Zapraszamy na subiektywne zestawienie Codziennego, ekonomicznego przeglądu informacji z Rosji.

Dzisiejszy odcinek jak i cały kanał jest współfinansowany przez patronów, opiekunów i fanów.

Szczegóły wsparcia jak i link do Patronite znajdziecie w opisie filmu oraz pod artykułem na ekonomiarosji.pl

Shorts:

• Włosy wypadną w ciągu miesiąca na mrozie. Rosyjscy lekarze ostrzegają, iż zimno może prowadzić do wypadania włosów, jeżeli nie nosisz kapelusza lub czapki. Zimno spowalnia krążenie krwi i pogarsza odżywienie mieszków włosowych. Aby tego uniknąć, zaleca się noszenie nakrycia głowy przy temperaturze powietrza poniżej +1°C.
• Duma Państwowa przyjęła w pierwszym czytaniu poprawkę do kodeksu budżetowego, która pozwala na zwiększenie wielkości wydatków budżetu federalnego w tym roku do 1,5 bln rubli bez wprowadzania dodatkowych poprawek. Ustawa budżetowa na bieżący rok przewidywałą deficyt w wysokości 2,120 bln rubli, . Teraz bedzie to już 3,6 bln bln rubli
• Przed świętami Nowego Roku rosyjskie sieci handlowe są w pełni zaopatrzone w napoje alkoholowe – podało Ministerstwo Przemysłu i Handlu Federacji Rosyjskiej.
• „Statek towarowy Grigorij Łowcow przewożący tłuczeń i piasek wywrócił się u wybrzeży obwodu korsakowskiego. Wcześniej podczas przeładunku statek przechylił się i wywrócił. Na pokładzie było siedmiu członków załogi. Trzy osoby zostały uratowane i znajdują się na statku ratowniczym. w tej chwili trwa akcja poszukiwawczo-ratownicza. Na miejscu katastrofy pracują dwa holowniki i statek ratowniczy. Pogotowie Morskie przygotowuje nurków. Grupa operacyjna Głównej Dyrekcji Ministerstwa Sytuacji Nadzwyczajnych Rosji dla obwodu sachalińskiego wyruszyła do portu w Korsakowie” – napisał szef regionu.Media podają, iż zginęły 2 osoby.
• Władze Irkucka poradziły mieszkańcom pozbawionym prądu, aby kupili piece, aby zachować „przeżycie”

• „Życie bez kuchenki to nieostrożność. <…> Trzeba pomyśleć o niezawodnym zaopatrzeniu w ciepło i martwić się o życie i zdrowie swoich domowników. Niezawodność i podtrzymywanie życia sąrodziny, ponieważ tę przeżywalność [trzeba] utrzymać przy każdej pogodzie. Pomyśl o zapasowych źródłach [energii]” – powiedział Siergiej Malinkin, szef wydziału energetyki i zgazowania Ministerstwa Mieszkalnictwa i Usług Komunalnych obwodu irkuckiego, podczas spotkania z mieszkańcami wsi Urik, którzy zostali pozbawieni prądu z powod odmowy inżynierów energetyków podłączenia swoich domów do prądu.

• W Orenburgu na miejscu ostatniej toalety publicznej w centrum miasta otwarto punkt Wildberries. Tablica na budynku nigdy nie została usunięta, więc mieszkańcy zmuszeni są udać się do toalety, aby odebrać zamówienie.
• Ukraina zwiększyła produkcję dronów z 300 tys. sztuk w 2023 r. do 4 mln w 2024 r. , – Ministerstwo Rozwoju Cyfrowego
• Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski wezwał sojuszników do rozpoczęcia szkolenia kontyngentów wojskowych, które mogą zastąpić „zmęczonych” ukraińskich żołnierzy na polu walki.

• W ciągu ostatniego roku cena ulubionego produktu noworocznego Rosjan wzrosła o 50%.

Mieszkańcy Rosji zaczęli ignorować czerwony kawior w sklepach ze względu na znaczny wzrost cen. Cena popularnego produktu w ciągu roku wzrosła półtorakrotnie.

Dostawcy uzasadniają ten wzrost cen dużym popytem i ograniczeniem produkcji ryb. Jednocześnie oczekuje się, iż do Nowego Roku ceny wzrosną o kolejne 10-30% w stosunku do cen bieżących.

-W ciągu ostatniego roku liczba kredytów hipotecznych spadła o ponad 50% w porównaniu do okresu poprzedniego. Mieszkańcy Rosji wolą wybierać wynajem, gdyż po zniesieniu preferencyjnych warunków zakup mieszkania na kredyt stał się mniej opłacalny. Wpływ na spadek popytu i wzrost cen zakupu mieszkań.

• W przeddzień świąt noworocznych w Rosji koszty imprez firmowych gwałtownie wzrosły. Zarówno czynsz, jak i bufety stały się droższe. Ceny wzrosły średnio o 30%.

• W ciągu roku ceny materiałów renowacyjnych wzrosły o ponad 22% ze względu na inflację i popyt.
• Właściciele samochodów marki Skoda w Rosji płacą w tej chwili za części zamienne o 263% więcej niż dwa lata temu. Sankcje nałożone na Rosję doprowadziły do ​​znacznego wzrostu cen nie tylko samochodów europejskich i amerykańskich, ale także części zamiennych. Od 2022 roku ich wartość wzrosła średnio o 122%. Jednocześnie łatwiej jest rozwiązać problem z chińskim samochodem – ceny części zamiennych wzrosły o 60%.
• Bank Światowy po raz trzeci w ciągu roku podniósł prognozę wzrostu PKB Rosji w tym roku – wynika z najnowszego raportu organizacji na temat gospodarki regionu Europy i Azji Środkowej. Bank spodziewa się, iż w tym roku wzrost rosyjskiego PKB wyniesie 3,2% (w czerwcu było to 2,9%, w kwietniu – 2,2%, w styczniu – 1,3%). W przyszłym roku, jak sugeruje organizacja, wzrost wyniesie 1,6%, w 2026 roku – 1,1%.

1. Rosję oskarżono o fałszowanie na dużą skalę kluczowych statystyk gospodarczych.

Dziś coś, co mówimy wam dzień w dzień od ponad roku. Jednak zawsze fajniej jest jak jacyś profesorowie czy uniwersytety przyznają nam rację. Warto podkreślić, iż w trakcie prowadzenia czy to naszych wpisów na X, czy prowadzenia YouTuba pojawiają się osoby, które próbują nas przedrzeźniać, próbują nas hejtować, zdarzały się też wyzwiska. Jak widać my wciąż trwamy, i jako jedni z pierwszych informowaliśmy szeroko o tym co się dzieje.

Twierdzenia władz rosyjskich, iż gospodarka poradziła sobie z zachodnimi sankcjami i gwałtownie rośnie pomimo odłączenia banków od SWIFT, oraz ograniczeń w dostawach towarów i technologii, mogą mieć charakter propagandowy i są kłamstwem, uważają eksperci ze Sztokholmskiego Instytutu Ekonomii.

Według statystyk Rosstatu w 2022 roku rosyjski PKB spadł o 1,2% (6 razy mniej niż rząd przewidywał na początku wojny), po czym natychmiast zaczął rosnąć – w roku ubiegłym o 3,6%, a w pierwszej połowie 4,6% 2024.

Różowe liczby obracają się jednak w pył, jeżeli przyjmiemy, iż władze rosyjskie nie doceniają kluczowego parametru gospodarczego – stopy inflacji, jak wynika z wyliczeń szwedzkich ekonomistów. I nasi stali widzowie mogą potwierdzić w komentarzach, jak często mówiliśmy o tym ukrytym parametrze, ile razy to na przestrzeni setek odcinków tłumaczyliśmy.

Według Rosstatu wskaźnik cen towarów i usług konsumenckich wzrósł w 2022 r. o 11,9%, w 2023 r. o 7,4%, a w okresie styczeń–wrzesień 2024 r. o 5,8%. Ogółem – 27,1% od początku wojny.

Jednak alternatywne wskaźniki inflacji dają liczby wielokrotnie wyższe, zauważa NIER (skrót od tego universytetu). Tym samym wskaźnik cen towarów codziennego użytku (FMCG), który Romir oblicza na podstawie realnego koszyka konsumpcyjnego Rosjan, podskoczył w pierwszym roku wojny o 33,4%, w drugim o 23,2% i o kolejne 13,7% w ciągu 9 miesięcy 2024 roku. Łącznie – o 87%.

Jeśli skorygowamy wzrost PKB Rosji nie o oficjalną inflację, ale o dane Romira, to wzrost o 3,6% w zeszłym roku zamieni się w spadek o 8,7%, obliczył NIER.

Ekonomiści wykorzystali także trzy inne alternatywne modele oceny rosyjskiej gospodarki i żaden z nich nie wykazał wzrostu. PKB liczony w oparciu o cenę ropy w rublu spadł w ubiegłym roku o 1,9%, w przeliczeniu na cenę dolara o 8,2%, a model korelacji z PKB USA pokazał załamanie o 10,9%.

NIER

Kolejnym pośrednim potwierdzeniem zaniżenia oficjalnej stopy inflacji w Rosji jest polityka Banku Centralnego – zdaniem NIER. Od połowy 2023 roku Bank Centralny siedmiokrotnie podwyższał główną stopę procentową, podnosząc ją do 19% w skali roku i planuje ją ponownie podnieść na październikowym posiedzeniu – do 20%. Banki przygotowują się na stopę 21%, jakiej w Rosji nie widziano choćby w czasach kryzysu przez ostatnie dwie dekady.

Już teraz wskaźnik ten przewyższa oficjalną stopę inflacji (8,6%) o ponad 10 punktów procentowych. A coś takiego nie miało miejsca w Rosji od początku XXI wieku. Jednocześnie inflacja Rosstatu kształtuje się w tej chwili niemal na poziomie z grudnia 2021 roku (8,4%). Ale wtedy Bank Centralny utrzymał stopę na poziomie 8,5%. „To stawia pod znakiem zapytania najnowsze dane o inflacji lub kompetencje banku centralnego” – stwierdzono w raporcie NIER.

Punkt widzenia szwedzkich ekonomistów podziela Siergiej Guriew, dziekan London Business School. „Jest bardzo prawdopodobne, iż inflacja w Rosji jest znacznie wyższa, niż nam się wydaje” – stwierdził podczas przemówienia w Centrum Studiów Rosyjskich i Eurazjatyckich Davisa na Uniwersytecie Harvarda.

Guriev zwraca także uwagę na fakt, iż ceny towarów FMCG, zdaniem Romira, rosną znacznie szybciej niż w raportach Rosstatu, a stopa Banku Centralnego nie odpowiada oficjalnym danym o inflacji.

Na przykład w USA stopa realna (stopa kluczowa minus inflacja) wynosi 3%, podczas gdy w Rosji poziom 10% – „ogromny” – stwierdza Guriew. Jego zdaniem gdyby inflacja utrzymywała się na poziomie 12–15%, wówczas stopa Banku Centralnego na poziomie 19% miałaby sens.

Nawet jeżeli odrzucimy możliwe manipulacje cenowe, czy wpompowanie bilionów rubli w produkcję broni w fabrykach zbrojeniowych można uznać za wzrost gospodarczy? Czołgi i bomby schodzące z linii montażowej kompleksu wojskowo-przemysłowego wysyłane są na Ukrainę, gdzie natychmiast eksplodują lub spalają się, nie wnosząc do kraju ani towarów, ani usług. A ludzie wyrzuceni na front umierają lub stają się kalekami, pozostawiając na zawsze siłę roboczą w gospodarce.

Dodatkowe zastrzyki dla kompleksu wojskowo-przemysłowego w Rosji z powodu wojny sięgają 3% PKB, ale w istocie „to tylko drukowanie pieniędzy” – przekonuje Guriev: „Ta produkcja nie wnosi żadnego wkładu do gospodarki narodowej”.

2. Czy Korea niedługo wyśle 10 tysięcy żołnierzy na Ukrainę ?

Rosja zamierza ściągnąć 10 tys. żołnierzy z KRLD do udziału w wojnie przeciwko Ukrainie – powiedział w Brukseli prezydent Wołodymyr Zełenski.

„Rosja liczy na takie wzmocnienie, skoro nie ma czasu w mobilizację, dużo traci na polu walki, a nastroje w społeczeństwie są przeciwne mobilizacji. Wiem, iż jest zamiar przeszkolenia 10 tys. żołnierzy z różnych rodzajów sił zbrojnych” – powiedział Zełenski

Według niego oficerowie z Korei Północnej są już na okupowanych terytoriach Ukrainy, gdzie szkolą się razem z rosyjskim wojskiem.

„Korea Północna przygotowuje kontyngent najemników, który wyśle ją do udziału w walkach przeciwko Ukrainie. Jest to adekwatnie oficjalne potwierdzenie, iż ten drugi kraj jest wciągany w wojnę i będzie walczył u boku Rosji przeciwko Ukrainie” – powiedział szef państwa.

Dzień wcześniej wysoki rangą urzędnik USA powiedział agencji Associated Press, iż Waszyngton jest zaniepokojony groźbami ze strony KRLD, ale żołnierze Korei Północnej nie są zaangażowani w działania wojenne na Ukrainie. Jego słowa potwierdził również sekretarz generalny NATO Mark Rutte.

„Kyiv Post”, powołując się na źródła w ukraińskim wywiadzie, poinformował 3 października , iż ponad 20 żołnierzy zginęło w wyniku ataku rakietowego Sił Zbrojnych Ukrainy na rosyjską bazę wojskową pod Donieckiem. Wśród zabitych było sześciu oficerów z Korei Północnej, którzy przyjechali spotkać się ze swoimi rosyjskimi odpowiednikami. Trzech kolejnych północnokoreańskich żołnierzy zostało rannych.

10 października źródło „Guardiana” na Ukrainie powiedziało, iż „dziesiątki Koreańczyków z Północy” są po stronie rosyjskiej wzdłuż linii frontu jako część grup, które „wspierają wyrzutnie pocisków balistycznych KN-23”.

3. Stare tankowce floty cieni Putina wyciekają ropę na całym świecie. Czy ktoś ich powstrzyma?

Politycy, ekolodzy i analitycy wielokrotnie ostrzegali, iż użytkowanie przez Rosję starych tankowców bez odpowiedniego ubezpieczenia może doprowadzić do katastrofy ekologicznej. Tak naprawdę, choć nie doszło jeszcze do żadnych większych incydentów, do wycieków z tych tankowców doszło już kilkukrotnie.

Dochodzenie wykazało co najmniej dziewięć przypadków, w których tankowce przewożące rosyjską ropę pozostawiły plamy ropy rozciągające się na dziesiątki kilometrów. Miało to miejsce na całym świecie – na Morzu Adriatyckim i Śródziemnym, w kanale La Manche i na północ od Wysp Brytyjskich, w pobliżu Chin i zachodniego wybrzeża Stanów Zjednoczonych, u wybrzeży Ameryki Południowej i południowego krańca Afryki.

Problem jest szczególnie dotkliwy w Europie, biorąc pod uwagę liczbę statków eksportujących ropę z portów bałtyckich i północnych, mówi Michele Wiese Bockmann, analityk żeglugi i ekspert ds. ciemnej żeglugi w Lloyd’s List. Według nich incydent z poważnym wyciekiem ropy jest „tylko kwestią czasu”, ponieważ flota cieni „rodzi wiele pytań związanych z bezpieczeństwem i ekologią”.

Podczas dochodzenia wykorzystano zdjęcia satelitarne oraz dane o ruchach statków z Lloyd’s List i Kpler. Według ekspertów SkyTruth zidentyfikowane incydenty to tylko część prawdziwych przypadków, ponieważ wielu tankowców wyłącza w tej chwili swoje transpondery, ukrywając swoją lokalizację. W rezultacie nie można ich powiązać z innymi plamami na wodzie zarejestrowanymi z satelitów. „Jestem całkowicie przekonany, iż to, co odkryłeś, to dopiero wierzchołek góry lodowej” – mówi Bockmann.

„Te statki są przeznaczone do [transportu] ropy objętej sankcjami tak tanio, jak to możliwe i w ogóle nie spełniają normalnych norm morskich”. Lloyd’s List szacuje, iż cztery piąte tych tankowców nie ma odpowiedniego ubezpieczenia.

Jednym z nieszczelnych tankowców floty cieni jest 22-letni Innova, pływający wówczas pod wietnamską banderą. W marcu 2024 r. opuścił Murmańsk z 1,1 mln baryłek ropy i pozostawił po sobie 23-kilometrowy czarny „ślad” na północ od Szkocji, zarejestrowany przez satelitę.

Do kolejnego incydentu doszło w lutym z udziałem 18-letniego tankowca Aruna, który pozostawił u wybrzeży Włoch plamę o długości 47 km. niedługo po tych incydentach tankowce zmieniły nazwę, kraj bandery (w przypadku Innova) i właścicieli.

Zazwyczaj zachodnie towarzystwa żeglugowe starają się pozbywać tankowców po 15 latach służby, ale średni wiek statków rosyjskiej floty cieni to 18 lat i wciąż rośnie

To jest ekologiczna bomba zegarowa. Oprócz szkód dla środowiska, które będą częściowo nieodwracalne, jest to ogromny cios dla państw nadbrzeżnych, które będą musiały ponieść koszty sprzątania.

Hilgenstock proponuje utworzenie „stref wolnych od floty cieni” na wodach europejskich i wpuszczanie na nie wyłącznie tankowców, które mogą wykazać, iż posiadają odpowiednie ubezpieczenie na wypadek wycieku ropy.

4. Cy Rosja trafi na czarną listę FATF

W przyszłym tygodniu, 22 października, Rosja może znaleźć się na czarnej liście FATF( Financial Action Task Force) tak nazywa się Grupa Specjalna ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy. Twierdzi tak amerykański dziennik Politico, powołując się na odpowiedni dokument.

Przypomnijmy, iż 24 lutego 2023 r. członkostwo Rosji w FATF zostało zawieszone.

Wpisanie na czarną listę jest którąś z prób ale tym razem dosyć solidnie przygotowaną

Powodem tym razem jest kooperacja z Koreą Północną i finansowanie PKW Wagnera.

Rosji wskazani wykorzystywanie kryptowalut do terroryzmu i prania „pieniędzy. Oskarża się również o nielegalne pranie pieniędzy ze sprzedaży towarów skradzionych podczas agresji na Ukrainę” – od zboża po minerały.

Na czarnej liście FATF znajdują się najgorsze państwa, które mają „poważne braki ” w walce z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu: organizacja przypisuje im najwyższy poziom ryzyka.

Przypomnijmy, iż FATF jest organizacją międzyrządową utworzoną w 1989 roku decyzją państw G7, która zajmuje się opracowywaniem światowych standardów zwalczania prania brudnych pieniędzy, finansowania terroryzmu i rozprzestrzeniania broni masowego rażenia.

Jej siedziba znajduje się w Paryżu. „Znalezienie się na czarnej liście lub szarej przez FATF może poważnie zaszkodzić reputacji finansowej kraju i jest postrzegane jako katastrofalne gospodarczo dla większości państw”.

Rosją dołączy tym samym do swoich przyjaznych państw czyli do Iranu, Korei Północnej i Mjanmy którzy znajdują się na liście państw najwyższego ryzyka według FATF”.

Opinię o tym, jak negatywna decyzja FATF wpłynie na Rosję, wyraziła latem szefowa Banku Centralnego Federacji Rosyjskiej Elwira Nabiullina. „Oczywiście skomplikuje to płatności, ponieważ wydłuży to czas na spełnienie przepisów, mogą wystąpić pewne odmowy dokonywania płatności, oprócz tego, co jest teraz” – powiedziała.

Rosyjscy ekonomiści są jeszcze bardziej pesymistyczni. „Płatności nie będą dokonywane za pośrednictwem banków w 30 najbardziej rozwiniętych krajach, głównie w Stanach Zjednoczonych i Europie” – mówi prawnik karny Aleksiej Gawriszew. „W związku z tym płatności będą musiały być dokonywane na przykład przez Laos lub inny kraj z poza systemu”.

Wpisanie Rosji na czarną listę FATF będzie sygnałem do dalszego zaostrzenia obowiązujących sankcji i wprowadzenia dodatkowych restrykcji.

Zdaniem Siergieja Sołowycha, szefa działu ds. współpracy z zamożnymi klientami w Fontvielle Investment Company, zwiększy to izolację finansową kraju, utrudniając rosyjskim bankom i firmom przeprowadzanie transakcji międzynarodowych.

Takie środki jeszcze bardziej skomplikują interakcje z międzynarodowymi kontrahentami, co może spowolnić lub praktycznie sparaliżować transakcje międzynarodowe, negatywnie wpływając na wolumen handlu zagranicznego. Rynki finansowe mogą zareagować spadkiem wartości rubla.

Dalsze zaostrzenie sankcji zwiększy presję na rosyjską gospodarkę, co bezpośrednio odbije się na codziennym życiu obywateli. Ekspert jest pewien, iż rosnące ceny importowanych towarów, ograniczanie ich dostępności i pogarszające się warunki rozliczeń międzynarodowych doprowadzą do wzrostu kosztów towarów i usług, czyniąc je mniej przystępnymi cenowo dla ogółu społeczeństwa.

Do podjęcia decyzji o umieszczeniu na czarnej liście potrzebny jest jednak konsensus wszystkich członków FATF, w tym państw przyjaznych Rosji.

Jednak sam fakt rozpatrywania kwestii omawianych przez FATF w odniesieniu do Federacji Rosyjskiej może zwiększyć ryzyka dla światowego systemu finansowego.

5. Rosja w światowym rankingu wolności gospodarczej spadła do poziomu Afryki.

Rosja straciła 14 pozycji i spadła na 119. miejsce na 160 możliwych w światowym rankingu swobód gospodarczych publikowanym corocznie przez kanadyjski Instytut Frasera.

W rankingu na rok 2024 Rosja plasuje za takimi tuzami jak Somalia (116. miejsce), Tunezji (118. miejsce), ale przed Mauretanią (120. miejsce) i Burkina Faso (121. miejsce).

W porównaniu z 2017 rokiem Rosja straciła w rankingu 25 pozycji, a jej obecna pozycja jest najniższa od 15 lat – wynika z danych Frazera .

Zdaniem ekspertów instytutu sytuacja rosyjskiej gospodarki przy swobodzie handlu zagranicznego jest opłakana. Po rozpoczęciu wojny niemal wszystkie główne rosyjskie banki zostały odcięte od SWIFT i objęte sankcjami, a najwięksi eksporterzy ropy, gazu, węgla, metali i drewna zostali odcięci od tradycyjnych rynków zbytu lub je całkowicie utracili. Władze rosyjskie odpowiedziały zaostrzeniem kontroli walutowych i ograniczeń nałożonych na zagraniczne przedsiębiorstwa.

W efekcie w podrankingu zagranicznych swobód gospodarczych, zdaniem Frasera, Rosja zajęła 129. miejsce na 160 – nieco lepiej od Pakistanu (133. miejsce), ale niżej od Namibii (123. miejsce).

Eksperci Frasera uważają, iż w Rosji sytuacja pozostało gorsza, jeżeli chodzi o regulacje gospodarcze. Według tego wskaźnika Federacja Rosyjska zajęła w rankingu 136. miejsce, za Irakiem (121. miejsce) i Nikaraguą (119. miejsce).

W podrankingu wielkości rządu, uwzględniającym obciążenia podatkowe gospodarki, Rosja według Frasera zajęła 119. miejsce na świecie, niemal doganiając kraje europejskie, a w podrankingu ochrony praw własności , 96. – poniżej Tanzanii (81. miejsce) i Zambii (83. miejsce).

W opublikowanym w środę rankingu (na podstawie danych za 2022 rok) prym wiodą Hongkong, Singapur, Szwajcaria, Nowa Zelandia i Stany Zjednoczone. Eksperci Frasera uznali Wenezuelę, Zimbabwe i Sudan za kraje najbardziej niewolne gospodarczo.