Исторический календарь: 5 декабря 1925 г. — скончался Владислав Реймонт.

Kalendarium historyczne – rocznica śmierci wybitnego przedstawiciela polskiego realizmu i naturalizmu – Władysława Reymonta. Zasłynął m.in. z powieści “Chłopi”.

Dziś w naszym kalendarium przyjrzymy się życiu i twórczości tego człowieka.

Władysław Reymont urodził się w 7 maja 1867 roku w Kobielach Wielkich nieopodal Łodzi. Jego ojciec, Józef Rejment miał wykształcenie muzyczne i pełnił obowiązki organisty w parafii w Tuszynie. Prowadził też księgi stanu cywilnego i korespondencję proboszcza z zaborczymi władzami rosyjskimi. Matka, Antonina z Kupczyńskich, miała talent do opowiadania. Wywodziła się ze zubożałej szlachty krakowskiej.

Rodzice chcieli, aby Władysław również został organistą. Odmówił jednak uczęszczania do szkół, często zmieniał zawody, miejsca zamieszkania, dużo podróżował po Polsce i Europie. Ukończył Warszawską Szkołę Niedzielno-Rzemieślniczą. W latach 1880–1884 uczył się zawodu krawieckiego w Warszawie, po czym został czeladnikiem. W okresie 1884–1888 był aktorem w wędrownych trupach teatralnych, następnie w latach 1888–1893 -dzięki protekcji ojca- znalazł zatrudnienie jako niskiej rangi funkcjonariusz Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej, pracując m.in. w Rogowie i Lipcach.

Z twórczości literackiej utrzymywał się od 1894 roku, kiedy przeniósł się do Warszawy, jednak swoje pierwsze wiersze pisał już w roku 1882. 13 lipca 1900 Reymont uległ wypadkowi kolejowemu. Trafił do szpitala z dwoma złamanymi żebrami, jednak w raporcie lekarskim napisano, iż ma 12 złamanych żeber oraz inne kontuzje ciała i nie wiadomo, czy będzie przez cały czas zdolny do pracy umysłowej. Notatkę szpitalną sfałszował dr Jan Roch Raum.

Wysokie odszkodowanie w wysokości 38 500 rubli pomogło Reymontowi zdobyć niezależność finansową. 15 lipca 1902 w Krakowie ożenił się z Aurelią Szabłowską z domu Schatzschnejder, ślub odbył się w kościele Karmelitów na Piasku.

Władysław Reymont był świadkiem wydarzeń rewolucji 1905 roku. Swoje obserwacje ze strajku powszechnego i demonstracji w Warszawie, po ogłoszeniu manifestu konstytucyjnego przez cara Mikołaja II, opisał m.in. w tekście Kartki z notatnika w nr 45 Tygodnika Ilustrowanego.

Przed 1914 rokiem był członkiem Ligi Narodowej Romana Dmowskiego. W odpowiedzi na deklarację wodza naczelnego wojsk rosyjskich wielkiego księcia Mikołaja Mikołajewicza Romanowa z 14 sierpnia 1914 podpisał telegram dziękczynny, głoszący m.in., iż “krew synów Polski, przelana łącznie z krwią synów Rosyi w walce ze wspólnym wrogiem, stanie się największą rękojmią nowego życia w pokoju i przyjaźni dwóch narodów słowiańskich”.

W 1920 zakupił majątek w Kołaczkowie k. Wrześni. Po otrzymaniu nagrody Nobla do końca życia zasiadał w składzie Kapituły Orderu Odrodzenia Polski. 1 maja 1925 przystąpił do Polskiego Stronnictwa Ludowego „Piast”. Zmarł 5 grudnia 1925 w swoim mieszkaniu przy Górnośląskiej 16 w Warszawie. 6 grudnia jego zwłoki uroczyście przeniesiono z ul. Górnośląskiej do katedry św. Jana, gdzie trumna została wystawiona na widok publiczny. 9 grudnia został pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Stare Powązki, a jego serce wmurowano w filarze kościoła św. Krzyża.

Twórczość Reymonta jest zróżnicowana pod względem tematyki, formy literackiej oraz nierówna pod względem wartości. W powieściach obyczajowych zawarł elementy krytyki społecznej. Do jego najważniejszych powieści należą “Ziemia obiecana” oraz “Chłopi”.

Poprzedni wpis z naszego kalendarium dostępny jest tutaj.