Były premier Malty Jospeh Muscat wraz z kilkoma innymi osobami jest oskarżany o zorganizowanie grupy przestępczej wraz z byłymi ministrami i obecnym szefem Banku Centralnego Malty w związku z prywatyzacją szpitali publicznych. Placówki trafiły do koncernu, który w USA ogłosił bankructwo.
Chociaż zarzuty karne prokurator postawił 5 maja br., to jednak sprawa dotyczy prywatyzacji szpitali z 2015 r. Od tego czasu miały miejsce liczne audyty i postępowanie przed sądami cywilnymi. Zapadły choćby wyroki unieważniające transakcje sprzedaży trzech szpitali publicznych.
Muscat zaprzecza jakoby miał dopuścić się przestępstwa. Uważa zarzuty za „śmieszne”. Niemniej, były premier jest pierwszym, jakiemu postawiono zarzuty karne na Malcie. Na razie nie upubliczniono pełnego raportu z dochodzenia.
W 2015 r. władze Malty postanowiły sprywatyzować szpitale. Zgłosiło się wielu kontrahentów, ale ostatecznie rząd zdecydował się podpisać umowę na 30 lat z prywatną firmą Vitals Global Healthcare (VGH) Ltd. Spółka miała przebudować i zająć się obsługą trzech szpitali publicznych.
Proces prywatyzacji jednak został zakwestionowany przez Krajowy Urząd Kontroli Malty, który stwierdził w 2020 r., iż rząd nie podjął wystarczających działań, aby zweryfikować kontrahenta. Wręcz stwierdzono, iż weryfikacja umowy z VGH i jej umiejętności prowadzenia trzech szpitali publicznych była „rażąco niewystarczająca”.
Nie było wiadomo, czy spółka ma doświadczenie w sektorze zdrowia. Związki zawodowe zaapelowały o przeprowadzenie audytu w tej sprawie. Audytorzy potwierdzili, iż spółka VGH nie przedstawiła wystarczających dowodów na to, iż posiada doświadczenie w zarządzaniu opieką zdrowotną, a mimo to rząd wybrał ją i podpisał 30-letni kontrakt o wartości wielu miliardów euro na zarządzanie szpitalami publicznymi.
Kontrakt trzy lata później przeniesiono na firmę Steward Health Care, która prowadzi ponad 30 szpitali w USA.
Maltański sąd cywilny unieważnił umowę w lutym 2023 r. po wniesieniu skargi przez polityka opozycji. Z ustaleń sądu wynikało, iż rząd podpisał protokół ustaleń w 2014 r. z grupą inwestorów, którzy później utworzyli spółkę VGH, z myślą o przejęciu szpitali.
W 2021 roku gazeta „Times of Malta” podawała, iż Muscat otrzymał przelew od szwajcarskiej firmy Accutor, która z kolei otrzymała miliony od Steward Health Care podczas przejęcia szpitala. Również inwestorzy VGH otrzymywali wynagrodzenie od szwajcarskiej firmy.
Steward International twierdziło, iż szwajcarska firma była zaangażowana w „legalne usługi biznesowe w tym okresie” i iż nie miała „powiązań handlowych ani innych” z Muscatem.
W maju 2023 r. Krajowy Urząd Kontroli zwrócił uwagę na niejasne zasady księgowania, brak zapisów dotyczących początkowych interakcji między rządem a Steward Health Care w dokumentacji przejętych szpitali.
W lutym 2023 r. sąd cywilny niższej instancji orzekł, iż doszło do oszustwa. Sąd apelacyjny potwierdził unieważnienie umowy w październiku 2023 r., jednak sędziowie stwierdzili, iż zamiast oszustwa jednej ze stron doszło do zmowy między rządem a firmami. Rząd nie chronił interesów kraju. W następstwie orzeczenia w sądzie cywilnym byłemu premierowi nie postawiono zarzutów.
Sprawą zainteresowała się organizacja, która ma bronić praworządności Repubblika i to ona doprowadziła do postawienia zarzutów karnych przez prokuratora. Amerykański koncern Steward Health Care z siedzibą w Dallas, to największy operator szpitalny nastawiony na zysk, prowadzony przez lekarzy. 5 maja br. spółka złożyła wniosek o upadłość w Teksasie. Firma pod koniec stycznia rozpoczęła proces sprzedaży swoich obiektów szpitalnych w USA.
Na początku roku zamknięto placówkę medyczną w Massachusetts. Senator Ed Markey twierdzi, iż koncern „przedkłada zysk inwestora nad życie ludzi”. Zarzuty dotyczące promowania i organizowania organizacji przestępczej oraz przekupstwa dotyczą także dwóch urzędników bliskich Muscatowi: Keitha Schembri i Konrada Mizzi.
Muscat opuścił urząd w 2020 r. w związku z zabójstwem dziennikarki Daphne Caruany Galizii w 2017 r. Prokurator generalny Malty wniósł oskarżenie o oszustwo i sprzeniewierzenie funduszy także wobec prezesa Banku Centralnego Malty Edwarda Scicluna i wicepremiera Chrisowi Fearne, którzy także mieli mieć związek ze skandalem związanym z prywatyzacją szpitali.
W momencie zawarcia transakcji Scicluna był ministrem finansów, a Fearne – ministrem zdrowia. Scicluna, będący członkiem Rady Prezesów Europejskiego Banku Centralnego, nie skomentował zarzutów, ale wcześniej zaprzeczył jakimkolwiek nieprawidłowościom. Fearne odrzucił zarzuty. Muscat, szef sztabu Keith Schembri i były minister Konrad Mizzi zostali oskarżeni o pranie pieniędzy, korupcję, przekupstwo, handel wpływami i utworzenie organizacji przestępczej. Wszyscy trzej mężczyźni zaprzeczyli oskarżeniom.
Źródło: euronews.com, yahoo.com
AS
Malta legalizuje tzw. aborcję w przypadku zagrożenia życia matki
Rząd Malty wprowadza zakaz hodowli zwierząt futerkowych i produkcji foie gras
