Nowym prezydentem Czech został Petr Pavel. Zdobył 58,3% głosów, przy rekordowej frekwencji 70,2%. Kontrkandydat Andrej Babiš uzyskał 41,7% głosów. Zwycięzcy gratulacje złożyli między innymi prezydent Polski Andrzej Duda i Słowacji Zuzana Čaputová.
Nowym prezydentem Czech został wybrany generał w stanie spoczynku Petr Pavel. Ostra rywalizacja między kandydatami przełożyła się na rekordową frekwencje, w jej najnowszej historii. Do urn przystąpiło aż 70,2% obywateli uprawnionych do głosowania. Obaj kandydaci zwiększyli w stosunku do pierwszej tury absolutną liczbę otrzymanych głosów, Pavel o 70%, a Andrej Babiš o 23%. Podobnie jak w poprzedniej turze. Pavel z największą przewagą zwyciężył w Pradze uzyskując 76% głosów i kraju środkowoczeskim - 63%. Natomiast Babiš zwyciężył w kraju usteckim - 54% i morawsko-śląskim-53%. Inauguracja nowego prezydenta nastąpi 9 marca.
Děkuji! pic.twitter.com/6aQ0xrtxyw
— Petr Pavel (@general_pavel) January 29, 2023
Gratulację dla Petra Pavela płyną z całego świata, w tym z Polski, Słowacji, Litwy Ukrainy.
Dziś zakończyły się wybory prezydenckie u naszych sąsiadów Czechów. Nowym Prezydentem Republiki Czeskiej został wybrany Gen. Petr Pavel!
Szanowny Panie Prezydencie, serdeczne gratulacje i pozdrowienia z Polski! Zapraszamy z wizytą do Warszawy!
— Andrzej Duda (@AndrzejDuda) January 28, 2023
Těším se na spolupráci @general_pavel! / Looking forward to our cooperation! pic.twitter.com/O8nHsYkGm9
— Zuzana Čaputová (@ZuzanaCaputova) January 28, 2023
Congratulations to Petr Pavel @general_pavel on being elected as new President of ! Appreciate Czech Republic‘s firm position on Russia’s war in Ukraine and strong support to . Looking forward to continue strengthening our bilateral ties & working together within NATO & EU!
— Gitanas Nausėda (@GitanasNauseda) January 28, 2023
I personally congratulated Petr Pavel @general_pavel on winning the Czech presidential elections. Thanked him and the Czech people for their unwavering support. Invited him to visit .
— Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) January 29, 2023
Gratulację złożył również premier Czech Petr Fiala.
Porazit populismus není nikdy snadné. Nešlo by to bez toho, že většina společnosti rozpozná jeho nebezpečí.
Nebylo by to možné, pokud by většina lidí nechtěla žít v zemi, kde se vyznávají základní principy demokracie a svobody.https://t.co/ts8KzDwUvA
— Petr Fiala (@P_Fiala) January 30, 2023
- Pokonanie populizmu nigdy nie jest łatwe. Nie byłoby to możliwe, gdyby większość społeczeństwa nie dostrzegła zagrożeń. Nie byłoby to możliwe, gdyby większość ludzi nie chciała żyć w kraju, w którym uznaje się podstawowe zasady demokracji i wolności - Petr Fiala premier Czech.
Zwycięzcy złożył gratulację główny kontrkandydat Andrej Babiš.
Gratuluji @general_pavel k vítězství. A blahopřeji mu, že se stane příštím prezidentem České republiky.
— Andrej Babiš (@AndrejBabis) January 28, 2023
Sylwetki obu kandydatów przytaczaliśmy już na naszym portalu. Przypomnimy tylko krótki biogram zwycięzcy ostatnich wyborów. Generał Petr Pavel służbę rozpoczął w 1983 r. w Czechosłowackiej Armii Ludowej, a dwa lata później wstąpił do Komunistycznej Partii Czechosłowacji. Jako wojskowy, odpowiadał między innymi za zwiad elektroniczny, w tym przechwytywanie i analizowanie wiadomości armii państw NATO. Jego oponenci polityczni wypominali mu to w kampanii wyborczej, choć on sam tego nie ukrywał. W 1989 r. Pavel rozpoczął szkolenie w wywiadzie wojskowym, jednak jego członkiem został już po zmianach systemowych. Po aksamitnej rewolucji do 1993 r. służył w czechosłowackim wywiadzie wojskowym. W styczniu 1993 r. jako podpułkownik, w ramach misji UNPROFOR w chorwackiej Krajinie dowodził 29-osobowym oddziałem, który uratował 53 francuskich żołnierzy przed Serbami dowodzonymi przez Željko Ražnatovića. Do momentu odejścia na emeryturę służył w czeskiej armii oraz sprawował wysokie funkcje w ramach NATO. Od lipca 2011 do czerwca 2012 był zastępcą szefa Sztabu Generalnego Czeskich Sił Zbrojnych. 29 czerwca 2012 prezydent Václav Klaus mianował go szefem Sztabu, który objął 1 lipca 2012 r. i sprawował do 30 kwietnia 2015 r. W latach 2015-2018 był szefem Komitetu Wojskowego NATO. Odszedł na emeryturę w 2018 r. i zaangażował się w życie polityczne. Kandydaturę na prezydenta Czech oficjalnie ogłosił 6 września 2022 r. Pavel kampanię prowadzi pod hasłem „Przywróćmy Czechom spokój i porządek” („Vraťme Česku řád a klid”).
Po ogłoszeniu wyników warto przypomnieć o „polskim wątku”, który przewinął się podczas kampanii. Podczas debaty prezydenckiej głównym czeskim kanale informacyjnym ČT24 odbyła się debata między Andrejem Babišem a Petrem Pavelą, kandydatami na urząd prezydenta. Babiš przyznał otwarcie, iż w przypadku agresji na państwa bałtyckie, czy Polskę nie udzieliłby pomocy sojusznikom. Deklaracja Andreja Babiša wywoła burzę medialną w Czechach. Była to jasna deklaracja nie wywiązania się ewentualnego prezydenta z deklaracji sojuszniczych. Później polityk próbował wycofać się ze swoich słów. Sprawę skomentowało również czeskie ministerstwo obrony narodowej, ministerstwo spraw zagranicznych oraz kontrkandydat Petr Pavel.
Podczas debaty padło ważne, z polskiego punktu widzenia, pytanie, jak dany kandydat zareagowałby na ewentualny atak na Polskę lub kraje bałtyckie. Był czeski premier Andrej Babiš odpowiedział:
- Zdecydowanie nie. Dlaczego powinniśmy mieć otwarty konflikt? Ja chcę pokoju, nie chcę walki.
