Aż 101 projektów bezzałogowych systemów powietrznych, lądowych i morskich zgłosili podchorążowie oraz studenci cywilni uczelni wojskowych do konkursu o nagrodę Ministra Obrony Narodowej. W tegorocznej edycji – po raz pierwszy – rywalizowano także w nowej kategorii: zwalczania systemów bezzałogowych.
To już piąta odsłona konkursu na najlepsze studenckie bezzałogowce. Z czterech wojskowych uczelni wpłynęło aż 101 zgłoszeń. W pierwszym etapie Kapituła wyłoniła 28 projektów, których projektanci otrzymali do 70 tys. zł dofinansowania. W październiku młodzi konstruktorzy mieli okazję zaprezentować działanie swoich dronów w praktyce podczas pokazów zorganizowanych w 43 Bazie Lotnictwa Morskiego w Gdyni, Komendzie Portu Wojennego Gdynia oraz Porcie Żeglarskim w Rewie. Uroczysta gala rozdania nagród odbyła się 9 grudnia w Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie. Kilka dni wcześniej zwycięzcy pierwszych miejsc uczestniczyli w obchodach Dnia Podchorążego i spotkali się w Belwederze z prezydentem Karolem Nawrockim. – Inwestycja w młodych, zdolnych konstruktorów to inwestycja w bezpieczną przyszłość Polski. Systemy bezzałogowe są przyszłością pola walki. Dzięki takim inicjatywom, polska myśl techniczna ma szansę stać się liderem w tej dziedzinie, wspierając powstające wojska dronowe – powiedział Stanisław Wziątek, podsekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej, wręczając nagrody najlepszym konstruktorom.
Młodzi naukowcy mogli zgłaszać swoje konstrukcje w jednej z czterech kategorii: dronów rozpoznawczych, bojowych, wsparcia oraz systemów do zwalczania bezzałogowców. Z konkursu zniknęła natomiast obecna w poprzednich edycjach kategoria „amunicja krążąca”.
Dron z płetwami zaatakuje pod wodą
W kategorii dronów bojowych zwyciężył zespół z Akademii Marynarki Wojennej, który stworzył biomimetyczny dron podwodny wyposażony w pasywny i aktywny system detekcji. Nerpa Shadow to niewielki bezzałogowiec przenoszący do 1,5 kg materiału wybuchowego, przeznaczony do zwalczania okrętów podwodnych i nawodnych. – Trzyosobowy zespół z Katedry Automatyki Okrętowej, kierowanej przez kmdr. dr. hab. inż. Piotra Szymaka, rozwinął projekt wyróżniony już w ubiegłorocznej edycji, wzbogacając go o rozwiązania pozwalające osiągnąć pełną zdolność bojową – mówi por. mar. Daniel Powarzyński, specjalista ds. systemów bezzałogowych z AMW, który brał udział w ocenie konkursowych dronów.
Czym jest pojazd biomimetyczny? To dron, który naśladuje budowę i zachowania organizmów morskich. Zamiast klasycznego napędu stosowanego w bezzałogowcach podwodnych wykorzystuje napęd płetwowy. – Dzięki temu generuje znacznie niższy poziom hałasu hydroakustycznego, działa skrycie i jest trudny do wykrycia – podkreśla por. mar. Powarzyński.
Nerpa Shadow posiada także napęd konwencjonalny, co pozwala mu gwałtownie dotrzeć w rejon operacji, a następnie przejść na niemal bezgłośny napęd biomimetyczny i pasywną detekcję. Wykrywanie celu rozpoczyna się od analizy sygnatur akustycznych, na podstawie których system identyfikuje obiekt w okolicy. Po potwierdzeniu kontaktu uruchamiany jest aktywny sonar, który precyzyjnie określa położenie wykrytego obiekty, a kolejne skany umożliwiają bieżącą korekcję toru podejścia. Dron działa w pełni autonomicznie – po ustaleniu lokalizacji celu kieruje się do niego, przenosząc ładunek wybuchowy.
Konstrukcja została pomyślana jako niewielki, kosztowo efektywny dron typu kamikadze, którego siła tkwi w działaniu w roju. „Rybki” mogłyby cicho patrolować akwen, a w razie wykrycia zagrożenia – zaatakować wrogą jednostkę grupowo. – Ich ładunki nie przebiją pancerza, ale mogą skutecznie uszkodzić śrubę i unieruchomić okręt, otwierając drogę do dalszych działań innymi środkami – wyjaśnia ekspert z AMW.
„Strzyga” na straży nieba
W kategorii „Zwalczanie systemów bezzałogowych” pierwsze miejsce zajął projekt BSP „Strzyga”, realizowany przez st. kpr. pchor. Filipa Andułę pod opieką mjr. Tomasza Zienkiewicza z Lotniczej Akademii Wojskowej. „Strzyga” to platforma typu C-UAV, stworzona do neutralizowania bezzałogowych statków powietrznych przeciwnika i innych środków napadu powietrznego. Konstrukcja wyróżnia się nowatorskimi rozwiązaniami, które znacząco zwiększają jej skuteczność w zwalczaniu dronów. Wysoki poziom autonomii, duża zwrotność, zaawansowane mechanizmy wykrywania celów oraz bardzo krótki czas przygotowania do misji czynią ze „Strzygi” platformę o ogromnym potencjale rozwojowym i szerokich możliwościach zastosowania na przyszłym polu walki.
Sonary i sztuczna inteligencja w rozpoznaniu morskim
Pierwszą nagrodę w kategorii dronów rozpoznawczych zdobył Korum – bezzałogowy nawodny katamaran, przeznaczony do wykrywania i klasyfikacji obiektów podwodnych z wykorzystaniem sonarów bocznych oraz algorytmów sztucznej inteligencji. Projekt powstał w odpowiedzi na rosnącą potrzebę zwiększenia bezpieczeństwa akwenów morskich i śródlądowych, zwłaszcza w kontekście zagrożeń związanych z militarnymi pozostałościami na dnie, niewybuchami, koniecznością monitorowania infrastruktury krytycznej czy prowadzenia poszukiwań zaginionych nurków.
– Korum może realizować szerokie spektrum zadań związanych z rozpoznaniem dna morskiego. Sprawdza się zarówno w misjach poszukiwawczo-ratowniczych, jak i w wykrywaniu min – wyjaśnia por. mar. Daniel Powarzyński z Akademii Marynarki Wojennej. Dron porusza się autonomicznie, a pozyskane dane przesyła operatorowi w czasie rzeczywistym. Co ważne, dzięki zastosowanym algorytmom sztucznej inteligencji, dokonuje wstępnej analizy i klasyfikacji wykrytych obiektów. Za realizację projektu odpowiadał zespół studentów cywilnych z Katedry Automatyki Okrętowej w składzie: Tomasz Niwczyk (lider), Dawid Ciecholewski i Nikodem Daft.
W tej samej kategorii kapituła konkursu przyznała również pierwsze miejsce zespołowi z Akademii Wojsk Lądowych – Tomaszowi Śliwakowi-Orlickiemu, Adamowi Ratajczykowi i Kacprowi Ciągle – za koncepcję budowy bezzałogowego systemu wodno-lądowego przeznaczonego do prowadzenia rozpoznania terytorium przeciwnika „Strzybóg”.
I nagrody otrzymało w sumie sześć projektów. W każdej z czterech kategorii Kapituła wyłoniła też zdobywców drugiego i trzeciego miejsca, a także przyznała wyróżnienia. Na zwycięzców czekały nagrody finansowe: 50 tys. zł za pierwsze miejsce, 25 tys. zł za drugie, 10 tys. zł za trzecie oraz 5 tys. zł dla projektów wyróżnionych. Tegoroczna V edycja Konkursu Ministra Obrony Narodowej cieszyła się ogromnym zainteresowaniem młodych konstruktorów – liczba zgłoszeń wzrosła aż o 250 % względem pierwszej edycji.
