UWAGA! KONKURS "Na śladach Powstania Styczniowego" - II edycja konkursu 2024 r.
Powstanie styczniowe 1863–1864 – powstanie narodowe przeciw Rosji trwające od 22 stycznia 1863 do połowy 1864 roku.
Podczas powstania walki były toczone w Królestwie Polskim, a także na Litwie, Białorusi i części Ukrainy.
W ciągu półtora roku stoczono około 1200 potyczek, które mimo przejściowych sukcesów, nie mogły wyzwolić ani kawałka terytorium wskutek liczebnej i zbrojnej przewagi nieprzyjaciela. Ogółem przez szeregi powstańcze przeszło ok. 200 tys. osób.
Według szacunków, w powstaniu zginęło prawie 30 tys. jego uczestników, ponad 7 tys. dostało się do niewoli. Za udział w powstaniu według niepełnych danych stracono blisko 670 osób i ponad 38 tys. zesłano na Syberię (w tym ok. 10% na katorgę). Kilka tysięcy osób przymusowo wcielono do wojska rosyjskiego. W Królestwie Polskim szlachcie, której udowodniono udział w powstaniu, skonfiskowano ponad 1600 majątków ziemskich, nałożone kontrybucje osiągnęły 20 mln rubli. Stopniowo zlikwidowano resztki autonomii Królestwa Polskiego (m.in. niemal całkowicie zrusyfikowano szkolnictwo), które władze rosyjskie zaczęły nazywać Krajem Nadwiślańskim.
Na Litwie, gdzie szczególnie nasilono rusyfikację, kontrybucje sięgnęły 14 mln rubli, konfiskaty objęły ok. 1800 majątków ziemskich, które następnie przekazano głównie Rosjanom. Osoby uznane za „politycznie niepewne” zmuszano do sprzedaży majątków ziemskich po niskich cenach, jednocześnie odmawiając Polakom prawa nabywania ziemi. Spowodowało to przejście w ciągu kilku lat w ręce rosyjskie ponad 800 należących do Polaków majątków ziemskich. Na pozostałe nałożono stałą kontrybucję w wysokości 10% (od 1869 r. – 5%) ich rocznych dochodów.
Powstanie styczniowe było najdłużej trwającym powstaniem polskim.
W szeregach powstańców styczniowych znaleźli się również mieszkańcy miejscowości z terenu obecnej gminy Zgierz.
Na terenie gminy Zgierz, w Białej – na terenie kościelnym, za prezbiterium kościoła pochowano trzech powstańców styczniowych. Tożsamość pochowanych w przykościelnej kwaterze nie jest znana, najprawdopodobniej byli to uczestnicy bitwy pod Dobrą (24 lutego 1863 r.). Pamiętajmy o ich bohaterskich walkach o niepodległość.
gminazgierz.pl