Prezes AOTMiT odwołany z powodu odmowy współpracy z PiS w zakresie stanowiska dla swoich

Prezes Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (AOTMiT) został odwołany z powodu niezgody na utworzenie nowych stanowisk dla osób związanych z partią Prawo i Sprawiedliwość – informuje DGP. Jako pretekst do jego zdymisjonowania użyto długo istniejących oskarżeń o mobbing.

Według naszych informacji, po wyborach w Ministerstwie Zdrowia powstał nowy plan działania Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (AOTMiT). Jednostka ta, kluczowa dla resortu zdrowia, ma wpływ na finansowanie niemal całego systemu zdrowotnego.

Nowa koncepcja struktury AOTMiT została przedstawiona na trzech kartkach A4 i przewidywała przede wszystkim utworzenie dwóch dodatkowych stanowisk dyrektorskich oraz potencjalnie nowych miejsc pracy. Celem było wprowadzenie zmian wewnętrznej architektury, co pozwoliłoby niektórym politykom i urzędnikom uniknąć politycznej reorganizacji – wynika to z relacji kilku źródeł, na podstawie których odtwarzamy przedstawioną historię.

Czy MZ podlega MZ

Prezes dr Roman Topór-Mądry nie wyraził zgody na proponowaną zmianę w AOTMiT. Według jednego z informatorów, gdy prezes nie zgodził się na scenariusz numer 1, postanowiono zastosować scenariusz numer 2. Zgodnie z tym planem, prezes miał zostać odwołany, pomimo iż był jeszcze w trakcie swojej kadencji, wykorzystując zarzuty dotyczące nienależytego wykonywania obowiązków. Następnie planowano zatrudnić nowego prezesa, który zgodziłby się na proponowaną nową strukturę. Scenariusz numer 3 nie został przygotowany. Warto zaznaczyć, iż zrealizowanie scenariusza numer 2 również będzie trudne do przeprowadzenia. Mimo iż dymisja i ogłoszenie nowego konkursu z 10-dniowym terminem miały miejsce w dniu pierwszego posiedzenia Sejmu, nie umknęło to uwadze mediów i polityków. Trzech informatorów twierdzi, iż Marcin Martyniak, wiceminister zdrowia, brał udział w pracach nad zmianą struktury. W resorcie zdrowia nadzorował departament analiz i strategii oraz departament oceny inwestycji, pełniąc również funkcję przedstawiciela premiera w Radzie Funduszu Medycznego. Zgodnie z planami zmian w AOTMiT, do których mieliśmy dostęp, nowe jednostki miały zajmować się analizą projektów strategicznych, instrumentów rozwojowych i Funduszu Medycznego. Martyniak zdecydowanie odrzuca tezy o związku swoich planów zawodowych z tą organizacją, podkreślając, iż jeżeli w przyszłości zakończy swoją misję w Ministerstwie Zdrowia, będzie poszukiwał wyzwań zgodnych nie tylko z jego kompetencjami i doświadczeniem, ale także z zainteresowaniami, które – jak podkreśla – nie są spełnione przez żadną z funkcji w AOTMiT.

Jednak z naszych informacji wynika, iż zmiany w agencji miały na celu zapewnienie zatrudnienia dla osób, które stracą pracę w Ministerstwie Zdrowia. Jeden z naszych rozmówców z Prawa i Sprawiedliwości podkreśla, iż choćby opinia prawna została sporządzona, aby rozważyć, czy resort zdrowia może być uznawany za jednostkę podlegającą samemu sobie. Dlaczego taka interpretacja? Okazuje się, iż osoba ubiegająca się o stanowisko prezesa AOTMiT musi posiadać co najmniej trzyletnie doświadczenie w „jednostkach podległych lub nadzorowanych przez ministra adekwatnego do spraw zdrowia”. Gdyby Ministerstwo Zdrowia mogło być uznane za jednostkę podlegającą temu kryterium, kandydatem mogłaby być osoba z tego resortu. w tej chwili wybór odpowiedniego kandydata byłby jednak trudny politycznie, chyba iż nowa koalicja zaakceptuje go jako fachowca – dodaje nasz informator. Konkurs na stanowisko prezesa AOTMiT ma być rozstrzygnięty 23 listopada, ale już pojawiły się pierwsze nazwiska kandydatów. Niemniej jednak istnieje możliwość unieważnienia naboru i jego przesunięcia.

Dodatkowo, słyszymy, iż od lat w agencji pojawiały się zarzuty o mobbing, które teraz zostały użyte jako argument w procesie odwoływania prezesa. Istotną rolę odegrał również brak zgodności między prezesem a ministrem Katarzyną Sójką, co wpłynęło na decyzję o zwolnieniu, jak informują nasi rozmówcy, a także media takie jak „Wyborcza” czy portale Cowzdrowiu i Rynek Zdrowia.

Marcin Martyniak, wiceminister zdrowia, wypowiadając się dla DGP, tłumaczy, iż odwołanie prezesa AOTMiT miało związek z „zastrzeżeniami dotyczącymi funkcjonowania tej jednostki, zwłaszcza w zakresie sprawczości działania i kultury organizacyjnej, również na podstawie niepokojących sygnałów napływających z wewnątrz organizacji”.

Jednak Ministerstwo Zdrowia miało formalną wiedzę na ten temat co najmniej od roku. DGP poinformowała w swojej publikacji, iż dotarł do e-maila z 23 listopada 2022 r., w którym autorzy pytają, czy resort podjął działania w celu ograniczenia mobbingu, który był przyczyną masowego odejścia pracowników. W odpowiedzi na te doniesienia ministerstwo przeprowadziło kontrole. Mimo iż istniały nieprawidłowości, nikt oficjalnie nie zgłaszał przypadków mobbingu – informuje inny rozmówca z Ministerstwa Zdrowia. W agencji nie istniała wcześniej procedura ani osoba do zgłaszania mobbingu, a zalecenia pokontrolne skłoniły ministerstwo do wprowadzenia takiej procedury w lipcu.

Dodatkowo, na politykę kadrową w latach 2017–2023 miało wpływać ustawowe zamrożenie kosztów wynagrodzeń, co sprawiło, iż zarobki pracowników AOTMiT do połowy 2023 r. były niższe niż w innych instytucjach publicznych, co było niekonkurencyjne w porównaniu do sektora prywatnego. Kamila Malinowska, dyrektorka biura prezesa AOTMiT, podkreśla tę kwestię. Przykładowo, do czerwca 2023 r. zarobki wynosiły od 4 tys. brutto na stanowisku młodszego specjalisty do 13 tys. zł dla dyrektora. W porównaniu do innej agencji podległej resortowi zdrowia, pensje w AOTMiT były znacznie niższe.

Warto także zauważyć, iż AOTMiT jest jednostką mającą znaczny wpływ na wydatki w ochronie zdrowia, analizując, ile budżet musi przeznaczyć na personel medyczny czy firmy farmaceutyczne. Agencja ta ma najważniejsze znaczenie dla decyzji dotyczących refundacji leków oraz kosztów świadczeń zdrowotnych. W związku z tym, zwolnienie prezesa AOTMiT wzbudziło obawy, iż może to zakłócić proces przygotowań do oceny nowych leków przeciwnowotworowych i zaawansowanych terapii, które od stycznia 2025 r. będą musiały przejść unijne oceny przeprowadzone przez grupę HTA.