Podstawa skargi na wyrok sądu odwoławczego

legalis.pl 1 год назад

Opis stanu faktycznego

Sąd Rejonowy w K. wyrokiem z 24.1.2022 r., III K 1006/18 uznał oskarżonego J.M. za winnego dwóch zabronionych czynów, będąc zarządcą obiektów budowlanych należących do Wspólnoty Mieszkaniowej Nieruchomości w K.:

  1. w okresie od 19.12.1999 r. do 31.12.2014 r. nie prowadził ksiąg rachunkowych tej Wspólnoty, czym wyczerpał znamiona występku z art. 77 pkt 1 ustawy z 29.9.1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 120; dalej: RachunkU) i za to wymierzył mu karę grzywny w wysokości 30 stawek dziennych, przyjmując jedną stawkę za równoważną kwocie 20 złotych;
  2. w okresie od 1.10.2012 r. do 30.11.2016 r. przez niewykonanie remontu balkonów oraz loggi w budynkach, nie zapewnił bezpieczeństwa użytkowania obiektów budowlanych, czym wyczerpał znamiona występku z art. 91a ustawy z 7.7.1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 682; dalej: PrBud) i za to wymierzył mu karę grzywny w wysokości 100 stawek dziennych, przyjmując jedną stawkę za równoważną kwocie 20 złotych.

Mocą art. 85 § 1 KK i art. 86 § 1 i 2 KK Sąd wymierzył oskarżonemu karę łączną grzywny w wysokości 120 stawek dziennych, przyjmując jedną stawkę za równoważną kwocie 20 złotych.

Ponadto Sąd uznał oskarżonego J.M. za winnego tego, iż w okresie od 1.3.2005 r. do 28.11.2014 r., jako zarządca obiektów budowlanych należących do Wspólnoty Mieszkaniowej Nieruchomości w K. działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadził tę Wspólnotę do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 11.160,36 zł. czym wyczerpał znamiona występku z art. 286 § 1 KK w zw. z art. 12 KK i za to wymierzył mu karę 8 miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie, mocą art. 69 § 1 i 2 KK i art. 70 § 1 KK, warunkowo zawiesił na okres próby w wymiarze 1 roku.

Apelacje od wyroku Sądu Rejonowego w K. wnieśli oskarżony oraz jego obrońca, zaskarżając to orzeczenie w całości.

Sąd Okręgowy w K. wyrokiem z 10.11.2022 r., XXIII Ka 479/22, uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w K.

Skargę w trybie art. 539a § 1 KPK wniósł prokurator, zaskarżając to orzeczenie w całości na niekorzyść oskarżonego. Skarżący zarzucając naruszenie art. 437 § 2 in fine KPK wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi odwoławczemu.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu skargi, uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Okręgowemu w K. do ponownego rozpoznania.

Uzasadnienie SN

Zdaniem Sądu Najwyższego skarga jest zasadna i zasługuje na uwzględnienie.

Dokonując analizy uzasadnienia zaskarżonego wyroku należy podzielić stanowisko skarżącego prokuratora, iż w niniejszej sprawie powodem wydania kasatoryjnego orzeczenia nie była żadna z przesłanek, które ustawodawca wymienił w art. 437 § 2 zd. 2 KPK. Co prawda sąd odwoławczy w pisemnych motywach rzeczonego wyroku zwerbalizował konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości, niemniej przedstawione przezeń zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania, takiej potrzeby nie uzasadniają. Kompleksowa lektura tego wywodu wskazuje, iż uchybienia, które zdaniem sądu ad quem zaistniały w postępowaniu pierwszoinstancyjnym, generują de facto konieczność uzupełnienia postępowania dowodowego. Z przedmiotowego uzasadnienia wprost bowiem wynika, iż sąd odwoławczy widzi jedynie konieczność dopuszczenia dowodu z opinii biegłego informatyka (a to w celu pozyskania danych księgowych znajdujących się na komputerze należącym do wspólnoty mieszkaniowej) oraz dowodu z uzupełniającej opinii biegłego z zakresu rachunkowości, który to biegły dysponując danymi odtworzonymi ze wspomnianego komputera, miałby wypowiedzieć się co do kwestii prowadzenia we wspólnocie mieszkaniowej ksiąg rachunkowych w okresie od 1999 r. do 12.2014 r.

Zestawiając poczynione przez organ ad quem konkluzje z przyjętą przezeń podstawą kasatoryjną, należy wskazać, iż konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości zachodzi wówczas, gdy sąd pierwszej instancji naruszył przepisy prawa procesowego, co skutkowało, w realiach sprawy, nierzetelnością prowadzonego postępowania sądowego, uzasadniającą potrzebę powtórzenia (przeprowadzenia na nowo) wszystkich czynności procesowych składających się na przewód sądowy w sądzie pierwszej instancji (zob. uchwała Sądu Najwyższego z 22.5.2018 r., I KZP 3/19, Legalis). Tymczasem w przedmiotowej sprawie, sąd odwoławczy – poza ogólnym odwołaniem się do „skali i rangi uchybień jakich dopuszczono się w zaskarżonym wyroku” – nie stwierdził takiego naruszenia przepisów procesowych, które uzasadniałoby potrzebę powtórzenia wszystkich już dokonanych przez sąd a quo czynności. Efekty przeprowadzonej przez sąd drugiej instancji kontroli odwoławczej wskazują na konieczność dokonania nowych czynności, ale nie powtórzenia dotychczasowych. Stąd też nie można uznać, aby wynik postępowania apelacyjnego w niniejszej sprawie determinował konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu sądowego. Wprost przeciwnie, w realiach tej sprawy nic nie stało na przeszkodzie, by w tym zakresie Sąd Okręgowy w K. – dostrzegając potrzebę dokonania określonych ustaleń i czynności – poczynił i przeprowadził je samodzielnie, do czego zresztą obligował go aktualny model postępowania odwoławczego.

Ponadto, co szczególnie znamienne, przedstawione przez sąd ad quem zapatrywania prawne i wskazania, co do dalszego postępowania, dotyczyły wyłącznie czynu, który zarzucono oskarżonemu z art. 77 pkt 1 RachunkU. W odniesieniu zaś do dwóch pozostałych czynów, tj. występku z art. 91a PrBud oraz występku z art. 286 § 1 KK w zw. z art. 12 KK, sąd drugiej instancji w tej części uzasadnienia nie zawarł jakichkolwiek wskazań i w ogóle nie stwierdził, aby w tym zakresie sprawy doszło do naruszeń skutkujących koniecznością przeprowadzenia na nowo przewodu w całości. Trzeba zauważyć, iż w sprawach złożonych przedmiotowo lub podmiotowo niezbędność ponowienia przewodu w całości należy odnieść do poszczególnych czynów albo do poszczególnych oskarżonych. Wykładnia funkcjonalna omawianej podstawy uchylenia orzeczenia wskazuje, iż należy ją odczytać z perspektywy przedmiotu rozpoznania na przewodzie sądowym. Przedmiotem tym jest kwestia odpowiedzialności karnej oskarżonego za zarzucany czyn (przedmiot procesu). W tym kontekście chodzi tu o przewód sądowy w aspekcie materialnym, a nie formalnym. Łączność przedmiotowa lub podmiotowa spraw powoduje bowiem, iż są one rozpoznawane na jednym organizacyjnie przewodzie sądowym, choć jako odrębne sprawy mogą też stanowić przedmiot odrębnych postępowań. jeżeli w niniejszej sprawie sąd odwoławczy uznał, iż rozstrzygnięcie co do czynu z art. 91a PrBud nie uwzględniało pełnego materiału dowodowego i oparte było na wadliwym wnioskowaniu, to sanowanie tego rodzaju uchybień (w niniejszej sprawie nie zachodził przypadek z art. art. 454 § 1 KPK) nie wymagało przeprowadzenia na nowo przewodu w całości. Ten warunek wydania wyroku kasatoryjnego, niewątpliwie restrykcyjny, nie powinien być interpretowany w sposób rozszerzający. Konkluzja ta dotyczy również rozstrzygnięcia sprawy co do czynu z art. 286 § 1 KK w zw. z art. 12 KK, które zdaniem sądu odwoławczego oparte zostało na dowolnych lub sprzecznych ustaleniach. Skoro zatem sąd okręgowy co do wymienionych czynów dostrzegał odnotowane wady, to samodzielnie powinien ocenić materiał dowodowy w sposób swobodny, pełny i wszechstronny, respektując zasady prawidłowego rozumowania, wskazania wiedzy oraz doświadczenia życiowego.

Komentarz

Uzupełniając tezę wyroku warto wskazać, iż określoną skargę może wnieść również strona, która nie zaskarżyła wyroku sądu pierwszej instancji (na co wskazuje brak odesłania w art. 539f KPK do ograniczeń ujętych w art. 520 § 1 KPK). Przepis art. 539a § 3 KPK został powiązany z przepisem art. 437 § 2 KPK, zgodnie z którym uchylenie orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania może nastąpić wyłącznie w wypadkach wskazanych w art. 439 § 1 KPK, art. 454 KPK lub o ile konieczne jest przeprowadzenie na nowo przewodu w całości (por.m.in. wyrok Sądu Najwyższego z 6.2.2019 r., IV KS 3/19, Legalis). Jest niemal oczywiste, iż motywy zaskarżonego orzeczenia kasatoryjnego nie pozwalają na uznanie, iż w rozpoznawanej sprawie zaistniały okoliczności wskazane w art. 437 § 2 zd. 2 KPK, które uzasadniałyby – zgodnie z treścią tego przepisu – uchylenie orzeczenia pierwszoinstancyjnego. W tym stanie rzeczy, zarzut naruszenia przez Sąd Okręgowy w K. dyspozycji art. 437 § 2 KPK należało uznać za trafny.

Читать всю статью