Podczas ataku na okręt został zabity dowódca. Załoga jednak musi sobie poradzić choćby w tak trudnej sytuacji. Utrzymać obsadę kluczowych stanowisk i kontynuować walkę z pożarem oraz przebiciami. Tak w niemieckim ośrodku Neustadt szkoliła się załoga niszczyciela min ORP „Mewa”.
O German Navy Damage Control Training Center krążą legendy. Pod okiem tamtejszych fachowców załogi okrętów przechodzą kompleksowe szkolenia poświęcone walce na morzu i tzw. obronie przeciwawaryjnej. Poszczególne epizody nie są jednak zawieszone w próżni. Układają się w spójny scenariusz, który pozwala marynarzom poczuć się trochę jak na wojnie, a przynajmniej jak podczas misji w regionie dotkniętym kryzysem. I to właśnie sprawia, iż placówka uchodzi za jedną z najlepszych na świecie.
Ośrodek powstał z myślą o niemieckiej marynarce wojennej. Od lat korzystają jednak z niego także siły morskie innych państw NATO, w tym rzecz jasna Polski. W Neustadt swoje umiejętności doskonaliła na przykład załoga okrętu dowodzenia siłami obrony przeciwminowej ORP „Kontradmirał Xawery Czernicki”. Trening był dla niej elementem przygotowań do służby w natowskim zespole SNMCMG1. W ostatnich latach szkolenie przechodzą kolejne wprowadzane do służby niszczyciele min projektu 258. – Jako pierwszy w ośrodku gościł ORP „Kormoran”, a przed rokiem byli tam marynarze z ORP „Albatros”. Teraz przyszła kolej na nas – podkreśla kmdr ppor. Bartosz Blaszke, dowódca ORP „Mewa”.
Okręt z 13 Dywizjonu Trałowców spędził w Neustadt blisko dwa tygodnie. Pierwsze dwa dni upłynęły pod znakiem spotkań z instruktorami, którzy chcieli szczegółowo poznać okręt i obowiązujące na jego pokładzie procedury. Trzeciego dnia ORP „Mewa” wyszła w morze. – Tam zaaranżowane zostały pierwsze epizody. Załoga musiała zaprezentować, w jaki sposób radzi sobie z pożarem, przebiciem kadłuba czy awarią systemu sterowania napędem. Nieśliśmy też pomoc człowiekowi, który wypadł za burtę – wylicza kmdr ppor. Blaszke. Nazajutrz marynarze zwalczali zagrożenia asymetryczne – odpierali ataki szybkiej łodzi motorowej i samolotu. Tydzień zakończył się epizodem w porcie. – Scenariusz ćwiczeń zakładał, iż na pokładzie wybuchł pożar. Stało się to pod nieobecność załogi. Pierwsze działania musiała podjąć służba dyżurna – opisuje dowódca „Mewy”. Kiedy okręt stoi w macierzystym porcie, zwykle pełni ją dwójka marynarzy. Poza granicami kraju ich liczba z reguły wzrasta, ale to i tak relatywnie niewielkie siły. – Niemcy chcieli sprawdzić, jak działamy w tak uszczuplonym składzie, zanim jeszcze na miejsce dotrze straż pożarna – wyjaśnia kmdr ppor. Blaszke.
Jednocześnie w pierwszym tygodniu marynarze przeszli intensywny trening na lądzie. Wzięli udział w zajęciach z medycyny pola walki. Ćwiczyli również w specjalistycznym kompleksie, gdzie można wywołać kontrolowany pożar bądź zasymulować przebicie okrętowego kadłuba. – W jednym z pomieszczeń ustawiony został trenażer, który odwzorowuje przedział wodoszczelny fregaty. Przez otwory w burtach można go stopniowo zalewać wodą. Ćwiczący mieli uszczelniać symulowane przebicia tak, by zahamować przeciek – tłumaczy kmdr ppor. Blaszke.
Tymczasem zadania z pierwszego tygodnia stanowiły zaledwie wstęp do głównej części szkolenia. Punktem wyjścia do niej był scenariusz zakładający narastanie w Europie polityczno-wojskowego kryzysu. Zasymulowana sytuacja przypominała trochę zawirowania wokół Ukrainy, które prowadziły do najpierw ograniczonej, później pełnoskalowej inwazji Rosji. Oto bowiem na kontynencie duże państwo rozpada się na wiele mniejszych organizmów. Jeden z nowo powstałych państw chce uzależnić od siebie kilka pozostałych. Eskaluje napięcie, a do tego celu wykorzystuje mniejszości narodowe. Wreszcie zajmuje należące do sąsiada enklawy. ONZ, chcąc uniknąć rozlania się wojny na cały kontynent, decyduje się na wysłanie w newralgiczny rejon misji stabilizacyjnej. Jej trzon stanowią siły NATO. Na morze wychodzą okręty, a wśród nich ORP „Mewa”. Marynarze muszą się jednak mieć na baczności.
– Podczas misji patrolowaliśmy najważniejsze dla żeglugi szlaki. Byliśmy narażeni na ataki z powietrza i od strony morza, gdzie operowały szybkie łodzie motorowe. Po kolejnych uderzeniach załoga musiała walczyć z pożarem czy przebiciami. Sytuacja była jednak dużo bardziej dynamiczna niż w pierwszej części szkolenia. Do tego wraz z upływem czasu zadania okazywały się coraz bardziej skomplikowane – przyznaje kmdr ppor. Blaszke. Początkowo załoga walczyła z pojedynczymi zagrożeniami, gwałtownie jednak zaczęły się one kumulować. Przykład? Na okręcie, na skutek uderzenia przeciwnika, jednocześnie doszło do przebicia i pożaru. W jednej z końcowych odsłon, w myśl scenariusza, zabity został dowódca. choćby w tak trudnej sytuacji należało jednak działać, obsadzić jego stanowisko i kontynuować walkę o żywotność okrętu.
– Szkolenie stanowiło znakomity sprawdzian zdolności psychofizycznych, zwłaszcza dla młodszych marynarzy – ocenia st. chor. sztab. mar. Krzysztof Karczewski, bosman okrętowy na ORP „Mewa”. – Działaliśmy co prawda pod okiem instruktorów, ale jednak w bardzo realistycznych warunkach – dodaje. istotny był także sam scenariusz. – Otworzył nam oczy na wiele zagrożeń. Jeden z epizodów na przykład zakładał, iż ogień pojawia się jednocześnie na dwóch poziomach pokładu. Pożary wzajemnie się podsycają, a co gorsza, wszystko to dzieje się w pobliżu BCI [bojowe centrum informacji – przyp. red.], czyli faktycznego mózgu okrętu. Aby poradzić sobie z takim problemem, trzeba działać nie tylko szybko, ale też w sposób skoordynowany – podkreśla podoficer. Pobyt w Neustadt to również okazja do wymiany doświadczeń i podpatrywania rozwiązań stosowanych przez sojuszników. – Niemcy działają według procedur rozpisanych w najdrobniejszych szczegółach. Nam z jednej strony przydałoby się usystematyzowanie pewnych założeń, z drugiej jednak ujęcie wszystkiego w paragrafy mogłoby się okazać nie do końca dobre. Zagrożenia często wymykają się schematom, a walka z nimi wymaga nie tylko doświadczenia, ale też intuicji i odrobiny improwizacji – zaznacza st. chor. sztab. mar. Karczewski.
Tymczasem „Mewa” wróciła już do Gdyni. – Teraz czeka nas analiza końcowego raportu ze szkolenia. Przeanalizujemy wnioski, zastanowimy się, które z rozwiązań warto przeszczepić na nasz grunt – mówi kmdr ppor. Blaszke i dodaje: – Takie treningi jak ten w Neustadt są dla nas na wagę złota. Nie tylko pozwalają podnosić kompetencje poszczególnych członków załogi, ale też zgrywać cały zespół.
W szkoleniu oprócz marynarzy z ORP „Mewa” wzięli też udział ich koledzy z 12 Dywizjonu Trałowców. W niedalekiej przyszłości będą oni służyć na ORP „Jaskółka” – kolejnym niszczycielu min typu Kormoran II, który niebawem wejdzie do służby.
