Kazachstan wybrał miejsce pod budowę pierwszego reaktora jądrowego w kraju. Otwartym pytaniem pozostaje kto go zbuduje.
Wybraną lokalizacją jest wioska Ulken, położona na brzegu jeziora Bałchasz, prawie 500 kilometrów na północny wschód od handlowej stolicy Kazachstanu, Ałmaty. „Lokalizacja w Bałchasz jest bardzo obiecująca. Odbyły się tam odpowiednie konsultacje, ale dokładna lokalizacja zostanie ustalona po badaniach inżynieryjnych, które już trwają. Jeśli potencjalni dostawcy złożą propozycję wykorzystania innej lokalizacji, oczywiście ją rozważymy. Ale ostateczna decyzja zostanie podjęta po zakończeniu badań inżynieryjnych” — powiedział dziennikarzom minister energetyki Almasadam Satkalijew na briefingu 26 lutego.
Satkalijew dodał, iż Kazachstan zamierza zbudować trzy reaktory. W ważnym przemówieniu politycznym w styczniu prezydent Kassym – Żomart Tokajew ostrzegł przed rosnącym deficytem energetycznym i wezwał do utworzenia „klastra” energetyki jądrowej, aby zapewnić krajowi utrzymanie stabilnej trajektorii wzrostu gospodarczego.
Kazachstańscy urzędnicy oświadczyli, iż wybiorą przyszłego wykonawcę obiektu Ulkendo końca 2025 roku. w tej chwili rozpatrywane są cztery firmy: rosyjski Rosatom; chiński National Nuclear Corp; francuski EDF; i południowokoreański Hydro and NuclearPower. Kazachskie delegacje w ostatnich miesiącach odwiedziły cztery kraje, aby przejrzeć oferty tych firm. Ostatnia prezentacja, przeprowadzona przez urzędników Rosatomu, miała miejsce pod koniec stycznia. Ministerstwo energetyki podało, iż decyzja o zawarciu umowy nie będzie oparta wyłącznie na względach finansowych, ale ma również uwzględniać interesy narodowe Kazachstanu, normy i zobowiązania międzynarodowe.
Kazachscy eksperci uważają, iż Rosatom ma „wewnętrzną ścieżkę” zabezpieczenia sobie kontraktu. Jednak w ostatnich dniach pojawiły się sygnały, iż oferent ze Stanów Zjednoczonych może chcieć wziąć udział w przetargu, jeżeli nie w projekcie Ulken, to być może w innych planowanych elektrowniach.
Podczas niedawnej rozmowy między sekretarzem stanu USA Marco Rubio a ministrem spraw zagranicznych Uzbekistanu Bachtijorem Saidowem, Rubio podkreślił chęć zbadania w tym kraju możliwości inwestycji w amerykańskie technologie cywilnej energetyki jądrowej.
W połowie 2024 roku Uzbekistan podpisał umowę z Rosją w sprawie budowy reaktora jądrowego o mocy 55 megawatów. W przyszłości władze Uzbekistanu zamierzają zbudować więcej elektrowni jądrowych małej mocy. Wypowiedzi Rubio podczas rozmowy z Saidowem wskazują na zamiar USA konkurowania z Rosatomem w Azji Środkowej – nie tylko w Uzbekistanie, ale także w Kazachstanie i Kirgistanie. Uzbeccy urzędnicy już wyrazili gotowość utworzenia międzynarodowego konsorcjum w celu budowy reaktora.
Źródło: Eurasianet
Opracowanie BIS – Biuletyn Informacyjny Studium
