Zbliża się (prawdopodobnie) pierwsze od 2019 roku spotkanie twarzą w twarz prezydenta USA Donalda Trumpa i przywódcy Chin Xi Jinpinga.
Po rozmowie telefonicznej Donalda Trumpa z Xi Jinpingiem, która odbyła się 19 września br., amerykański prezydent ogłosił, iż obaj zgodzili się na spotkanie podczas forum Współpracy Gospodarczej Azji i Pacyfiku (APEC) w Korei Południowej pod koniec października. Chociaż Pekin oficjalnie nie potwierdził tych planów, światowe media spekulują, co może przynieść rozmowa liderów w czasie, gdy napięcia między mocarstwami nieustannie rosną.
Co doprowadziło do tego momentu?
Droga do potencjalnego szczytu była wyboista. Od kiedy administracja Trumpa w kwietniu nałożyła “wzajemne” cła, rozpoczynając wojnę handlową, przedstawiciele obu stron odbyli cztery rundy rozmów w Genewie, Londynie, Sztokholmie i Madrycie. Spotkania te przyniosły tymczasowe zawieszenie broni w postaci odroczenia części taryf, a ostatnie negocjacje w Madrycie zaowocowały ramowym porozumieniem w sprawie TikToka – chińskiej aplikacji, której groziło zablokowanie w USA.
Przełom w sprawie TikToka, potwierdzony dekretem wykonawczym Trumpa, był bezpośrednim impulsem do rozmowy telefonicznej przywódców. Według Jeremy’ego Chana, analityka z Eurasia Group, spotkanie na neutralnym gruncie APEC “odzwierciedla pragnienie obu liderów do utrzymania dialogu i stworzenia warunków dla bardziej znaczącego porozumienia“, które mogłoby zostać ogłoszone w przyszłości.
Czy dojdzie do przełomowego porozumienia handlowego?
Analitycy są sceptyczni co do szybkiego zakończenia sporu. Komentarze Trumpa o wizycie w Chinach “na początku przyszłego roku” sugerują, iż negocjacje będą kontynuowane. “To kończy spekulacje, iż umowa handlowa zostanie zawarta wkrótce” – napisał Arthur Kroeber z firmy badawczej Gavekal Dragonomics. Zbliżające się terminy – wygaśnięcie rozejmu celnego 10 listopada i ostateczny termin sprzedaży TikToka 16 grudnia – wskazują, iż “czeka nas jeszcze sporo targowania się“.
Obaj przywódcy mają swoje motywacje. Neil Thomas z Asia Society Policy Institute uważa, iż “Trump chce pokazać, iż potrafi uzyskać od Chin więcej niż jego poprzednicy, podczas gdy Xi chce zmniejszyć presję na chińską gospodarkę“. Zamiast jednego, kompleksowego porozumienia, Wu Xinbo, dziekan Instytutu Studiów Międzynarodowych na Uniwersytecie Fudan, spodziewa się “podejścia etapowego”. Mimo to, spotkanie w Korei Południowej może przynieść konkretne rezultaty, takie jak częściowe porozumienie celne połączone z chińskimi zakupami amerykańskich produktów rolnych.
Kto ma przewagę w negocjacjach?
Porozumienie w sprawie TikToka może mieć najważniejsze znaczenie dla dalszych rozmów. Chociaż szczegóły pozostają niejasne, chiński właściciel aplikacji, ByteDance, będzie musiał zredukować swoje udziały poniżej 20%. Nowo powstałą spółkę joint venture, wycenianą na 14 miliardów dolarów, ma kontrolować konsorcjum amerykańskich inwestorów, w tym Oracle, Michael Dell i Rupert Murdoch.
“Chiny poradziły sobie z kwestią TikToka dość gładko” – ocenia Alicia Garcia-Herrero, główna ekonomistka ds. Azji i Pacyfiku w Natixis. Jej zdaniem, rozwój tej umowy sprawia, iż USA “są coś winne Chinom“, co może prowadzić do ustępstw w innych obszarach. Jednak nie wszyscy podzielają ten optymizm. James Zimmerman, były prezes Amerykańskiej Izby Handlowej w Chinach, nazwał rozmowę telefoniczną “katastrofą dla Białego Domu“, zwracając uwagę na brak postępów w kluczowych kwestiach. “Pekin ma teraz przewagę i będzie przeciągał sprawę, dopóki nie dostanie tego, czego chce” – napisał.
Jakie są implikacje dla chińskiej gospodarki?
Gospodarka Chin wykazuje oznaki spowolnienia. Wzrost sprzedaży detalicznej i eksportu osłabł, a ceny na rynku nieruchomości spadają. Chociaż Pekin do tej pory powstrzymywał się od dużych pakietów stymulacyjnych, rosną oczekiwania na wsparcie polityczne.
Neil Shearing, główny ekonomista w Capital Economics, szacuje, iż same cła obniżą PKB Chin jedynie o 0,6% w ciągu kilku lat. “Prawdziwym problemem jest to, iż reszta gospodarki jest relatywnie słaba. Eksport był kluczowym motorem wzrostu w ostatnich latach” – powiedział agecji Nikkei Shearing. “Jeśli on osłabnie, nie ma w tej chwili alternatywy, która mogłaby w pełni uzupełnić lukę“.
Niezależnie od wyniku spotkania na szczycie APEC, Chiny nie zmienią swojej nadrzędnej strategii. Oczekuje się, iż nadchodzący plan pięcioletni jeszcze bardziej ugruntuje nacisk na rodzime innowacje i samowystarczalność technologiczną, aby zagwarantować bezpieczeństwo narodowe w coraz bardziej burzliwym świecie.
Źródła: Suzuki, W. (26.09.2025). Countdown to a Xi-Trump meeting at APEC: 4 things to know. Nikkei Asia
Leszek B. Ślazyk
e-mail: [email protected]
© www.chiny24.com
