Ziemia Podlaska, jak cała Polska, kryje w sobie wiele miejsc pamięci narodowej z tragicznych czasów II Wojny Światowej. W dniach 25-26 maja 2024 roku tereny Białowieży i Hajnówki odwiedziła delegacja Stowarzyszenia Spadkobierców Polskich Kombatantów II Wojny Światowej oraz Klubów Myśli Polskiej. Do miejscowych pomników i mogił pomordowanych przez niemieckiego okupanta mieszkańców i poległych żołnierzy radzieckich dotarliśmy dzięki pomocy kol. Larysy Bugwin z Białowieży. Liczna tu ludność białoruska i prawosławna w terroryzowana i eksterminowana przez wojska niemieckie. W edukacyjnej weddrówce i składaniu kwiatów i zapalaniu zniczy towarzyszyli nam przedstawiciele Rosyjskiego Towarzystwa Kulturalno-Oświatowego z siedzibą w Białymstoku.
Lasy, wody, piękna architektura drewniana, otwartość na turystów i życzliwość mieszkańców, tworzą urokliwy klimat całej okolicy. U stóp okazałej, głównej Cerkwi Św. Mikołaja, przy Białowieskim Parku Narodowym, w Centrum Miasta, znajduje się Głaz poświęcony 90 mieszkańcom Białowieży i okolic spowieszonym w sierpniu i wrześniu 1942 roku. Na Cmentarzu prawosławnym odwiedziliśmy pomnik poległym na polu chwały obrońcom i wyzwolicielom w latach 1939 – 1945, a także mogiły mieszkańców pomordowanych w latach 1941 – 1942. Kolejnym miejscem pamięci był Pomnik i mogiły 222 ofiar niemieckiego nazizmu z 14 sierpnia i 24 grudnia 1942 r., przy Drodze Browskiej. Następnie – Podolany Żwirownia z 486 ofiarami. Znajduje się tam pomnik w postaci orła, duża tablica oraz głaz z dwoma krzyżami: katolickim i prawosławnym. Po lewej stronie żwirowiska umiejscowiony jest kompleks głazów i tablica ku czci ludność żydowskiej. W piątym z kolei miejscu pamięci czasów II Wojny Światowej, przy Przystanku PKP, upamiętniamy poległych 13 zwiadowców Armii Czerwonej. Po dewastacji pozostały szczątki pomnika oraz zaniedbany teren. W pobliskim lesie stawiamy znicz przy mogile Pawła Wysiagina poległego w 1944 roku. W asyście Sztandaru Stowarzyszenia Spadkobierców Polskich Kombatantów, złożyliśmy kwiaty w Hajnówce na Cmentarzu wojskowym oficerów i żołnierzy Armii Czerwonej poległych w walce z Niemcami w czerwcu 1941 r. oraz w lipcu 1944 roku.
Stan tych tragicznych miejsc pamięci, dowodzi, iż poprawność polityczna robi wszystko, aby były zaniedbane i wymazane z pamięci. Podżeganie do wojny władz w Polsce oraz propaganda nienawiści, a także nienawiści do Polaków myślących inaczej, przypomina najczarniejsze karty polskiej historii. Po raz kolejny w historii jesteśmy na progu wojny tzw. Zachodu ze Słowiańszczyzną. Oprócz oficjalnego programu, dzięki życzliwości Pani Larysy Bugwin mieliśmy okazję zwiedzić Białowieski Park Narodowy, Rezerwat Żubrów, Park Miniatur oraz samą Białowieżę. W wycieczce edukacyjnej towarzyszli nam między innymi kol. Henryk Mikietyn, Andrzej Romańczuk (Sekretarz Rosyjskiego Towarzystwa Kulturalno-Oświatowego z siedzibą w Białymstoku) i Marek Niczyporuk. Puszcza Białowieska zachęca do ponownych odwiedzin, co na pewno uczynimu. Nie dopuśćmy do wojny. Brońmy Pokoju! Cześć Pamięci Poległym za Ojczyznę!
Roland Dubowski
Autor jest prezes ZG SSPKIIWŚ, i koordynatorem Klubu Myśli Polskiej na Podlasiu.
