Senat podjął w środę 25 września uchwałę ws. upamiętnienia Romana Dmowskiego w 160. rocznicę urodzin.
„Senat upamiętnia Romana Dmowskiego w 160. rocznicę urodzin, wyrażając uznanie wobec jego działalności niepodległościowej” – głosi uchwała. Wniosek o uczczenie 160. rocznicy urodzin głównego ideologa Narodowej Demokracji podpisali senatorowie Halina Bieda, Ryszard Bober, Andrzej Dziuba, Tomasz Grodzki, Stanisław Karczewski, Marcin Karpiński, Marek Komorowski, Stanisław Pawlak, Waldemar Pawlak, Wojciech Skurkiewicz, Wadim Tyszkiewicz i Maciej Żywno. Za uchwałą opowiedziało się 70 senatorów, 3 było przeciw, 9 wstrzymało się od głosu.
UCHWAŁA SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 25.09.2024 roku w sprawie upamiętnienia Romana Dmowskiego w 160. rocznicę urodzin.
„9 sierpnia br. przypadła 160. rocznica urodzin Romana Dmowskiego, polityka i męża stanu, który słusznie jest zaliczany do grona Ojców Polskiej Niepodległości, wraz z Józefem Piłsudskim, Wincentym Witosem, Ignacym Daszyńskim, Ignacym Janem Paderewskim oraz Wojciechem Korfantym. Wkład Romana Dmowskiego w odzyskanie przez naszą ojczyznę własnej państwowości w 1918 roku jest niepodważalny. Jego wielką zasługą, którą dzieli z Ignacym Janem Paderewskim, jest osadzenie odrodzonej Rzeczypospolitej w ówczesnym ładzie międzynarodowym jako istotnego i szanowanego partnera państw zachodnich, co dokonało się podczas konferencji pokojowej w Paryżu. Roman Dmowski w 1893 roku, wspólnie z publicystą Janem Ludwikiem Popławskim i socjologiem Zygmuntem Balickim, założył tajną Ligę Narodową, tworząc zręby obozu politycznego, który obok socjalizmu niepodległościowego (z wybijającymi się postaciami Józefa Piłsudskiego i Ignacego Daszyńskiego) oraz ruchu ludowego (z wybijającą się postacią Wincentego Witosa) stał się jedną z głównych sił na mapie środowisk niepodległościowych przed I wojną światową.
W 1903 roku Roman Dmowski wydał najważniejszą w swoim dorobku książkę „Myśli nowoczesnego Polaka”. To w tej publikacji padają słynne słowa: „Jestem Polakiem – więc mam obowiązki polskie: są one tym większe i tym silniej się do nich poczuwam, im wyższy przedstawiam typ człowieka”.
Podczas I wojny światowej, która otwierała szanse na polską niepodległość, Roman Dmowski propagował opcję opowiedzenia się po stronie ententy przeciw państwom, które wojnę wywołały i przegrały. Kierował założonym 15 sierpnia 1917 roku w Lozannie Komitetem Narodowym Polskim, który stał się polityczną reprezentacją sprawy polskiej na Zachodzie.
Największym osiągnięciem i zarazem zwieńczeniem drogi niepodległościowej Romana Dmowskiego były skuteczne i profesjonalne zabiegi o polskie granice na konferencji pokojowej w Paryżu, gdzie wraz z Ignacym Janem Paderewskim reprezentował Polskę wśród 27 zwycięskich państw biorących w niej udział. Wsławił się wówczas elokwentnymi wystąpieniami oraz memoriałami w sprawie polskich granic. Do historii przeszło jego słynne pięciogodzinne przemówienie w dniu 29 stycznia 1919 roku przed Radą Dziesięciu, składającą się z najważniejszych polityków ówczesnego świata, wygłaszane na przemian w językach francuskim i angielskim.
28 czerwca 1919 roku Roman Dmowski wraz z Ignacym Janem Paderewskim złożył podpis pod traktatem wersalskim przywracającym Polskę na mapę Europy. To wydarzenie, wpisujące się w długą drogę prowadzącą do włączenia Polaków do grona wolnych narodów Europy, na zawsze pozostanie jasnym punktem naszej historii.
Senat Rzeczypospolitej Polskiej upamiętnia Romana Dmowskiego w 160. rocznicę urodzin, wyrażając uznanie wobec jego działalności niepodległościowej”.
