Trwają prace nad nowelizacją ustawy o obronie ojczyzny. Celem zmian jest m.in. tworzenie zachęt do podejmowania dobrowolnych niezawodowych form służby wojskowej, usprawnienie procesu naboru do służby i jej przebiegu, a także uporządkowanie kwestii kadrowych i dyscyplinarnych. W projekcie zawarto w sumie kilkanaście propozycji nowych rozwiązań.
Zmiany w badaniach psychologicznych
Jedna z nich dotyczy przeprowadzania badań psychologicznych osób ubiegających się o przyjęcie do służby wojskowej: dobrowolnej, terytorialnej oraz w aktywnej rezerwie. Obecnie, jeżeli dana osoba w okresie trzech lat od nadania podczas kwalifikacji wojskowej kategorii umiejętności czynnej służby wojskowej ubiega się o powołanie do takiej służby, nie musi przechodzić badań lekarskich i psychologicznych. Ten przepis ma zniknąć. – Rozwiązanie to wiąże się z dużym ryzykiem powołania do służby osoby niezdolnej do jej pełnienia. Może się bowiem zdarzyć, iż od dnia nadania kategorii do dnia powołania kondycja psychofizyczna ochotnika ulegnie pogorszeniu – przyznają przedstawiciele MON-u. Docelowo więc każdy ochotnik – w ramach postępowania rekrutacyjnego – będzie kierowany na obligatoryjne badania lekarskie oraz psychologiczne, bez względu na pozytywne wyniki badań przeprowadzonych w ramach kwalifikacji wojskowej. Nowe przepisy mają umożliwić kierowanie do wojskowych komisji lekarskich osób, które zgłoszą chęć zmiany posiadanej kategorii umiejętności służby wojskowej z uwagi na pogorszenie stanu zdrowia, potwierdzone dokumentacją medyczną. – Rozwiązanie to przygotowano głównie z myślą o tych, którzy wiele lat temu w czasie kwalifikacji wojskowej uzyskali kategorię umiejętności służby wojskowej „A”, natomiast na przestrzeni tych lat zdolność tę de facto utracili – uzasadniają przedstawiciele MON-u.
REKLAMA
Nauka za granicą
Korzystne rozwiązania zaproponowano w zakresie kierowania żołnierzy na naukę poza granicami państwa. Nowością w przypadku wyjazdu na zagraniczny kurs czy staż trwający ponad sześć miesięcy będzie możliwość wyjazdu żołnierza razem z rodziną. MON zrefunduje wówczas koszty pobytu rodziny, jej ubezpieczenia, opłaci też naukę dzieci. Zmiana, jak uzasadniają przedstawiciele resortu obrony narodowej, związana jest z coraz dłuższymi i wymagającymi kursami zagranicznymi, których ukończenie jest niezbędne do obsługi wprowadzanego do wojska nowoczesnego sprzętu. Nowe propozycje mają też wzmocnić wsparcie wojskowych małżeństw-rodziców i ułatwić im godzenie pracy zawodowej z życiem osobistym. Projekt nowelizacji przewiduje bowiem podniesienie wieku dziecka (z czterech do ośmiu lat) uprawniającego do ograniczenia wspólnego delegowania małżonków-żołnierzy poza stałe miejsce służby.
Nowe świadczenie
Nowością ma być wprowadzenie świadczenia motywacyjnego dla żołnierzy niezawodowych oraz dla żołnierzy zawodowych w czasie kształcenia w uczelni wojskowej, szkole podoficerskiej, ośrodku lub centrum szkolenia. Ma ono funkcjonować na wzór dodatkowego świadczenia motywacyjnego, które dziś otrzymują zawodowcy. Należność przyznaje czasowo szef MON-u w sytuacji, gdy żołnierz np. służy w wyjątkowych warunkach lub miejscu, ma szczególne kwalifikacje lub wykonuje zadania szczególnie ważne dla sił zbrojnych. Objęcie świadczeniem nowej grupy żołnierzy jest uzasadnione – zarówno na granicy, jak i podczas tegorocznej akcji przeciwpowodziowej terytorialsi byli zaangażowani w działania pomocowe i wykonywali podobne zadania jak żołnierze zawodowi.
Nowelizacja ma też odbiurokratyzować zasady przyznawania żołnierzom zawodowym dodatków: służbowego z tytułu pełnienia służby, motywacyjnego oraz za długoletnią służbę wojskową. w tej chwili decyzje w sprawie ich przyznania wydaje się na czas określony lub nieokreślony, nie dłuższy jednak niż czas pełnienia przez żołnierza służby na danym stanowisku służbowym. W praktyce oznacza to konieczność wydawania mnóstwa powielanych w treści dokumentów. Po zmianach przepisów dodatek za długoletnią służbę będzie przyznawany jednorazowo na czas pełnienia służby, a dwa pozostałe dodatki: służbowy i motywacyjny na czas pełnienia służby w danej jednostce.
Zmiany w dyscyplinie i wsparcie organizacji proobronnych
Zaproponowane zmiany dotyczą też dyscypliny wojskowej, a konkretniej ustanowienia dowódców: batalionu i kompanii organami dyscyplinarnymi. – Obecne rozwiązanie prowadzi do sytuacji, w której dowódcy ci, posiadając realnie największy stopień znajomości żołnierzy, nie mają uprawnień do wszczynania postępowań dyscyplinarnych. W rezultacie prowadzi to do przewlekłości postępowań, czego konsekwencją jest odstępowanie od ich zastosowania w reakcji na naruszenie dyscypliny przez żołnierzy – przyznają przedstawiciele MON-u. Po zmianie przepisów dowódcy ci będą mogli np. wszczynać postępowania i rozstrzygać drobne sprawy dyscyplinarne.
W proponowanych regulacjach pojawił się zapis o możliwość przyznania dotacji celowej dla organizacji proobronnych, określone zostały też zadania dla dowódcy operacyjnego rodzajów sił zbrojnych z zakresu zarządzania kryzysowego NATO i UE. Wśród innych zaproponowanych regulacji jest ta, która przewiduje możliwość nadawania przydziałów mobilizacyjnych żołnierzom pasywnej rezerwy na stanowiska służbowe w organizacjach międzynarodowych, międzynarodowych strukturach wojskowych lub przy siłach zbrojnych państw obcych stacjonujących na terytorium Polski.
Z uwagi na podejmowane intensywne działania związane z zakupem przez polskie wojsko uzbrojenia i sprzętu część nowych rozwiązań dotyczy funkcjonowania Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych. Jedną z propozycji jest możliwość otwarcia rachunku bankowego w banku centralnym państwa realizującego zamówienia na uzbrojenie lub sprzęt wojskowy lub w banku reprezentującym bank centralny. Przychody z rachunku mają stanowić wpływy funduszu.
Przy okazji nowelizacji resort nie zapomniał o rezerwistach wezwanych na obowiązkowe ćwiczenia w okresie od stycznia do września 2023 roku. Obecnie, z powodu luki prawnej, wciąż nie mogą oni otrzymać należnych im pieniędzy za koszty przejazdu do jednostki wojskowej i z powrotem. Dzięki nowym przepisom będą mogli otrzymać zaległe rekompensaty.
