Zapraszamy na subiektywne zestawienie Codziennego, ekonomicznego przeglądu informacji z Rosji.
Dzisiejszy odcinek jak i cały kanał jest współfinansowany przez patronów, opiekunów i fanów.
Szczegóły wsparcia jak i link do Patronite znajdziecie w opisie filmu oraz pod artykułem na ekonomiarosji.pl
Shorts:
- Kreml zwiększa tempo ukrytego luzowania ilościowego. Dodruk rubli na pełnej
W 2024 roku Ministerstwo Finansów przekroczyło plan emisji federalnych obligacji pożyczkowych (OZZ), realizując go na poziomie 105,5%.
Od początku roku do 11 grudnia włącznie udało się przyciągnąć z rynku 4,3 biliona rubli, podczas gdy plan zakładał kwotę 4,08 biliona . W ciągu zaledwie dwóch dni – 4 i 11 grudnia – resort pożyczył 2 biliony poprzez dwie aukcje nowych obligacji typu floater.
Roczny plan i wyniki:
Wyniki aukcji z 11 grudnia wykazały, iż Ministerstwo zgromadziło 4,3 biliona rubli według wartości nominalnej
Wyniki kwartalne:
- Pierwszy kwartał: Ministerstwo pożyczyło 827,8 miliarda RUB (z planowanych 800 miliardów), realizując plan na 103,5%.
- Drugi kwartał: Plan został zrealizowany zaledwie w 50,55%, przy plasowaniu OFZ o wartości 505,5 miliarda z planowanych 1 biliona.
- Trzeci kwartał: Plan zwiększony do 1,5 biliona jenów z 1 biliona, ale zrealizowany jedynie w 45,1%, z plasowaniem na poziomie 676,09 miliarda RUB.
- Czwarty kwartał: Uplasowano OFZ o wartości 2,29 biliona jenów, głównie dzięki dwóm nowym emisjom obligacji o zmiennej stopie procentowej, każda z wartością 1 biliona funtów.
- Ministerstwo Finansów powtórzyło rekordowy wolumen rozmieszczenia obligacji typu floater za 2 biliony w czwartym kwartale .
- W 2024 roku dominowały obligacje o zmiennym oprocentowaniu (floatery i linkery). Na dzień 11 grudnia, udział OFZ-PD wyniósł 1,72 biliona RUB (40,04%),
- OFZ-PK 2,57 biliona RUB (59,75%), a OFZ-IN 8,95 miliarda RUB (0,21%).
Floatery (OFZ-PK): Obligacje ze zmiennym kuponem, którego stopa jest powiązana z RUONIA. Nowe emisje (OFZ-PK 29026 i 29027) mają kupon oparty na pilnej wersji RUONIA, co zwiększa rentowność.
- Linkery (OFZ-IN): Obligacje indeksowane inflacją, gdzie wartość nominalna zmienia się zgodnie z CPI.
- Jednocześnie bank centralne przeprowadził dwie aukcje repo plasując ponad 2 bln rubli ze stopą stopa bazowa plus 10 punktów planowane są następne aukcje do marca 2025.
2. Europa gotowa na zatrzymanie dostaw rosyjskiego gazu
Komisja Europejska oceniła, iż wstrzymanie dostaw rosyjskiego gazu ziemnego przez Ukrainę będzie miało „znikomy” wpływ na ceny gazu w Europie.
Umowa tranzytowa z Rosją przez Ukrainę wygasa z końcem roku, ale KE stwierdziła, iż ta sytuacja została już uwzględniona w cenach europejskiego rynku gazu, a region może znaleźć alternatywne źródła dostaw. Analiza miała na celu uspokojenie państw członkowskich i rynków przed wygaśnięciem umowy.
Ceny gazu w Europie, chociaż dalekie od szczytów z 2022 roku, pozostają wysokie, co jest efektem zwiększonego importu LNG, który zastępuje większość rosyjskich dostaw. Pomimo tego, na początku grudnia referencyjne kontrakty terminowe na kontynencie osiągnęły najwyższy poziom w tym roku, co wskazuje na niestabilność rynku i wrażliwość na zakłócenia.
Komisja Europejska podała, iż przy globalnej produkcji LNG przekraczającej 500 miliardów metrów sześciennych rocznie, zastąpienie około 14 miliardów metrów sześciennych rosyjskiego gazu transportowanego przez Ukrainę nie powinno znacząco wpłynąć na koszty gazu ziemnego w UE. Oczekuje się, iż koniec umowy tranzytowej jest już uwzględniony w zimowych cenach gazu.
Dodatkowo nastąpiła redukcja zapotrzebowania na gaz o 18% od sierpnia 2022 roku.
Komisja Europejska pozytywnie szacuje wprowadzenie nowych mocy produkcyjnych LNG przez USA, co ma ustabilizuje rynek dostaw.
Podsumowując, zgodnie z oceną Komisji Europejskiej, UE jest dobrze przygotowana na wygaśnięcie umowy tranzytowej z Rosją przez Ukrainę, a wpływ na ceny gazu powinien być pomijalny dzięki alternatywnym źródłom i wcześniejszym przygotowaniom.
3. Ukraińskie drony zaatakowały koszary specjalnego pułku w Czeczenii
W nocy 12 grudnia ukraiński dron zaatakował stolicę Republiki Czeczeńskiej, miasto Grozny. Dron został zestrzelony nad koszarami specjalnego pułku policji – poinformował szef Czeczenii Ramzan Kadyrow.
„4 żołnierzy gwardii zostało rannych. Personel dyżurny w tym czasie znajdował się w pomieszczeniach chronionych przed takimi atakami” – napisał Kadyrow na Telegramie. Według niego dron, który eksplodował w powietrzu, uszkodził dach i roztrzaskał okna budynku, a spadające odłamki spowodowały pożar, który został gwałtownie ugaszony.
Kadyrow nazwał atak „żałosnym działaniem”, które tylko wzmacnia „pragnienie jak najszybszego rozprawienia się z wrogiem”.
Zaznaczył, iż w Czeczenii zebrano rezerwę 84 tys. ochotników, którzy są gotowi iść na front „w pierwszej kolejności”.
„Nie zostawimy tego w ten sposób! I tylko dla tych 4 rannych wystawimy 400 żołnierzy” – zakończył Kadyrow.
Poprzedni raz ukraiński dron zaatakował centrum Groznego 4 grudnia.
Dotknął też dachu gmachu pułku policji specjalnej. „Uderzyli dronem w dowolne miejsce. Dron uderzył dziś w centrum miasta. Zniszczyli stację benzynową, dach pułku policji. Ucierpieli cywile” – powiedział wówczas Kadyrow.
Po raz pierwszy Ukraina zaatakowała Czeczenię dronem 29 października. Następnie dron uderzył w budynek Rosyjskiego Uniwersytetu Sił Specjalnych (ros.) w Gudermesie. Zapalił się dach uczelni, nikt nie został ranny. Kadyrow powiedział wtedy, iż przeciwnikom zostanie pokazana „taka zemsta, o jakiej nie mogli marzyć”. „Oni nas »ugryźli«, my ich zniszczymy” – podkreślił.
Później szef Czeczenii wyjaśnił, iż w wyniku ataku zginęli ukraińscy jeńcy. „W każdym strategicznym obiekcie w republice, w tym na terytorium Rosji, przetrzymywanych jest do dziesięciu ukraińskich jeńców” – powiedział. Kadyrow nakazał też umieścić ukraińskich jeńców wojennych na dachach obiektów sfilmowanych przez amerykańskie satelity. „Niech bronią naszych terytoriów” – wyjaśnił.
Według podsumowania Ministerstwa Obrony Federacji Rosyjskiej w nocy 12 grudnia rosyjskie systemy obrony powietrznej przechwyciły i zniszczyły 16 ukraińskich dronów typu samolotowego. W szczególności cztery drony zostały zniszczone nad terytorium obwodu kurskiego, jeden nad Czeczenią, trzy nad Republiką Osetii Północnej-Alanii i osiem nad okupowanym Krymem.
4. Najnowsze oficjalne odczyty inflacji. Drożyzna nie odpuszcza.
W Rosji, mimo wielokrotnych podwyżek stóp procentowych przez Bank Centralny, inflacja wydaje się nie do opanowania. W ciągu tygodnia od 3 do 9 grudnia inflacja wyniosła 0,48%, a od początku roku osiągnęła 8,76%, co przekracza najnowsze prognozy Banku Centralnego zaktualizowane 25 października, które przewidywały inflację na poziomie 8-8,5% do końca roku i zmusza BC do działań.
Szczególnie dotkliwy jest wzrost cen żywności, gdzie owoce i warzywa podrożały o 3,2% w ciągu tygodnia, a oficjalne ceny ziemniaków przekroczyły już 85% od początku roku. Inne produkty, jak kurczaki, jaja, mleko, ryby i olej słonecznikowy, również odnotowały znaczące zwyżki.
Benzyna zdrożała o 0,5% w ostatnim tygodniu i o 10,3% od początku roku. Wzrosły również ceny sprzętu AGD i RTV, co wiąże się z osłabieniem rubla oraz wprowadzeniem opłaty recyklingowej.
Tydzień wcześniej inflacja wyniosła 0,5%, a w listopadzie osiągnęła 1,43%, co jest najwyższym miesięcznym wzrostem od kwietnia 2022 roku.
Ekonomiści, w tym Siergiej Aleksaszenko, były wiceprezes Banku Centralnego, ostrzegają przed możliwością osiągnięcia dwucyfrowego poziomu inflacji do końca roku, co ostatnio miało miejsce 10 lat temu.
Analitycy z CMASF, MMI, i Bloomberg Economics prognozują inflację na poziomie 9,2-10% do końca roku, z sugestiami, iż jeżeli inflacja przekroczy 10%, może być konieczne podniesienie głównej stopy
Bank Centralny przez cały czas deklaruje, iż chce przywrócić inflację do celu 4%, ale eksperci są sceptyczni co do realności tego celu w najbliższych kilku latach, przesuwając możliwość jego osiągnięcia najwcześniej na 2027 rok.
Inflacja w Rosji wydaje się więc być lekooporna na tradycyjne metody kontroli monetarnej, co wskazuje na głębsze problemy strukturalne w gospodarce, które mogą wymagać bardziej złożonych rozwiązań niż tylko podwyżki stóp procentowych.
5. Czy polscy żołnierze pojadą na Ukrainę ?.Macron rozpoczyna wizytę w Polsce
Francja i Polska rozpoczeły dyskusję nad propozycją Paryża dotyczącą utworzenia misji pokojowej na Ukrainie po zakończeniu działań wojennych.
Według „Rzeczpospolitej”, Eli Tenenbaum z Francuskiego Instytutu Stosunków Międzynarodowych przedstawił plan zakładający pięć brygad, czyli około 40 tysięcy żołnierzy, gdzie Polska mogłaby dowodzić jedną z nich.
Prezydent Emmanuel Macron i premier Donald Tusk mają omówić tę kwestię podczas spotkania w czwartek,.
Jednak polski urzędnik wysokiej rangi wyraził zaskoczenie propozycją Macrona, twierdząc, iż taka decyzja powinna być podejmowana pod auspicjami ONZ lub OBWE, a nie w ramach bilateralnych rozmów. Według niego, wysłanie polskich wojsk mogłoby mieć sens tylko w formacie NATO.
Kijów stoi na stanowisku, iż potrzebne są gwarancje suwerenności i bezpieczeństwa w postaci członkostwa w NATO, ale Stany Zjednoczone i Niemcy sprzeciwiają się temu.
Minister spraw zagranicznych Estonii, Margus Tsahkna, podkreślił konieczność przygotowania się do wysłania europejskich wojsk na Ukrainę, aby chronić ją przed nową rosyjską agresją po ewentualnym porozumieniu pokojowym.
Propozycja wysłania zachodnich wojsk na Ukrainę była przedmiotem dyskusji między Macronem a brytyjskim premierem Keirem Starmerem, a francuski minister spraw zagranicznych Jean-Noël Barrault otwarcie stwierdził, iż żadne opcje nie są wykluczone.
Niemiecka minister spraw zagranicznych, Annalena Baerbock, również wyraziła wsparcie dla działań służących pokojowi, ale zmiana rządu w Niemczech, z możliwym przejęciem władzy przez Friedricha Merza, który opisał te rozmowy jako „nieodpowiedzialne”, może skomplikować sprawę.
Tymczasem, w kontekście zmian politycznych w Niemczech, w lutym mają się odbyć przedterminowe wybory, co może wpłynąć na niemieckie stanowisko w tej kwestii.
Podsumowując, Europa poszukuje sposobów na zapewnienie Ukrainie bezpieczeństwa po potencjalnym zawieszeniu broni, jednak istnieją różnice w podejściu do tego, jak to osiągnąć i pod czyimi auspicjami powinno się to odbywać.
Prezydent Francji najpierw spotka się z szefem polskiego rządu. Rozmowy rozpoczną się o godz. 12.10. Na 13.10 zaplanowano oświadczenia dla mediów obu polityków.
Z kolei spotkanie prezydenta Andrzeja Dudy i prezydenta Macrona rozpocznie się o godz. 15 w Pałacu Prezydenckim.
Premier Donald Tusk poinformował we wtorek, iż Emmanuel Macron ma poinformować podczas swojej wizyty w Warszawie o szczegółach rozmów, które w sobotę odbyły się w Paryżu podczas otwarcia katedry Notre Dame.
Rozmowy będą dotyczyć także priorytetów polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, która rozpoczyna się 1 stycznia 2025 roku.
6 Udział Federacji Rosyjskiej w dostawach węgla do Chin gwałtownie maleje
W pierwszych dziesięciu miesiącach 2024 roku udział rosyjskiego węgla w eksporcie do Chin spadł do 18%, w porównaniu do 23% w analogicznym okresie 2022 roku,
według danych Centrum Wskaźników Cen (CDI). Rosja zajmuje jeszcze drugie miejsce wśród głównych dostawców węgla do Chin, jednak jej udział w rynku gwałtownie zmniejszył się. \
Mongolia i Australia zwiększyły swoje udziały w dostawach z odpowiednio 10% i z 1% do 15%. W ogólnym rozrachunku, import węgla przez Chiny wzrósł z 230 mln ton do 435 mln ton w tym okresie.
Chiny są kluczowym rynkiem zbytu dla rosyjskiego węgla, odpowiadając za 48% dostaw. W 2023 roku Rosja zwiększyła eksport do Chin o 42% rok do roku, osiągając 100 mln ton, ale w 2024 roku te dostawy spadły. W pierwszym półroczu 2024 roku, jak informuje Reuters, eksport spadł o 8% rok do roku, do poziomu 45,5 mln ton.
CDI tłumaczy spadek udziału rosyjskiego węgla na chińskim rynku ograniczeniem podaży węgla energetycznego, wynikającym z niskich cen i ograniczeń eksportowych.
Dodatkowo, wzrost konkurencji po ponownym wejściu Australii na rynek chiński oraz zwiększone dostawy z Mongolii wpływają na redystrybucję udziałów w eksporcie węgla.
Rosyjskie dostawy są hamowane przez cła importowe nałożone przez Chiny, które wynoszą 3–6%. Te cła nie obowiązują dla Indonezji i Australii ze względu na umowy o wolnym handlu.
Ministerstwo Energetyki Federacji Rosyjskiej zaproponowało kontynuowanie negocjacji w celu zniesienia ceł importowych na rosyjski węgiel.
Według S&P Global, w listopadzie 2024 roku Chiny zaimportowały 54,98 mln ton węgla, co stanowiło wzrost o 18,9% w porównaniu z październikiem i o 26,4% w stosunku do listopada 2023 roku. Import węgla do Chin w okresie styczeń-listopad wzrósł o 14,8% rok do roku, przekraczając 490 mln ton.
CDI szacuje, iż w całym 2024 roku eksport węgla z Rosji spadnie o około 10% rok do roku.
7 Bez odwrotu ? , Austria zrywa kontrakt z Gazprom.
Austriacki koncern OMV rozwiązał umowę z Gazprom Export z powodu zaprzestania dostaw gazu. Zerwanie kontraktu, nastąpiło 11 grudnia 2024 roku i było spowodowane „licznymi naruszeniami” przez stronę rosyjską, choć szczegóły tych naruszeń nie zostały ujawnione.
Umowa została zawarta w 2006 roku i miała obowiązywać do 2040 roku, zapewniając OMV około 7,4 tys. MW na godzinę. Od 16 listopada dostawy gazu dla OMV zostały wstrzymane przez Gazprom Export po wcześniejszym powiadomieniu.
Wcześniej, 14 listopada, OMV ogłosił wygraną w sporze arbitrażowym z Gazprom Export, uzyskując odszkodowanie w wysokości 230 mln euro za niedobory dostaw gazu w 2022 roku.
OMV zdecydował się potrącić tę kwotę z bieżących dostaw.
Jednakże, w maju sąd arbitrażowy w Sankt Petersburgu zakazał OGMT, spółce zależnej OMV, prowadzenia postępowań sądowych poza Rosją, grożąc karą 575 mln euro za złamanie tego zakazu.
Decyzja ta została potwierdzona przez Sąd Arbitrażowy Okręgu Północno-Zachodniego we wrześniu. OMV nie uznaje Sankt Petersburga za adekwatne miejsce rozstrzygnięcia sporu w związku z tym pozwem.
8. Bank Centralny łagodzi swoją retorykę
Polityka pieniężna Banku Centralnego Rosji staje się coraz bardziej złożona w odpowiedzi na rosnącą niepewność i zmiany strukturalne w gospodarce rosyjskiej.
Według nowych dokumentów opublikowanych przed kolejnym posiedzeniem zarządu, Bank Rosji złagodził swoją retorykę, podczas gdy prognozy analityków wskazują na zwiększenie dynamiki inflacji.
Prognozy konsensusu Banku Rosji sugerują niższy wzrost PKB i bezrobocie, przy jednoczesnym wzroście płac nominalnych, wysokiej inflacji i stawkach procentowych.
Analitycy przewidują inflację na poziomie 9,2% w 2024 roku, co jest wyższe niż prognozowane przez Bank Centralny 8-8,5%.
W grudniu, według Aleksandra Isakowa z Bloomberg Economics, inflacja może zmusić Bank Rosji do rewizji swoich szacunków do 9,2-10%, a osiągnięcie celu inflacyjnego 4% zostało przesunięte na 2027 rok.
Konsensus co do średniej stopy procentowej na 2025 rok wynosi 21,3%, a analitycy oczekują, iż na grudniowym posiedzeniu stopa zostanie podniesiona do 22-23% z obecnych 21%.
W raportach z 10 grudnia Bank Centralny przyznaje, iż warunki monetarne znacznie się zaostrzyły, co widoczne jest w znacznym spowolnieniu dynamiki akcji kredytowej.
Jednocześnie, choć inflacja rozwija się nierównomiernie, we wrześniu wkład popytu we wzrost cen zmniejszył się. Brak szczegółowych danych od Rosstatu utrudnia analitykom ocenę aktualnej sytuacji. Przypomnijmy Rosstat utajnił część składowych.
W kontekście polityki gospodarczej, decyzje Banku Centralnego są komplikowane przez wsparcie państwowe dla kredytów, co prowadzi do paradoksalnych sytuacji, gdzie oprocentowanie depozytów przewyższa oprocentowanie kredytów, co z kolei wpływa na rentowność banków.
Wzrost stóp procentowych wpływa na koszt depozytów, ale kredyty reagują wolniej ze względu na programy subsydiowane.
Oczekuje się, iż dalsze podwyżki stóp procentowych mogą spowolnić akcję kredytową, a nowe inicjatywy Ministerstwa Finansów mogą wpłynąć na te procesy od 2025 roku.
9. Na Kamczatce wprowadzono kartki spożywcze na ryby
Mieszkańcom Kamczatki zaczęto wydawać kartki spożywczwe na zakup ryb w ramach projektu „Kamczatka Fish”. Kartki te, umożliwiające zakup ryb w cenach socjalnych , są dostępne dla niektórych grup społecznych za pośrednictwem samorządowych centrów wielofunkcyjnych (MFC) w rejonach pietropawłowsko-kamczackim i elizowskim.
W sklepach regionu trudno jest znaleźć ryby taniej niż 400 rubli za kilogram, alena kartkimożna kupić różowego łososia za 92 ruble za kilogram czyli 3,5 PLN.
Inne gatunki, jak kalmary, śledź, flądra i mintaj, również są dostępne w obniżonych cenach. Mieszkańcy jednak podkreśliła problemy z jakością ryb sprzedawanych po preferencyjnych cenach, wskazując, iż w poprzednich akcjach ryby były niskiej jakości, a mięso odpadało od kości po rozmrożeniu.
Krytyka gubernatora Władimira Sołodowa przez Elenę odnosi się do jego wcześniejszych obietnic dotyczących dystrybucji ryb oraz do obecnej sytuacji, gdzie większość ryb z Kamczatki jest eksportowana, a lokalni mieszkańcy mają ograniczony dostęp do tanich produktów rybnych. Według danych Rossielchoznadzor, znaczna część ryb z Kamczatki jest eksportowana do Chin, Japonii i Korei Południowej.
Program „Affordable Fish” istnieje od 2020 roku, ale w tej chwili wprowadzono ograniczenia zakupowe, aby zapobiec nadużyciom. Beneficjentami mogą być weterani II wojny światowej, pracownicy frontu, dzieci wojny, więźniowie obozów koncentracyjnych, mieszkańcy oblężonego Leningradu, osoby otrzymujące regionalne dodatki emerytalne oraz niepełnosprawni weterani wojenni. Wykluczeni z tej listy są weterani pracy, rodziny wielodzietne i osoby niepełnosprawne, co może budzić kontrowersje dotyczące sprawiedliwości dystrybucji tych preferencji.
Z postów na platformie X wynika, iż mieszkańcy Kamczatki mają zróżnicowane opinie na temat tego programu, z jednej strony doceniając możliwość zakupu tańszych ryb, z drugiej strony kwestionując jakość i dostępność produktów dla szerszego grona obywateli.
