracę międzyreligijną, zgodną z kierunkiem, który zapowiadał od początku objęcia przez niego urzędu głowy stolicy apostolskiej.

Protesty przeciwko ułaskawieniu Premiera Netanjahu

Tel Aviv, 30.11. 2025

Setki Izraelczyków zgromadziły się w pobliżu rezydencji prezydenta Isaaca Herzoga, wyrażając sprzeciw wobec proponowanego ułaskawienia premiera Benjamina Netanjahu. Demonstracje wpisują się w kontekst trwających od pięciu lat kontrowersji związanych z problemami prawnymi w tej chwili urzędującego premiera, oskarżonego o korupcję. Lider partii Likud stanowczo zaprzecza wszystkim zarzutom- mimo rosnącego materiału dowodowego, obejmującego również obciążające go zeznania i dokumenty.

Przeciwko Benjaminowi Netanjahu toczą się trzy oddzielne postępowania karne, dotyczące zarzutów o korupcję, oszustwa oraz nadużycie zaufania publicznego. W jednej ze spraw współoskarżoną jest jego żona- Sara Netanjahu. Małżeństwo miało przyjąć równowartość ponad 260 000 dolarów w luksusowych towarach w zamian za polityczne przysługi.

Opozycja w Izraelu postrzega działania Netanjahu jako zagrożenie dla demokracji i obarcza go odpowiedzialnością za pogłębiający się kryzys wewnętrzny w państwie . Lider opozycji, Yair Golan, stwierdził, iż premier powinien ustąpić ze stanowiska, a prezydent Herzog absolutnie nie powinien rozważać jego ułaskawienia. Podkreślił również, iż w jego opinii „jedynie winny prosi o ułaskawienie”.

Читать всю статью