System kaucyjny będzie nas zachęcał do zadbania o naszą planetę. A nic tak na nas nie działa jak motywacja finansowa. Zamiast wyrzucać puste opakowania i tracić pieniądze z kaucji, będzie nam zależeć na ich zwrocie do sklepu lub specjalnego automatu. Dzięki temu znacznie więcej butelek i puszek trafi do recyklingu, a nie na wysypiska, ulice czy do lasu.
System kaucyjny w praktyce. Ile wyniesie kaucja?
Od 1 października 2025 roku, robiąc zakupy, musimy przyzwyczaić się do nowej opłaty. Przy kasie do ceny napoju zostanie doliczona kaucja. Warto podkreślić, iż cena na sklepowej półce nie będzie zawierać tej opłaty: pojawi się ona dopiero na paragonie.
Systemem objęte zostaną najpopularniejsze opakowania na napoje:
jednorazowe butelki z plastiku (PET) o pojemności do 3 litrów,
puszki metalowe (aluminiowe i stalowe) o pojemności do 1 litra,
butelki szklane wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 litra.
Wysokość kaucji została określona w rozporządzeniu Ministra Klimatu i Środowiska i będzie stała w całej Polsce. Za butelki plastikowe i puszki odzyskamy 50 groszy, a za butelkę szklaną wielorazowego użytku – 1 złoty. Pieniądze odbierzemy w gotówce lub w formie bonu na kolejne zakupy.
Opakowania oddamy w sklepach o powierzchni powyżej 200 m2, które mają obowiązek je przyjmować. Mniejsze placówki mogą dołączyć do systemu dobrowolnie. Butelki i puszki będzie można zwrócić pracownikowi sklepu lub wrzucić do recyklomatu/butelkomatu, które już teraz pojawiają się np. przy dyskontach.
Jak odzyskać kaucję za butelki? Trzeba pamiętać o tych zasadach
System wprowadza nowość, którą do tej pory nie było lub trzeba było się naszukać, by sprawdzić, czy butelka jest zwrotna. Kaucję odzyskamy tylko i wyłącznie za opakowania oznaczone oficjalnym i ujednoliconym logotypem systemu kaucyjnego, który będzie umieszczony na etykiecie. "Za opakowania bez oznakowania nie będzie można otrzymać zwrotu kaucji" – informuje na stronie Ministerstwo Klimatu i Środowiska.
Drugi, niezwykle istotny warunek, to stan samego opakowania. Nie powinniśmy zgniatać butelek ani puszek przed zwrotem. Automat lub pracownik sklepu musi mieć możliwość zeskanowania kodu kreskowego, by zidentyfikować produkt w systemie. Mocno uszkodzone lub zgniecione opakowanie może zostać odrzucone, a my stracimy kaucję.
Jest też dobra wiadomość, która ułatwi nam życie. W przeciwieństwie do starych zasad zwrotu, od 1 października nie będziemy już potrzebować paragonu do zwrotu. Tym samym puszkę kupioną np. w Warszawie bez problemu oddamy w sklepie w Gdańsku, o ile ten dołączył do systemu.
Co zrobić ze starymi butelkami i puszkami bez logo systemu kaucyjnego?
Co w takim razie zrobić z opakowaniami, które kupiliśmy przed 1 października lub z tymi, które nie mają nowego logo? Odpowiedź wbrew pozorom nie jest oczywista: trzeba je wyrzucić do odpowiedniego pojemnika na odpady, czyli najczęściej do żółtego kosza.
Resort klimatu zauważa, iż przez pewien czas w sklepach będą dostępne jeszcze produkty w "starych" opakowaniach, bez wymaganego oznaczenia. Za takie butelki i puszki kaucja nie powinna być pobierana, a co za tym idzie, nie będzie można uzyskać za nie zwrotu. To okres przejściowy, który pozwoli sprzedawcom wyprzedać zapasy magazynowe.
