Dużo mówi się o problemach gospodarczych Rosji. Faktycznie są one spore, ale bankructwo Rosji to bardzo odległa perspektywa.
W 2022 r. rosyjskie wydobycie ropy naftowej nie tylko nie zmniejszyło się, ale choćby wzrosło – o ok. 2%, do 10,7 mln baryłek ropy dziennie. Jednocześnie eksport rosyjskiej ropy wzrósł o ok. 7,5%. Po wykluczeniu z zachodnich rynków, Rosjanie zaczęli sprzedawać ropę do Azji. Najlepszym „klientem” okazały się Indie. Na początku 2022 r. Indie nie importowały choćby 100 tysięcy baryłek ropy dziennie (bpd). Jednak w kolejnych miesiącach import rosyjskiej ropy konsekwentnie rósł – do 1,6 mln bpd na początku grudniu. Poniżej grafika przedstawiająca Rosyjski eksport morski ropy do państw Azji (źródło: Bloomberg).
Coraz trudniej ustalić finalną destynację rosyjskiej ropy. Rosjanie ukrywają te dane – co zresztą zrozumiałe. W efekcie np. w styczniu nie można doliczyć się gdzie trafiało ok. 30 mln baryłek rosyjskiej ropy – z pewnością do Azji, ale gdzie konkretnie? Nie wiadomo.
To, iż Rosjanom udało się utrzymać przedwojenny poziom eksportu, to jednak tylko jedna strona medalu. Sankcje zmusiły Rosjan do sprzedawania ropy znacznie poniżej cen rynkowych. W lutym 2023 r. różnica cenowa między Uralem a Brentem to ok. 30$ na baryłce. Poniżej grafika od Financial Times, przedstawiająca tę różnicę cenową.
Na rynku gazu jest gorzej. W 2022 r. produkcja rosyjskiego gazu zmniejszyła się o ok. 13,4% w porównaniu z 2021 r. Jednocześnie eksport rosyjskiego gazu uległ zmniejszeniu aż o 45%. Jutro wchodzą natomiast kolejne zachodnie sankcje. Tym razem ban na produkty ropopochodne. To będzie mocne uderzenie w rosyjską gospodarkę, ale nokautu nie należy się spodziewać.
Jeszcze latem szacowano, iż PKB Rosji skurczy się o 8-10% w 2022 r. Jednak teraz Międzynarodowy Fundusz Walutowy szacuje, iż w 2022 r. PKB skurczyło się tylko o 2,2%. Według szacunków MFW, teraz Rosjanie wyjdą na prostą, w 2023 r. ich PKB urośnie o 0,3%, a w 2024 r. o 2,1%
Oczywiście te projekcje mogą się zmieć, bo w średnim i długim terminie, sankcje mogą mocniej „przydusić” rosyjską gospodarkę. Jednak jeżeli Putin będzie chciał „długiej wojny” (a na to wygląda), to pieniędzy gwałtownie mu nie zabraknie.
Wojna na Ukrainie, wydatki na armię i zachodnie sankcje drenują rosyjską gospodarkę, wykluczają Rosję z zachodnich rynków, utrudniają Rosjanom dostęp do zachodnich technologii. Czy jednak doprowadzą do bankructwa Rosji? To bardzo wątpliwe.
Wykluczona z zachodnich rynków Rosja, próbuje coraz mocniej wiązać się z Azją, łącząc systemy bankowe z Iranem, priorytetyzując rozbudowę korytarza Północ-Południe do Indii, Oczywiście nie jest to idealny scenariusz dla Rosji, ale zacieśnienie współpracy z krajami Azji to nie najgorsza perspektywa. Nie da to Rosji takich korzyści jak handel z Zachodem, ale przynajmniej utrzyma rosyjską gospodarkę na powierzchni.
