Wolontariat w Polsce zyskuje na znaczeniu. Rośnie zaangażowanie społeczne i biznesowe

Wolontariat staje się jednym z kluczowych elementów budowania kapitału społecznego w Polsce – wzmacnia lokalne wspólnoty, zwiększa zaufanie społeczne i uczy współodpowiedzialności. Mimo iż regularnie angażuje się w niego prawie jedna trzecia dorosłych Polaków, państwo i organizacje pozarządowe widzą w nim ogromny, wciąż niewykorzystany potencjał. Swoją rolę w jego rozwoju mają także firmy jak Grupa Żabka, które umożliwiają swoim pracownikom udział w akcjach wolontariackich i zachęcają ich do tego – informuje agencja Newseria Biznes.

– Każdej osobie, która angażuje się w wolontariat, trzeba dziękować, dlatego iż choćby mała skala zmienia bardzo dużo, szczególnie w otoczeniu tej jednej osoby i w otoczeniu ludzi, którzy potrzebują wsparcia. Statystycznie prawie 1/3 Polaków między 18. a 89. rokiem życia angażuje się na stałe w wolontariat. To dużo, ale w dalszym ciągu pozostało liczna grupa osób, którą można do takiego działania zachęcić – podkreśla w rozmowie z agencją Newseria Katarzyna Nowakowska, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Dalsza część tekstu jest pod materiałem filmowym

Z badania Ogólnopolskiego Panelu Badawczego Ariadna, przygotowanego na ubiegłoroczny Światowy Dzień Wolontariusza (5 grudnia), wynika, iż co trzeci Polak ma doświadczenie związane z wolontariatem. Najczęstszą formą pomocy jest praca na rzecz konkretnej osoby (14 proc.) oraz wolontariat w fundacjach (12 proc.). Regularność przez cały czas pozostaje wyzwaniem: 63 proc. wolontariuszy pomaga kilka razy w roku, a co 10. kilka razy w tygodniu.

– Na pewno wolontariat jest częścią budowania wspólnoty, zaufania pomiędzy ludźmi i poczucia, iż możemy liczyć na siebie w kryzysach – mówi wiceminister. – Zdecydowanie jest narzędziem budowania kapitału społecznego, wzmacniania zaufania i budowania społeczności lokalnych.

Jak podkreśla, szczególnie ważne są dziś właśnie działania w lokalnych społecznościach, gdzie pomoc dociera najszybciej i najskuteczniej.

Korzyści płynące z zaangażowania w wolontariat

Raport Szlachetnej Paczki „Wolontariat, który otwiera oczy” podkreśla, iż pomaganie przynosi korzyści także samym wolontariuszom. Udział w programach zwiększa poczucie sensu, uczy spojrzenia na potrzeby innych i buduje empatię. Wolontariusze deklarują, iż doświadczenie to pozwala przewartościować własne życie i łatwiej radzić sobie z codziennymi problemami. W wielu przypadkach udział w akcji skutkuje także wzrostem zadowolenia z życia oraz poczuciem sprawczości.

– To, co sprawia, iż ludzie chcą się angażować, to bycie potrzebnym i pokazanie, iż mam wpływ, mogę zrobić coś dobrego. To daje olbrzymią satysfakcję ze swojego wkładu społecznego, ale też z czynienia dobra – podkreśla Katarzyna Przewęzikowska, head of external communications & CSR w Grupie Żabka.

Wzrost popularności wolontariatu pracowniczego

Firm wprowadzających wolontariat pracowniczy w Polsce jest coraz więcej. Badanie z panelu Ariadna wskazuje, iż angażuje się w niego 10 proc. Polaków. Szczególnie są to osoby młodsze, w wieku 18–24 lata (17 proc.).

– Dostaliśmy jasny sygnał od naszych pracowników, iż chcieliby mieć program wolontariatu pracowniczego i móc prowadzić projekty długofalowo. Dzisiaj na rozmowach rekrutacyjnych – szczególnie młodzi pracownicy – pytają wprost: czy państwo realizują wolontariat pracowniczy, bo chcemy pracować w firmie, która jest zaangażowana w pomoc społeczną – mówi Katarzyna Przewęzikowska. – W naszym programie każdy z pracowników ma osiem godzin miesięcznie, które może przeznaczyć na udział w wybranej akcji wolontariackiej. Może ją wybrać samodzielnie lub wziąć udział w akcji, którą organizujemy w firmie. W zeszłym roku łącznie zrealizowaliśmy około tysiąca godzin wolontariatu pracowniczego.

Jedną z realizowanych przez sieć Żabka akcji jest „Paczka z uśmiechem”, w ramach której wolontariusze przy współpracy z poznańskimi policjantami przygotowują świąteczne paczki dla dzieci przebywających w szpitalach. W tym roku przygotowano ich 650.

– Grupa Realizacyjna Komendy Miejskiej Policji w Poznaniu, czyli policjanci, którzy zatrzymują najniebezpieczniejszych przestępców, organizuje wspólnie z Żabką już piąty raz akcję charytatywną na rzecz dzieci z poznańskich szpitali. Akcja już na stałe wpisała się w nasz coroczny kalendarz. To dla nas wyjątkowy czas, pełen emocji i wzruszeń, kiedy odkładamy na bok nasze codzienne służbowe obowiązki, by uzyskać nagrodę, jaką jest uśmiech i wdzięczność dzieci w szpitalach – mówi podkom. Łukasz Paterski, oficer prasowy Komendy Miejskiej Policji w Poznaniu.

Współpraca sektorów i rozwój wolontariatu kompetencyjnego

Tego typu inicjatywy pokazują, iż wolontariat stał się przestrzenią, w której spotykają się zupełnie różne środowiska i sektory – funkcjonariusze służb, pracownicy firm, mieszkańcy i instytucje lokalne. Policjanci podkreślają, iż wspólne akcje nie tylko pomagają najmłodszym pacjentom szpitali, ale także wzmacniają relacje z mieszkańcami i budują zaufanie do służb. Firmy widzą z kolei, iż udział pracowników w działaniach społecznych poprawia atmosferę w zespołach, zwiększa motywację i daje poczucie sensu, którego dziś poszukuje wielu pracowników.

– Policjanci bardzo chętnie uczestniczą w takich inicjatywach, to ich spaja jako zespół od środka. Organizują takie zbiórki po godzinach swojej pracy i potem dostają pozytywny feedback i to ich napędza – mówi podkom. Łukasz Paterski. – Zdecydowanie chęć udziału w wolontariatach, akcjach, kampaniach, inicjatywach charytatywnych jest z roku na rok coraz większa.

Coraz większą popularność zdobywa również wolontariat kompetencyjny, w którym pracownicy wykorzystują swoje umiejętności, by wspierać organizacje społeczne.

– Kompetencje są często dużo istotniejsze niż wkład finansowy. Podam przykład: organizacje pozarządowe, które często są niedofinansowane albo mają problemy z uzyskaniem funduszy, ze stworzeniem biznesplanu, z kampanią marketingową, bardzo często korzystają z pomocy firm, z pomocy ekspertów, którzy robią to na co dzień. To pokazuje, iż dzisiaj kompetencje, które posiadam w swoim zawodowym życiu, mogą być dla kogoś istotne i mogę się dzielić swoim doświadczeniem. To na pewno wpływa na rozwój tych fundacji – mówi Katarzyna Przewęzikowska.

Planowane zmiany systemowe i wsparcie państwa

Aby potencjał wolontariatu mógł się rozwijać, potrzebne są również rozwiązania systemowe i jasne zasady wspierania organizacji społecznych. Nad ich wypracowaniem pracuje w tej chwili rząd. Resort rodziny zapowiada, iż kolejnym etapem wzmocnienia sektora będzie poprawa ram prawnych i rozwój lokalnych centrów wolontariatu.

– Wspieranie wolontariatu to bardzo ważne zadanie i duża odpowiedzialność. Większość tej odpowiedzialności spoczywa w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, gdzie sekretarz stanu Adriana Porowska odpowiada za rozwój i wsparcie społeczeństwa obywatelskiego. Aktualnie KPRM i minister pracują nad nowelizacją ustawy o pożytku publicznym. Dobre prawo to dobre warunki do tego, by wolontariat mógł być prosto realizowany – wyjaśnia Katarzyna Nowakowska. – Trzymamy kciuki za tę nowelizację. Wspieramy ją również dzięki Departamentowi Ekonomii Społecznej, który nawiązał w tym obszarze stałą współpracę z KPRM-em.

Źródło: Newseria