Концепция армии США 2030 года — в поисках нового асимметричного преимущества на поле боя.

Zdjęcie: Chińska polityka energetyczna – 2025-02-08T235949.153

Wstęp

Armia lądowa Stanów Zjednoczonych staje przed szeregiem nowych wyzwań związanych ze wzmocnieniem nacisku rewanżystowskich potęg Chin i Rosji. Implikuje to konieczność reorganizacji armii, aby była w stanie zdeklasować wojska lądowe potencjalnych rywali. Głównym celem jest transformacja armii. Z nakierowanej na działania przeciw-partyzanckie, znane z konfliktów w Iraku i Afganistanie, ma dysponować siłami zdolnymi do walki w symetrycznym konflikcie zbrojnym. Cały system reform i modernizacji ma umożliwić sprostanie wyzwaniom LSCO (Large Scale Combat Operations). Operacje te charakteryzują się intensywnością, wysokim współczynnikiem strat, szybkim tempem i znaczną konsumpcją zasobów [1].

Zmiana charakteru współczesnego konfliktu zbrojnego

Zmiany widoczne w obecnych konfliktach zbrojnych oznaczają, iż kontynent amerykański nie będzie bezpieczny. W I i II wojnie światowej miało to kolosalne znaczenie. Oceany stanowiły naturalną barierę, która umożliwiła rozwinięcie przemysłu i gospodarki wojennej do rozmiarów niespotykanych w historii wojskowości. Ataki niemieckich okrętów podwodnych, czy incydentalne japońskie próby ataku na kontynent, nie miały większego wpływu na prowadzenie działań wojennych. Nie były też w stanie zagrozić amerykańskiej gospodarce i populacji. Ten poziom przeświadczenia o bezpieczeństwie zagłębił się w amerykańskiej kulturze strategicznej.

Jednak rozwój nowoczesnych środków oddziaływania i zwiększenie natężenia rosyjskich, czy też chińskich działań hybrydowych, będzie stawiało nowe wyzwania. Szczególnie dla programów modernizacyjnych armii, takich jak US Army 2030. Ataki hakerskie na infrastrukturę, kampanie dezinformacyjne czy manipulacyjne będą stanowić znaczne zagrożenie dla logistyki wojskowej, systemu rekrutacji czy możliwości mobilizacyjnych. Amerykański departament obrony wysunął koncepcję JADO (Joint-All Domain Operations), którą musi spełniać reforma i potencjalny zestaw modernizacyjny.

Koncepcja bitwy powietrzno-lądowej dominowała w US Army przez 20 lat. Siły powietrzne współdziałały z wojskami lądowymi, wiążąc walką przeciwnika i eliminując jego środki walki. W 2001 r. została zastąpiona przez koncepcję operacji w pełnym spektrum.

Operacja Wielodomenowa (MDO), źródło: US Army accomplishments and investment plan

Według US Army Training and Doctrine Command, MDO (czyli operacja wielodomenowa) definiowana jest przez gwałtowną i ciągłą integrację wszystkich obszarów pola walki [2]. Field Manual 3-0 definiuje operację wielodomenową jako: “The combined arms deployment of joint and Army capabilities to create and exploit relative advantages that achieve objectives, defeat enemy forces, and consolidate gains on behalf of joint force commanders.” (połączone rozmieszczenie zdolności wspólnych i armii w celu stworzenia i wykorzystania względnych przewag, które pozwolą na osiągnięcie celów, pokonanie sił wroga i skonsolidowanie zysków w imieniu dowódców sił połączonych).

Celem MDO jest rozwój technologiczny we wszystkich możliwych obszarach pola walki, aby uzyskać w nich dominację, odstraszając przy tym potencjalnego agresora [3]. MDO ma znacznie rozszerzać dotychczasową koncepcję bitwy powietrzno-lądowej dominującej w US Army od czasów Układu Warszawskiego. Podyktowane jest to przede wszystkim wymogami współczesnego pola walki i możliwością potencjalnych przeciwników z zakresów A2/AD (Anti-access/area denial) [4]. MDO zapewnia, iż pole bitwy zostanie znacznie poszerzone w porównaniu z wcześniejszą koncepcją bitwy powietrzno-lądowej.

Odpowiedzią na wymagania operacji wielodomenowej są wielodomenowe grupy bojowe (MDTF). Mają one łączyć komponenty wywiadu, cyber, informacji, WRE (walki radioelektronicznej) i sił kosmicznych, aby umożliwić precyzyjne uderzenie na dalekie dystanse w wielu domenach, używając przy tym kinetycznych i nie-kinetycznych środków oddziaływania [5]. Zadaniem tych jednostek jest penetracja środowiska i przeciwdziałanie zdolnościom A2/AD potencjalnego przeciwnika.

Na ten moment 5 jednostek tego typu jest w fazie organizacji [6]. Mają być dostępne na szczeblu TDW (Teatru Działań Wojennych) oraz wspierać siły koalicyjne.

US Army 2030

Program US Army 2030 ma spełniać priorytety postawione w Narodowej Strategii Bezpieczeństwa i Narodowej Strategii Obrony z 2022 roku [7]. Dokumenty te identyfikują Chiny jako narastające wyzwanie i Rosję jako aktualne zagrożenie. Stałym zagrożeniem określono również Iran i Koreę Północną.

US Army planuje zwiększać zdolności dzięki podejściu MTA (Middle Tier of Acquistion). Polega na wprowadzaniu nowych możliwości do armii w przeciągu 2-5 lat. Sam koncept został uchwalony przez kongres w 2016 roku, a zaimplementowany przez departament obrony w 2018 roku [8]. Ścieżka umożliwia rekordowo szybkie testowanie prototypów i wprowadzanie ich do sił zbrojnych. Do tej pory ponad 100 projektów zostało wykonanych w ramach MTA. Większość to małe projekty, ale 10% dotyczy modernizacji kluczowych programów takich jak B-52, F-22, pociski hipersoniczne i Protected Tactitcal SATCOM.

Siłą koncepcji Army 2030 ma być wzmocnienie aspektu, w którym armia amerykańska dominuje od II wojny światowej – systemowości. Środek ciężkości rozkłada się równo na wszystkie elementy układanki: od rekrutacji i mobilizacji po logistykę. Opublikowany przez armię amerykańską Field Manual 3-0 Operations przekształca operacje wielodomenowe z koncepcji w doktrynę [9]. Doktryna ta jest ewolucją znanych koncepcji bitwy powietrzno-lądowej, operacji w pełnym spektrum oraz ujednoliconych działań lądowych. Podręcznik zawiera również wnioski z ostatnich 20 lat operacji przeciw-partyzanckich oraz lekcje z konfliktu w Ukrainie.

Przez ostatnie 20 lat brygadowe grupy bojowe były podstawowymi jednostkami US Army na poziomie taktycznym. Wnioski z wojny w Ukrainie wskazują, iż dopiero jednostki na wyższym szczeblu są zdolne do operacji zmieniających sytuację na froncie. Chodzi o dywizje, korpusy czy armie danego TDW (Teatru Działań Wojennych). Aby umożliwić funkcjonowanie jednostek takiego szczebla, US Army inwestuje w takie jednostki jak:

1. Wielodomenowe grupy zadaniowe,
2. Brygady wsparcia sił bezpieczeństwa,
3. Jednostki ogniowe TDW,
4. Jednostki przewagi informacyjnej TDW,
5. Brygady wywiadu wojskowego TDW.

Wraz z dodaniem tych jednostek do armii TDW, dowódcy otrzymają użyteczne narzędzie, aby utrzymać dominację nad potencjalnymi przeciwnikami ze strony Chin i Rosji. Korpusy zostały określone jako podstawowy szczebel na synchronizacje i narzucanie działań wielodomenowych. Dowództwa korpusów będą stały przed bardzo trudnym zadaniem syntezowania znacznych ilości danych z najróżniejszych obszarów pola walki: lądu, powietrza, cyberprzestrzeni i kosmosu. Ponadto dowódcy korpusów będą odpowiedzialni za utrzymywanie presji na głębokim polu walki, czyli również za pierwszą linii styczności wojsk. Umożliwią to efektory w postaci pocisków krążących, amunicji krążącej i pocisków dalekiego zasięgu.

Środkiem koordynującym wymienione działania ma być Joint All-domain Command and Control. W koncepcji podstawowym szczeblem taktycznym zostały określone dywizje. To one mają umożliwić pozycjonowanie brygadowych zespołów bojowych, aby uzyskać przewagę taktyczną. Do tej pory dywizje służyły głównie jako ciała administracyjne z możliwością dyslokowania operacyjnego, celem zarządzania brygadowymi zespołami bojowymi. W przyszłej, potencjalnej wielkoskalowej wojnie, dywizje muszą znowu przejąć rolę podstawowych jednostek operacyjnych [10]. Dywizyjne bataliony obrony powietrznej mają umożliwić postawienie obrony przeciwlotniczej tam, gdzie wymaga tego sytuacja taktyczna. Saperzy szczebla dywizyjnego będą stać przed znacznie trudniejszym zadaniem zabezpieczenia przepraw w spornym środowisku.

Wzmocniona Dywizja Pancerna (Rys. 1)

Wzmocniona dywizja pancerna ma być najcięższym typem dywizji US Army. Jej rola operacyjna będzie nakierowana na dokonywanie przełamania wraz ze wspierającymi ją efektorami na polu bitwy i wykorzystywać wyłomy na tyłach przeciwnika. Zadania te mają wspierać organiczne na szczeblu dywizji rozbudowane jednostki artylerii i saperów. Planuje się przekształcić we wzmocnione dywizje pancerne takie jednostki jak:

1. 1st Cavalry Division
2. 1st Armored Division
3. 34th Infantry Division (National Guard)

Komponent manewrowy w tych dywizjach mają stanowić 3 opancerzone brygadowe zespoły bojowe (ABCT – Armored Brigade Combat Team) [11]. Ciekawą i nowatorską jednostką wchodzącą w skład dywizyjnego szwadronu kawalerii pancernej ma być Cross Domain Troop. Będzie to jednostka zajmująca się obsługą, testowaniem i implementacją najnowszych technologii, w tym dronów i amunicji krążącej.

Komponentem ogniowym w dywizji będzie artyleria dywizyjna składająca się z 3 batalionów artylerii samobieżnej kalibru 155mm. Dodatkowe wsparcie całej dywizji ma zapewniać batalion artylerii wyekwipowany w M1299 Extended Range Cannon Artillery (ERCA), będący w stanie wystrzeliwać pociski 155mm na zasięg choćby do 70 km. (Rys. 1)

Wzmocniona Dywizja Pancerna US Army, źródło: TRADOC (Rys. 1)

Dywizja Pancerna (Rys. 2)

Jednak Wzmocniona Dywizja Pancerna nie będzie jedyną jednostką tworzoną w ramach programu modernizacyjnego US Army 2030. Planuje się utworzyć również lżejsze, bardziej podstawowe dywizje pancerne. od cięższej wzmocnionej dywizji odróżni się mniejszą specjalizacją i lżejszym organicznym komponentem artyleryjskim. W dywizje pancerne zostaną przekształcone takie jednostki jak:

1. 1st Infantry Division
2. 3rd Infantry Division
3. 36th Infantry Division (National Guard)

Komponent manewrowy mają stanowić 2 opancerzone brygadowe zespoły bojowe i 1 brygadowy zespół bojowy na transporterach Stryker. W przeciwieństwie do wzmocnionych dywizji, jednostki nie będą posiadać dywizyjnego szwadronu kawalerii pancernej [12].

Za komponent ogniowy ma odpowiadać dywizyjna brygada artylerii złożona z: 2 polowych batalionów artylerii polowej wyekwipowanych w działa samobieżne kalibru 155mm i jednego batalionu artylerii polowej złożonego z ciągnionych dział kalibru 155mm. (Rys.2)

Dywizja Pancerna US Army, źródło: TRADOC (Rys. 2)

Dywizja Lekka (Rys. 3)

Dywizje lekkie US Army mają być najliczniejszymi jednostkami w US Army. Etatowo główną siłę mają stanowić IBCT – brygadowe zespoły bojowe piechoty, w przyszłości prawdopodobnie przemianowane na LCBT – Lekkie Brygadowe Zespoły Bojowe bądź MCBT – Mobilne Brygadowe Zespoły Bojowe. Do takich etatów planuje się przekształcić takie jednostki jak:

1. 10th Mountain Division
2. 25th Infantry Division
3. 11th Airborne Division

Ponadto takie jednostki jak:

1. 28th Infantry Division
2. 29th Infantry Division
3. 35th Infantry Division
4. 40th Infantry Division
5. 42nd Infantry Division

mają być dywizjami lekkimi Gwardii Narodowej (NG).

Za komponent manewrowy mają odpowiadać 3 Lekkie/Mobilne Brygadowe Zespoły Bojowe (LCBT/MCBT) i 1 MPFB – Mobile Protected Firepower Battalion. Te bataliony mają być wyposażone w pojazdy wsparcia uzbrojone w działo 105mm. Kompanie tych pojazdów mają wspierać brygadowe zespoły bojowe. Za to zadanie mają odpowiadać działa pancerne M10 Booker. Pierwsze działa zostały dostarczone do jednostek w kwietniu 2024 r. [13]. Co interesujące każda brygada ma dysponować kompanią wywiadu wojskowego.

Za komponent ogniowy ma odpowiadać brygada na szczeblu dywizji, złożona z 3 batalionów artylerii polowej wyposażonych w ciągnione działa. Możliwe iż w przyszłości ciągnione działa zostaną zamienione na samobieżne na podwoziu ciężarówek, bądź pokrewnym. 1 batalion ma się składać z dział kalibru 155mm, a 2 pozostałe z dział kalibru 105mm M777. Jednostki te mają zapewniać wsparcie ogniowe brygadowym zespołom bojowym, w przypadku potrzeby „większego kalibru” istnieją jeszcze organiczne brygady artylerii polowej szczebla korpusu, wyposażone w artylerię rakietową systemów HIMARS/MLRS [14].

Dywizja Lekka US Army, źródło: TRADOC (Rys. 3)

Kolejnymi jednostkami tworzonymi w ramach US Army 2030 mają być:

1. Airborne Division (JFE – Joint Forcible Entry), pod względem etatowym zbliżona do lekkiej dywizji, ale z nakierowaniem na operacje powietrzno-desantowe. Do tego etatu ma być przekształcona 82 dywizja i 173 brygada powietrzno-desantowa, aby spełniać wymogi w pełni niezależnego brygadowego zespołu bojowego.
2. Air Assault Division (JFE – Joint Forcible Entry), minimalnie zmotoryzowana, używająca transportu śmigłowców. Do tych etatów ma zbiegać 101 dywizja [15].

Mimo zmiany w szczeblach zarządzania, koncepcja US Army 2030 nie zarzuca brygadowych zespołów bojowych, będących koniem roboczym US Army przez ostatnie 20 lat. Celem jest wykorzystywanie ich potencjału w szybkości podejmowania decyzji i elastyczności. Ich zmniejszony rozmiar ma wzmocnić zalety w postaci manewru i przeżywalności poprzez rozproszenie na polu bitwy. Planuje się przenieść odpowiedzialność za zapewnienie koordynacji dominacji w powietrzu ze szczebla brygady na szczebel dywizyjny.

Wszystkie te zmiany mają funkcjonować systemowo na każdym szczeblu. To konieczność w nowoczesnym polu walki zdominowanym przez środki oddziaływania niewyszczególnione w dotychczasowej doktrynie bitwy powietrzno-lądowej. Jednostki każdego szczebla mają być budowane w nakierowaniu na cel i zadania uzależnione od danego szczebla i jednostki.

Szkolenie

Najważniejszym elementem koncepcji US Army 2030 są ludzie. To oni tworzą grupy bojowe i drużyny oraz zarządzają działaniami na polu walki.

Pod względem szkoleniowym US Army 2030 ma stawiać na wyciąganie wniosków z aktualnie toczących się konfliktów zbrojnych. Szczególnie wojny w Ukrainie. Planuje się wprowadzenie szkoleń w rzeczywistości wirtualnej, aby przygotować żołnierzy na wszelkie możliwe scenariusze. Zakupy nowego sprzętu i integracja nowej technologii mają być połączone z możliwie realistycznym treningiem według obserwacji z Ukrainy. Nacisk pójdzie na na inicjatywę i rozwój przywództwa w siłach zbrojnych.

Nowe technologie

US Army 2030 to nie tylko zmiany doktrynalne i organizacyjne, ale przede wszystkim rozwój technologiczny. Począwszy od takich technologii jak cloud computing, a na broni hipersonicznej kończąc. Portfel wszystkich programów rozwijanych w ramach reform jest niezwykle szeroki, do przykładowych programów należą:

1. Next Generation Combat Vehicle (NGCV)
2. Maneuver-Short Range Air Defense (M-SHORAD)
3. Army Integrated Air and Missile Defense (AIAMD)
4. Forward Area Air Defense Command and Control (FAAD C2)
5. Indirect Fire Protection Capability – High Power Microwave (IFPC-HPM)
6. Long-Range Hypersonic Weapon (LRHW)
7. Joint Air-to-Ground Missile (JAGM)
8. 155 mm Excalibur Projectiles
9. Indirect Fire Protection Capability – High Energy Laser (IFPC-HEL)
10. Booker Combat Vehicle – M10
11. Infantry Squad Vehicle (ISV)

Biorąc pod uwagę gwałtowne zmiany technologiczne na nowoczesnym polu walki, US Army stara się dostosować do nich plany zakupowe. Dobrym przykładem jest tu przyspieszenie planowej realizacji projektu NGSW – Next Generation Squad Weapons. W świetle doświadczeń z Ukrainy, armia znacznie przyspieszyła realizacje, zakupy oraz integracje takich projektów jak lethal unmanned systems znanych jako amunicja krążąca.

Podsumowanie

Sensoryzacja zmienia pole walki. Przyszła wojna nie będzie już wojną asymetryczną znaną US Army z ostatnich 20 lat. Dlatego istnieje konieczność szukania nowych przewag i koordynacji nowych efektorów, aby utrzymać dominację US Army na lądzie względem potencjalnych armii rewanżystowskich mocarstw.

Podstawowym celem tego działania ma być skuteczniejsze odstraszanie, które zamierza się osiągnąć poprzez utrzymanie widocznej przewagi sił. Przedstawione powyżej etaty będą się zmieniać wraz z rozwojem koncepcji, więc finalny skład i rozmiar jednostek ulegną zmianom.

Koncepcji można zarzucić zbytnią specjalizację poszczególnych jednostek taktycznych. Ciężkie dywizje dysponują zbyt małym komponentem piechoty, co w przypadku konfliktu o wysokiej intensywności może okazać się zagrożeniem. Natomiast dywizje lekkie mają tej piechoty zbyt dużo, ale niewielkie wsparcie ciężkiego sprzętu.

US Army 2030 to w zasadzie głównie zestaw reform organizacyjnych, jednak duży nacisk kładzie się również na zmiany doktrynalne. US Army od czasów II wojny światowej jest idealnym przykładem armii działającej systemowo. Działanie systemowe polega na równym położeniu nacisku na wszystkie obszary prowadzenia działań wojennych: od bazy gospodarczej, poprzez logistykę, aż na żołnierzu kończąc.

US Army spodziewa się osiągnąć pełną zdolność operacyjną w zakresie operacji prowadzonych w ramach MDO do 2035 r. [16].

Bibliografia

1. MAJ R. Locklear, The Army of 2040: An Extension of the 2030 Goals, ausa.org, 08.03.2024, link: https://www.ausa.org/publications/army-2040-extension-2030-goals [dostęp: 18.01.2025]
2. Ibidem.
3. Ibidem.
4. Congressional Research Service, The Army’s AimPoint and Army 2030 Force Structure Initiatives, crsreports.org, 31.01.2022, link: https://crsreports.congress.gov/product/pdf/IF/IF11542 [dostęp: 18.01.2025]
5. U.S. Army, AMERICA’S ARMY: READY NOW, INVESTING IN THE FUTURE, army.mil, link: https://www.army.mil/e2/downloads/rv7/about/usarmy_fy19_21_accomplishments_and_investment_plan.pdf [dostęp: 18.01.2025]
6. Congressional Research Service, The 2024 Army Force Structure Transformation Initiative, crsreports.org, 21.08.2024, link: https://crsreports.congress.gov/product/pdf/R/R47985 [dostęp: 18.01.2025]
7. Gen. James Rainey, Lt. Gen. Laura Potter, Delivering the Army of 2030, warontherocks.com, 06.08.2023, link: https://warontherocks.com/2023/08/delivering-the-army-of-2030/ [dostęp: 18.01.2025]
8. Pete Modigliani, Dan Ward, Matt MacGregor, Get to Know the Middle Tier of Awesome…Er, Acquisition, defenseone.com, 12.09.2022, link: https://www.defenseone.com/ideas/2022/09/get-know-middle-tier-awesomeer-acquisition/377017/ [dostęp: 18.01.2025]
9. Gen. James Rainey, Lt. Gen. Laura Potter, Delivering the Army of 2030, warontherocks.com, 06.08.2023, link: https://warontherocks.com/2023/08/delivering-the-army-of-2030/ [dostęp: 18.01.2025]
10. Battle Order, U.S. Army’s Way Forward: 5 New Division Organizations, battleorder.org, 11.04.2023, link: https://www.battleorder.org/post/waypoint-divisions [dostęp: 18.01.2025]
11. Ibidem.
12. LTC Kevin Hadley, MAJ Savannah Spencer, MAJ Justin Martens, How the Army 2030 Divisions Fight (Formerly Known as WayPoint 2028), TRADOC Proponent Office—Echelons Above Brigade, U.S. Army Combined Arms Center, U.S. Army Training and Doctrine Command, 02.02.2023
13. John Ashley, Army takes delivery of first M10 Booker Combat Vehicle, army.mil, 18.04.2024, link: https://www.army.mil/article/275419/army_takes_delivery_of_first_m10_booker_combat_vehicle [dostęp: 18.01.2025]
14. Battle Order, U.S. Army’s Way Forward: 5 New Division Organizations, battleorder.org, 11.04.2023, link: https://www.battleorder.org/post/waypoint-divisions [dostęp: 18.01.2025]
15. LTC Kevin Hadley, MAJ Savannah Spencer, MAJ Justin Martens, How the Army 2030 Divisions Fight (Formerly Known as WayPoint 2028), TRADOC Proponent Office—Echelons Above Brigade, U.S. Army Combined Arms Center, U.S. Army Training and Doctrine Command, 02.02.2023
16. Congressional Research Service, The Army’s AimPoint and Army 2030 Force Structure Initiatives, crsreports.org, 31.01.2022, link: https://crsreports.congress.gov/product/pdf/IF/IF11542 [dostęp: 18.01.2025]