Konferencja prasowa w tej sprawie odbyła się w poniedziałek 13 stycznia przy pomniku Ofiar Rzezi Wołyńskiej w Warszawie.
– Chciałabym przekazać informację, iż Fundacja Wolność i Demokracja we współpracy z ekspertami Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego oraz przedstawicielami IPN, a także ukraińskimi ekspertami, pragnie rozpocząć w kwietniu tego roku prace ekshumacyjne – przekazała Lilia Luboniewicz, prezeska Fundacji Wolność i Demokracja, cytowana przez Interię.
Ekshumacja ofiar UPA w Ukrainie. Podano szczegóły i datę rozpoczęcia
Wskazała przy tym, iż "Fundacja od 2013 roku prowadzi prace poszukiwawcze, udało nam się odszukać i ekshumować 138 osób". Luboniewicz opowiedziała też o historii odszukania grobów ofiar zbrodni OUN i UPA w dawnej wsi Puźniki.
– W czerwcu 2022 fundacja złożyła wniosek do adekwatnych władz ukraińskich na wydanie zgody na prace poszukiwawcze polskich ofiar zbrodni wołyńskiej. Po otrzymaniu zgody rozpoczęliśmy prace poszukiwacze, w wyniku których 24 sierpnia 2023 zlokalizowano jedno z miejsc zbrodni. W tym samym czasie złożyliśmy wniosek do adekwatnych władz ukraińskich o wydanie zgody na ekshumacje ofiar. Po wielotygodniowej procedurze administracyjnej w piątek otrzymaliśmy zgodę – mówiła.
Co ważne, zgoda na ekshumację dotyczy tylko odnalezionego miejsca w byłej wsi Puźniki.
Co się wydarzyło w Puźnikach na Podalu?
Przypomnijmy, iż Puźniki to dawna wieś położona na Podolu, w tej chwili znajdująca się na terenie Ukrainy w obwodzie tarnopolskim. Przed II wojną światową była to polska wieś, zamieszkiwana głównie przez Polaków, stanowiąca część województwa tarnopolskiego w II Rzeczypospolitej. Historia Puźnik jest naznaczona tragicznymi wydarzeniami, zwłaszcza podczas rzezi wołyńskiej i zbrodni dokonywanych przez oddziały UON i UPA.
W 1945 roku wieś stała się miejscem brutalnych ataków ze strony ukraińskich nacjonalistów. Oddziały UPA przeprowadziły w Puźnikach masakrę, podczas której zamordowano wielu polskich mieszkańców, w tym kobiety, dzieci i osoby starsze. Ocaleni zostali zmuszeni do opuszczenia swoich domów, a wieś została praktycznie zniszczona.
Warto też dodać, iż przełom ws. ekshumacji nastąpił 10 stycznia. "Wreszcie przełom. Jest decyzja o pierwszych ekshumacjach polskich ofiar UPA. Dziękuję ministrom kultury Polski i Ukrainy za dobrą współpracę. Czekamy na kolejne decyzje" – napisał wówczas premier Donald Tusk w mediach społecznościowych.