ZUS musi oddać Ci pieniądze. Tysiące Polaków nie wie o tej jednej opłacie

Tysiące Polaków może nieświadomie posiadać zamrożone środki w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, a instytucja nie odda ich bez wyraźnego wniosku. Chodzi o tzw. nadpłatę składki zdrowotnej, która jest bezpośrednim skutkiem zawiłych przepisów wprowadzonych przez Polski Ład. Wielu przedsiębiorców, a także osób pracujących na innych formach zatrudnienia, po rocznym rozliczeniu dowiaduje się, iż na ich koncie w ZUS widnieje dodatnia kwota. Niestety, brak wiedzy i skomplikowane procedury sprawiają, iż te pieniądze często przepadają lub są automatycznie zaliczane na poczet przyszłych zobowiązań, zamiast trafić z powrotem na konto płatnika.

Problem dotyczy przede wszystkim rocznego rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne, które stało się obowiązkowe od 2022 roku. Zmienne dochody, zmiana formy opodatkowania w trakcie roku czy choćby czasowe zawieszenie działalności gospodarczej – to wszystko czynniki, które mogły wygenerować nadpłatę. Eksperci alarmują, iż świadomość na ten temat jest wciąż niska, a ZUS nie ma obowiązku aktywnie informować o możliwości złożenia wniosku o zwrot. Dlatego najważniejsze jest, aby każdy płatnik samodzielnie zweryfikował swoje rozliczenie i podjął odpowiednie kroki, aby odzyskać należne mu środki. Czas na działanie jest ograniczony, a gra toczy się o niemałe pieniądze.

Skąd wzięła się nadpłata składki zdrowotnej? To wina Polskiego Ładu

Źródłem całego zamieszania są przepisy wprowadzone w ramach Polskiego Ładu, które radykalnie zmieniły sposób naliczania składki zdrowotnej dla przedsiębiorców. Przed reformą większość z nich płaciła stałą, ryczałtową kwotę. w tej chwili wysokość składki jest uzależniona od dochodu (w przypadku skali podatkowej i podatku liniowego) lub przychodu (w przypadku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych). Ta zmiana, w połączeniu z obowiązkiem rocznego rozliczenia, otworzyła drogę do powstawania nadpłat lub niedopłat.

Nadpłata powstaje najczęściej, gdy suma składek wpłaconych w poszczególnych miesiącach roku jest wyższa niż składka należna obliczona od rocznej podstawy wymiaru. Dzieje się tak na przykład, gdy przedsiębiorca w niektórych miesiącach osiągał wysoki dochód i płacił wysokie składki, a w innych notował straty lub niskie dochody. System zaliczek nie uwzględnia wahań w skali całego roku, co koryguje dopiero roczne rozliczenie. W efekcie, po podsumowaniu dwunastu miesięcy, może okazać się, iż łączna kwota wpłacona do ZUS przewyższa tę, która faktycznie była należna. To właśnie ta różnica stanowi nadpłatę, o której zwrot można, a choćby trzeba, się ubiegać.

Kto może liczyć na zwrot pieniędzy z ZUS? Sprawdź, czy jesteś na liście

Potencjalny zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej dotyczy szerokiej grupy płatników, jednak niektóre sytuacje szczególnie sprzyjają jej powstawaniu. Warto dokładnie przeanalizować swoją sytuację, jeżeli w poprzednim roku podatkowym należałeś do którejś z poniższych grup:

• Przedsiębiorcy o nieregularnych dochodach: jeżeli Twoje miesięczne dochody znacznie się wahały – były miesiące z wysokim zyskiem i takie ze stratą – istnieje duże prawdopodobieństwo, iż zapłacone zaliczki były zbyt wysokie w stosunku do rocznego dochodu.
• Osoby, które zmieniły formę opodatkowania w trakcie roku: Przejście np. z ryczałtu na skalę podatkową mogło skomplikować obliczenia i doprowadzić do błędnego naliczenia sumy składek.
• Przedsiębiorcy zawieszający lub zamykający działalność: W takim przypadku roczna podstawa wymiaru składki jest niższa, a zapłacone wcześniej składki mogły być obliczone od wyższych, prognozowanych dochodów.
• Płatnicy korzystający z ulg: Osoby korzystające z ulgi na start lub Małego ZUS Plus, które jednocześnie osiągały dochody z innych źródeł, również powinny dokładnie zweryfikować swoje rozliczenie.

Kluczowe jest zrozumienie, iż nadpłata nie jest czymś wyjątkowym – to matematyczny wynik skomplikowanego systemu. jeżeli prowadzisz jednoosobową działalność gospodarczą i rozliczasz się na podstawie skali podatkowej, podatku liniowego lub ryczałtu, obowiązek weryfikacji rocznego rozliczenia składki zdrowotnej leży po Twojej stronie.

Jak sprawdzić, czy masz nadpłatę? Krok po kroku na PUE ZUS

Weryfikacja, czy na Twoim koncie w ZUS powstała nadpłata, jest prostsza, niż mogłoby się wydawać. Wszystkie niezbędne informacje znajdują się na Twoim profilu na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS. Nie musisz być księgowym, aby to sprawdzić. Wystarczy postępować zgodnie z poniższą instrukcją:

1. Zaloguj się na swoje konto na PUE ZUS dzięki Profilu Zaufanego, bankowości elektronicznej lub certyfikatu kwalifikowanego.
2. Po zalogowaniu przejdź do zakładki [Płatnik].
3. W menu po lewej stronie wybierz sekcję [Dokumenty i Wiadomości], a następnie [Dokumenty robocze] lub [Dokumenty wysłane], aby odnaleźć swoje roczne rozliczenie.
4. Odszukaj deklarację rozliczeniową za kwiecień danego roku (składaną do 20 maja), czyli dokument ZUS DRA (dla osób prowadzących jednoosobową działalność) lub ZUS RCA (jeśli zatrudniasz pracowników).
5. W dokumencie znajdź blok dotyczący rocznego rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne. Kluczowa będzie pozycja opisana jako „Kwota do zwrotu”. jeżeli widnieje tam wartość większa od zera, oznacza to, iż masz nadpłatę.

Cały proces zajmuje dosłownie kilka minut, a może przynieść realne korzyści finansowe. Warto to zrobić jak najszybciej po złożeniu rocznej deklaracji, aby nie przegapić terminu na złożenie wniosku o zwrot środków.

Wniosek o zwrot to klucz. ZUS nie odda pieniędzy automatycznie!

Samo stwierdzenie nadpłaty na koncie PUE ZUS to dopiero połowa sukcesu. To najważniejszy moment, w którym wiele osób popełnia błąd, zakładając, iż ZUS automatycznie przeleje im pieniądze. Nic bardziej mylnego. Aby odzyskać środki, konieczne jest złożenie specjalnego wniosku o zwrot nadpłaty (RZS-R).

Wniosek ten jest generowany automatycznie na Twoim profilu PUE ZUS dzień po terminie na złożenie rocznego rozliczenia (czyli po 20 maja). Masz bardzo mało czasu w jego złożenie – termin upływa zwykle na początku czerwca. jeżeli nie złożysz wniosku w wyznaczonym terminie, ZUS nie zwróci Ci pieniędzy na konto bankowe. Zamiast tego, nadpłacona kwota zostanie automatycznie zaliczona na poczet przyszłych składek. Choć pieniądze nie przepadają całkowicie, tracisz możliwość swobodnego dysponowania nimi.

Co ważne, zwrot otrzymasz tylko wtedy, gdy nie masz żadnych zaległości w opłacaniu składek. jeżeli posiadasz jakiekolwiek zadłużenie, nadpłata w pierwszej kolejności zostanie przeznaczona na jego pokrycie. Dlatego nie czekaj – zaloguj się na PUE ZUS, sprawdź swoje rozliczenie i jeżeli masz nadpłatę, natychmiast złóż wniosek. To jedyny sposób, aby należne Ci pieniądze wróciły na Twoje konto.