Modernizacja gospodarcza i reformy polityczne Wietnamu: dlaczego Wietnam przyciąga globalnych oraz chińskich inwestorów
Wietnam jest w tej chwili jedną z najszybciej rozwijających się gospodarek na świecie. Utrzymując w tej chwili tempo rozwoju, kraj ten do 2045 r. ma szansę stać się krajem o wysokich dochodach, zaś do 2050 r. może znaleźć się choćby w gronie 20 największych gospodarek świata[1]. W drugim kwartale 2025 r. gospodarka Wietnamu zanotowała najlepsze wyniki w regionie, osiągając drugi najlepszy wynik kwartalny od 2020 roku i najlepszy wynik w pierwszej połowie roku od ponad dekady. Wzrost spowodowany jest przede wszystkim dynamiką produkcji przemysłowej, ale także stabilną sytuację, jeżeli chodzi o konsumpcję i inwestycje. Warte odnotowania jest również odbicie w handlu zagranicznym, co odzwierciedla odporność Wietnamu w obliczu niepewności geopolitycznej i politycznej. Największy udział w PKB stanowił sektor usług, jednakże sektor produkcyjny również był ważnym motorem wzrostu. Wietnam stale przyciąga znaczne inwestycje zagraniczne. W pierwszej połowie 2025 r. łączna wartość zarejestrowanych inwestycji zagranicznych wzrosła o 32,6% rok do roku, osiągając 21,5 mld dol. Zrealizowane inwestycje wyniosły 11,72 mld dol., co stanowi wzrost o 8,1% w porównaniu z analogicznym okresem w 2024 r. Była to najwyższa wartość osiągnięta w pierwszej połowie roku w ciągu ostatnich pięciu lat. Sektor produkcji i przetwórstwa przemysłowego stanowił lwią część inwestycji zagranicznych – 12 mld dol. Wzrost o 32% rok do roku jest wyraźnym odzwierciedleniem międzynarodowego zaufania do gospodarki Wietnamu, a także podkreśla dynamikę firm w zakresie ekspansji i skalowania działalności na terenie tegoż kraju[2].
Jednym z sektorów, napędzających wzrost gospodarczy Wietnamu jest sektor IT. w tej chwili w kraju dynamicznie rośnie liczba startupów, jak i pula talentów. Nieocenionym wsparciem jest również wsparcie rządowe, obejmujące zachęty podatkowe i podejście proinwestycyjne. W 2023 r. sektor IT wygenerował 141 mld dol., co stanowiło aż 8,5% PKB tego kraju. Tempo wzrostu gospodarki cyfrowej wynosi w tej chwili około 20% rocznie, co jest najlepszym wynikiem spośród państw Azji Południowo-Wschodniej. Istotnym osiągnięciem jest także siódma pozycja na świecie jeżeli chodzi o eksport zaawansowanych technologii[3]. Gospodarka Wietnamu wygenerowała w 2024 r. 127 mld dol. z eksportu sprzętu oraz 3,5 mld dol. z systemu i usług IT[4]. Kraj ten jest również drugim co do wielkości eksporterem telefonów i znajduje się w pierwszej dziesiątce światowych eksporterów półprzewodników i układów scalonych[5].
Podczas 26. Konferencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu (COP26), premier Wietnamu Pham Minh Chinh złożył ambitne zobowiązanie, zgodnie z którym Wietnam ma osiągnąć zerową emisję netto do 2050 roku. W grudniu 2022 roku Wietnam przystąpił do Partnerstwa na rzecz Sprawiedliwej Transformacji Energetycznej (JET-P) wraz z koalicją partnerów międzynarodowych, w tym Stanów Zjednoczonych, Japonii, Wielkiej Brytanii i Unii Europejskiej, w obrębie której co najmniej 15,5 mld dol. ma zostać przeznaczone na początkowe działania Wietnamu w zakresie transformacji energetycznej. W maju rząd zatwierdził Plan Rozwoju Energetyki 8 (PDP-8), ogólnokrajowy plan rozwoju sektora energetycznego Wietnamu[6]. Chiny wydają się być kluczowym dla osiągnięcia tychże celów, jako iż posiadają duże doświadczenie w produkcji przemysłowej urządzeń niezbędnych dla zielonej transformacji.
Niedawne działania Wietnamu w zakresie umów o wolnym handlu (FTA) ułatwiają pozyskiwanie bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) poprzez zapewnienie lepszego dostępu do rynku dla wietnamskiego eksportu i wspieranie reform sprzyjających inwestorom. Regionalne Wszechstronne Partnerstwo Gospodarcze (RCEP) weszło w życie 1 stycznia 2022 r. i włącznie z Wietnamem obejmuje 10 krajów[7].
China +1, czyli strategia dywersyfikacji, która zyskała globalną uwagę w latach 2014-2015 z powodu rosnących kosztów pracy w Chinach, znacząco wpłynęła na atrakcyjność Wietnamu jako miejsca do lokowania inwestycji. Strategia ta skłoniła międzynarodowe firmy do poszukiwania alternatywnych opcji produkcji i zaopatrzenia w innych niż Chiny krajach azjatyckich. Popularność koncepcji napędzana jest również napięciami geopolitycznymi, rosnącymi kosztami pracy, jak i polityką administracji Trumpa, która pogłębiła niestabilność między USA a Chinami[8]. Produkując na rynek chiński, firmy wielokrotnie pozostawiają produkcję w Chinach. jeżeli chodzi jednak o obsługę rynków zagranicznych, przedsiębiorcy nierzadko szukają nowej lokalizacji, takiej jak właśnie Wietnam. Wzrost gospodarczy Wietnamu, napędzany eksportem, w ciągu ostatnich 30 lat wyciągnął miliony ludzi z ubóstwa, a kraj ten zyskał istotną rolę w łańcuchu dostaw technologii.
Istotnym elementem rozwoju sektora produkcyjnego są inwestycje w parki technologiczne, takie jak Saigon Hi-Tech Park, Hoa Lac Hi-Tech Park i Da Nang Hi-Tech Park. Obiekty te są wyposażone w najnowocześniejsze technologie i strategicznie rozmieszczone, aby poprawić łączność i ułatwiać handel. W celu rozwoju biznesu i stworzenia przyjaznego klimatu inwestycyjnego parki stosują różnego rodzaju zachęty inwestycyjne, do których należą m.in.[9]:
• Preferencyjna stawka CIT: 10% przez 15 lat
• Wakacje podatkowe: 4 lata zwolnienia z CIT i 50% obniżka CIT przez kolejne 9 lat
• Ulgi podatkowe i wsparcie dla pracowników
• 0% podatku eksportowego i VAT od produktów high-tech
• Dostęp do zasobów badawczych, niedrogich szkoleń i korzystnych kredytów na rozwój nauki i technologii.
• Zwolnienia z opłat infrastrukturalnych
• Zwolnienia z podatku importowego na materiały do działalności naukowej
Stosunki międzypaństwowe a uwarunkowania przepływów inwestycyjnych
W 2025 roku Wietnam i Chiny obchodzą 75. rocznicę nawiązania stosunków dyplomatycznych. Relacje Chin i Wietnamu z pewnością można określić jako jedne z najważniejszych dwustronnych relacji Azji. Korzenie relacji wietnamsko-chińskich sięgają czasów odległych, jako iż narody łączy tysiącletnia wymiana kulturowa, wpływy filozoficzne i historyczne więzi. Nawiązanie formalnych stosunków dyplomatycznych nastąpiło w 1950 r. Chiny od wielu lat są największym partnerem handlowym Wietnamu, zaś Wietnam stał się najbardziej dynamicznym partnerem Chin w Azji Południowo-Wschodniej. Strony rozwijają współpracę w zakresie łańcuchów dostaw przemysłowych, logistyki transgranicznej, płatności cyfrowych i zielonej infrastruktury. Obie gospodarki coraz bardziej się uzupełniają, zaś ich relacje to coś więcej niż tylko stosunki ekonomiczne – łączą one zaangażowanie na rzecz pokojowego rozwoju i stabilności regionalnej. Wymiana na wysokim szczeblu – taka jak wzajemne wizyty liderów partii, przedstawicieli obrony i ministrów spraw zagranicznych – wzmocniła zaufanie i koordynację, a także zaowocowała licznymi umowami o współpracy gospodarczej, obejmującymi budowę infrastruktury, gospodarki cyfrowej, zielonej energii, a także wiele innych dziedzin[10].
W ostatnich latach dwustronne stosunki dyplomatyczne między Wietnamem a Chinami uległy dalszemu pogłębieniu. 26 czerwca 2024 r. prezydent Xi Jinping spotkał się z Phạm Minh Chínhem, premierem Wietnamu, który odwiedził Chiny, aby wziąć udział w letnim forum w Davos[11]. Podczas spotkania prezydent Xi Jinping podkreślił, iż Chiny zawsze priorytetowo traktowały Wietnam w dyplomacji sąsiedzkiej i zdecydowanie wspierały Wietnam w dążeniu do socjalizmu, który odpowiada narodowym uwarunkowaniom Wietnamu. Prezydent Xi Jinping powiedział, iż Chiny są gotowe do zacieśnienia wymiany i wzajemnego uczenia się, pogłębienia wzajemnie korzystnej współpracy i dążenia do modernizacji tegoż kraju, koncentrując się na celach takich jak bardziej rozwinięta gospodarka i kultura, zaawansowana nauka i edukacja, a także harmonijne społeczeństwo. Cele te mają według Xi wnieść większy wkład w pokój, stabilność, rozwój i dobrobyt świata[12]. kooperacja między Wietnamem a Chinami w zakresie handlu i inwestycji jest coraz bardziej pogłębiana i przynosi praktyczne rezultaty, stając się w ostatnich latach ważnym punktem w relacjach między oboma krajami. Rząd Wietnamu zadeklarował, iż będzie przez cały czas optymalizował warunki biznesowe w Wietnamie i wprowadzał więcej polityk wspierających inwestycje, aby skuteczniej przyciągać chińskie przedsiębiorstwa. Pozytywne otoczenie makroekonomiczne w Wietnamie, a także stale poprawiające się relacje handlowe i gospodarcze między Wietnamem a Chinami zwiększyły zaufanie przedsiębiorców z Państwa Środka. Do korzystnych z punktu widzenia Pekinu czynników inwestycyjnych należy bliskość geograficzna Chin, relatywnie niskie koszty pracy w Wietnamie, potencjał rozwoju rynku wietnamskiego, a także podobieństwo ścieżki rozwoju gospodarczego Wietnamu do ścieżki rozwoju Chin. Chińskie przedsiębiorstwa utworzyły w Wietnamie klaster przemysłowy, który składa się głównie z pracochłonnego przemysłu wytwórczego i przemysłu elektroniki użytkowej[13].
Chińskie inwestycje w Wietnamie: transakcje, najważniejsze sektory i wpływ gospodarczy
Według danych Ministerstwa Handlu ChRL w 2023 przepływy ZIB chińskich w Wietnamie wyniosły 2,593 mld $, zaś w 2024 r. było to 3,920 mld $. jeżeli chodzi o zasoby ZIB, w 2023 r. było to 13,593 mld $, natomiast w 2024 r. 16,194 mld $[14]. Inwestycje te cechuje szybki wzrost, a Wietnam jest dla Chin ważnym miejscem do lokowania inwestycji zagranicznych. W ostatnich latach kooperacja gospodarcza i handlowa między Chinami a Wietnamem rozwijała się stabilnie. Chiny od 2004 r. są największym partnerem handlowym Wietnamu, zaś Wietnam od 2016 r. jest największym partnerem handlowym Chin w ramach ASEAN. Wartość dwustronnej wymiany handlowej między tymi dwoma krajami od 2020 r. przekraczała 200 mld dol., osiągając w 2024 r. poziom 260,65 mld dol., co stanowi wzrost o 13,5% w ujęciu rok do roku[15]. Według raportu HSBC z września 2024 r. Wietnam zajął drugie miejsce wśród rynków Azji Południowo-Wschodniej będących celem chińskich inwestorów, ustępując jedynie Singapurowi[16].
Obecnie w Wietnamie prowadzonych jest 4750 projektów z Chin w 19 różnych sektorach. Spośród nich dwie branże, które cieszą się największym zainteresowaniem chińskich inwestorów, to przemysł wytwórczy i przetwórczy, z 2630 projektami i łączną inwestycją w wysokości 22,7 mld dol., co stanowi 79,6% całkowitych chińskich bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Wietnamie. Drugim sektorem o największym zaangażowaniu jest przemysł motocyklowy z 1216 projektami i 522,6 mln dol. kapitału, co stanowi 1,83% całkowitych inwestycji[17].
Tabela 1 Chińskie inwestycje w Wietnamie według China Global Investment Tracker w latach 2023-2025
| Rok | Miesiąc | Inwestor | Sektor | Wartość (mln $) | Typ |
| 2025 | Czerwiec | Hunan Hualian | Inny | 100 | Inwestycja |
| 2025 | Maj | Livzon Pharmaceutical | Zdrowotny | 220 | Inwestycja |
| 2025 | Maj | China Nonferrous | Metalowy | 210 | Budowa |
| 2025 | Luty | China National Chemical Engineering | Chemiczny | 250 | Budowa |
| 2024 | Listopad | China National Chemical Engineering | Chemiczny | 410 | Budowa |
| 2024 | Październik | Chery Auto | Transportowy | 110 | Inwestycja |
| 2024 | Październik | Shanghai SUS Environment, Power Construction Corp. (PowerChina) | Energetyczny | 230 | Budowa |
| 2024 | Wrzesień | Guangxi Yuchai | Transportowy | 130 | Inwestycja |
| 2024 | Sierpień | Victory Giant | Technology | 260 | Inwestycja |
| 2024 | Lipiec | Sailun Tire | Transportowy | 200 | Inwestycja |
| 2024 | Lipiec | Sunwoda Electronics | Inny | 300 | Inwestycja |
| 2024 | Maj | Guizhou Tyre | Transportowy | 230 | Inwestycja |
| 2024 | Maj | Power Construction Corp. (PowerChina) | Energetyczny | 240 | Budowa |
| 2024 | Kwiecień | Ningbo Boway | Energetyczny | 150 | Inwestycja |
| 2024 | Luty | BYD | Inny | 140 | Inwestycja |
| 2024 | Styczeń | GoerTek | Inny | 280 | Inwestycja |
| 2024 | Styczeń | Yadea Group | Transportowy | 100 | Inwestycja |
| 2024 | Styczeń | Luxshare | Inny | 140 | Inwestycja |
| 2023 | Grudzień | Trina Solar | Energetyczny | 420 | Inwestycja |
| 2023 | Listopad | Ningbo Boway | Energetyczny | 120 | Inwestycja |
| 2023 | Listopad | Luxshare | Inny | 330 | Inwestycja |
| 2023 | Listopad | Guizhou Tyre | Transportowy | 180 | Inwestycja |
| 2023 | Październik | Shandong Haohua | Transportowy | 470 | Inwestycja |
| 2023 | Wrzesień | Sunny Optical | Technology | 150 | Inwestycja |
| 2023 | Sierpień | Beijing Electronics | Inny | 290 | Inwestycja |
| 2023 | Sierpień | Guoxuan | Transportowy | 150 | Inwestycja |
| 2023 | Maj | Zhejiang Yongjin | Metalowy | 130 | Inwestycja |
| 2023 | Maj | LONGi Green Energy | Energetyczny | 110 | Inwestycja |
| 2023 | Marzec | Minmetals | Metalowy | 260 | Budowa |
Źródło: American Enterprise Institute and Heritage Foundation, China Global Investment Tracker, https://www.aei.org/china-global-investment-tracker/ (dostęp: 04.10.2025 r.).
W okresie od 2023 do pierwszej połowy 2025 r. w bazie China Global Investment Tracker publikowanej przez American Enterprise Institute odnotowano 28 projektów chińskich w Wietnamie o łącznej wartości ok. 6,8 mld dol. Tempo tychże inwestycji rosło wyraźnie po 2023 r., co pokrywa się z rozpoczęciem trzeciej kadencji rządów przez Xi Jinpinga i nową fazą aktywności inwestycyjnej Chin w Azji Południowo-Wschodniej. Energetyka i transport odpowiadają za prawie połowę chińskiego kapitału ulokowanego w Wietnamie w analizowanym okresie. Znaczący, bo aż 40% procentowy udział stanowią sektory, takie jak nowe technologie i elektronika. Ponadto większość chińskiego kapitału ma charakter inwestycji bezpośrednich.
Chińskie inwestycje w Wietnamie nie są jedynie krótkoterminową reakcją na cła nałożone przez Donalda Trumpa, ale wynikiem czynników ekonomicznych, które pojawiły się na długo przed rozpoczęciem przez Trumpa drugiej kadencji.
Jak piszą w Chinach, inwestycje te napędzane są rozwojem wietnamskiego sektora produkcyjnego, modernizacją chińskiego przemysłu i wynikającym z tego popytem na inwestycje zagraniczne, a także komplementarnością gospodarczą Chin i Wietnamu, która skłoniła chińskie przedsiębiorstwa do wykorzystania potencjału rynku wietnamskiego[18].
Wcześniej chińskie inwestycje napływały głównie do sektorów, takich jak przetwórstwo, produkcja mebli drewnianych, stal, czy też przemysł tekstylny, co powodowało obawy dotyczące ryzyka zanieczyszczenia środowiska w wyniku tychże inwestycji. Jednak w ostatnich latach pojawiło się wiele projektów w obrębie przemysłu nowoczesnych technologii, komponentów i części zamiennych do produkcji przemysłowej, elektroniki, zielonej energii oraz pojazdów elektrycznych. Wiele chińskich korporacji o zasięgu międzynarodowym zaczęło uruchamiać w Wietnamie zakłady produkcyjne. Do takich firm zaliczyć można BYD, Radian, Brotex i Quanta Computer. Spora część chińskich firm dostarczających produkty dużym globalnym firmom elektronicznym, takim jak Samsung i Apple, po analizie rynków również zdecydowała się otworzyć swoje fabryki w Wietnamie. Chińscy inwestorzy niejednokrotnie stawiają jednak szereg rygorystycznych kryteriów, dotyczących jakości, takich jak nowoczesna infrastruktura, multimodalne połączenia transportowe, czy też atrakcyjne lokalizacje dla lokowania inwestycji[19].
W kwietniu 2024 r. producent samochodów Chery podpisał umowę joint venture z lokalną firmą Geleximco w celu utworzenia fabryki o wartości 800 mln dolarów, stając się pierwszym chińskim producentem pojazdów elektrycznych, który otworzył zakład w Wietnamie. Fabryka o zdolności produkcyjnej 200 000 pojazdów rocznie ma powstać w nadmorskiej prowincji Thai Binh, zaś jej pierwsza faza budowy ma zostać ukończona w pierwszym kwartale 2026 r[20].
Kolejną chińską firmą aktywnie inwestującą w Wietnamie jest BYD. Firma ta dąży do rozszerzenia działalności w swoim zakładzie w północnej prowincji Phu Tho, co ma umożliwić jej sprostanie rosnącemu zapotrzebowaniu rynku na nowe produkty. Inwestycja o wartości 366 mln dol. zakłada dywersyfikację portfolio produkcyjnego zakładu. Jako poddostawca firmy Apple, BYD ma produkować m.in. klawiatury i obudowy do tabletów, których roczna produkcja ma wynosić milion sztuk, oraz rysiki do tabletów, których produkcja ma wynieść 1,59 mln sztuk rocznie. Inne proponowane produkty w ramach tej ekspansji obejmują m.in. ładowarki USB, szybkie bezprzewodowe ładowarki samochodowe, roboty czyszczące, baterie litowe, chipy 4G/5G, moduły GPS do telefonów i tabletów, drony konsumenckie oraz płytki graficzne. BYD Vietnam planuje zakończyć procedury regulacyjne i rozpocząć produkcję nowych komponentów w zakładzie między lipcem 2025 a lutym 2026 roku. W tym okresie ma rozpocząć się produkcja próbna, a pełne uruchomienie planowane jest na czerwiec 2026 roku[21].
BYD napotkał jednak nieprzewidziane przeszkody, próbując w 2024 r. rozszerzyć działalność z zakresu pojazdów elektrycznych na rynek wietnamski. New Energy Holdings, wietnamski partner BYD, któremu powierzono nadzór nad otwarciem co najmniej dziewięciu salonów, w tym w Hanoi i Ho Chi Minh, nagle zakończył współpracę. kooperacja ta była niezbędna, aby BYD osiągnął cel otwarcia 50 salonów w całym Wietnamie do końca 2024 r. Sieć dealerska miała mieć najważniejsze znaczenie dla zwiększenia dostępności dla klientów i widoczności marki. Pomimo niepowodzeń, BYD przez cały czas dąży do osiągnięcia celów sprzedażowych w Wietnamie. Z racji, iż w 2023 r. tylko 6% sprzedanych aut stanowiły samochody elektryczne, firma widzi w tym rynku spory potencjał rozwoju. BYD wcześniej deklarowało plany budowy zakładu produkcyjnego pojazdów elektrycznych w regionie Phu Tho w Wietnamie, które zostały w późniejszym czasie wstrzymane na rzecz większej fabryki w Indonezji o wartości 1,3 mld dol. Mimo trudności, obejmujących także rywalizację z innymi producentami aut elektrycznych, długoterminowe perspektywy inwestycyjne w Wietnamie przez cały czas są korzystne ze względu na rosnący rynek pojazdów elektrycznych i ewentualne wprowadzenie na rynek samochodów produkowanych lokalnie[22].
Chiński gigant elektroniczny Goertek planuje natomiast powiększenie zakładu produkcyjnego w północnej prowincji Wietnamu Bac Ninh o 25 hektarów, zwiększenie zatrudnienia w Wietnamie do 60 000 osób, a także inwestycję w budowę centrum badawczo-rozwojowego. najważniejsze z punktu widzenia inwestycji są produkowane przez firmę urządzenia telekomunikacyjne i bezzałogowe statki powietrzne[23].
W obliczu ceł nakładanych przez USA chiński gigant z zakresu sektora włókienniczego, Shein zdecydował się otworzyć ogromny magazyn w Wietnamie. Ma to zapewnić firmie zmniejszenie zależności od Chin kontynentalnych, szybsze dostawy na rynki zachodnie oraz zabezpieczenie się przed cłami nakładanymi przez administrację Trumpa[24].
Chiński producent wyświetlaczy Beijing Oriental Electronics Group (BOE) zainwestował w kwietniu 2024 r. 277,5 mln USD w fabrykę w parku przemysłowym Phu My 3 w południowej prowincji Ba Ria-Vung Tau. Fabryka specjalizująca się w montażu i produkcji ekranów do komputerów, telewizorów i płytek drukowanych ma rozpocząć działalność w 2026 roku[25].
Miasto portowe Hajfong, leżące w północnym Wietnamie zawsze należy do grupy miejscowości o najwyższym poziomie, jeżeli chodzi o napływ ZIB. Dążąc do przyciągnięcia inwestycji z Chin, delegacja miasta odwiedziła Chiny w celu promowania inwestycji. Działania te mają na celu także poprawę efektywności, szybszą identyfikację możliwości inwestycyjnych i reakcję na zmiany rynkowe, przyczyniając się w ten sposób do rozwoju gospodarczego miasta[26].
Strona chińska aktywnie angażuje się w projekty budowy infrastruktury na terenie Wietnamu. Jednym z istotnych projektów zaplanowanych na 2023 r. była renowacja systemu odpylania w koksowni Formosa Ha Tinh Steel Corporation, którego generalnym wykonawcą była spółka CISDI Group Co., Ltd. podlegająca China Minmetals Corporation. Kolejnym projektem, tym razem wykonanym przez China MCC5 Group Corp. Ltd., był montaż konstrukcji stalowej o dużej rozpiętości dla dwóch konwerterów o pojemności 300 ton w ramach projektu hutniczego Hoa Phat Dung Quat II, który jest zlokalizowany w prowincji Quang Ngai w Wietnamie. Po uruchomieniu huta ma produkować 5,6 mln ton stali rocznie. Firma MCC Baosteel Technology Services Co., Ltd. podjęła się natomiast modernizacji technicznej huty żelaza w Ha Tinh, obejmującej także głębokie oczyszczanie spalin. W październiku 2023 r. projekt elektrowni wiatrowej Huong Linh 3, realizowany przez Power China Hubei Engineering Co., Ltd. w Wietnamie pomyślnie osiągnął moc 30 MW, co symbolizuje osiągnięcie kolejnego ważnego etapu projektu. Po zakończeniu projektu oczekuje się, iż będzie on dostarczał 75 000 MWh czystej energii do krajowej sieci energetycznej rocznie, zmniejszając emisję dwutlenku węgla o około 60 000 ton. Projekt znajduje się w prowincji Quang Tri i składa się z Huong Linh 3 i Huong Linh 4. Huong Linh 3 jest wyposażony w 9 turbin wiatrowych o mocy 3,2 MW, a projekt Huong Linh 4 w 10 turbin wiatrowych o mocy 3,2 MW, o łącznej mocy 60,8 MW. Kolejnym znaczącym projektem z zakresu infrastruktury był zrealizowany w 2023 r. przez China Communications Construction Company Limited projekt BRT (Bus Rapid Transit) w Hanoi w Wietnamie, Wartość projektu wyniosła 70 mln dol., zaś trasa autobusowa objęta projektem ma długość 33 km, na której znajdują się 43 przystanki, łączące centrum miasta z okolicami, zapewniając mieszkańcom wygodniejsze usługi transportu publicznego. W grudniu 2023 r. firma Power China Harbor Co., Ltd. zawarła umowę z Khai Long dotyczącą instalacji turbin wiatrowych w ramach projektu morskiej elektrowni wiatrowej. Projekt realizowany jest w prowincji Ca Mau w Wietnamie i obejmuje głównie instalację morskich turbin wiatrowych o mocy 300 MW. Faza I projektu obejmuje instalację 19 turbin. Kolejną chińską firmą działającą w obrębie rozwoju infrastruktury w Wietnamie jest China Haisum Engineering Co., Ltd., która wygrała przetarg na realizację II etapu projektu oczyszczania ścieków Cheng Loong w Wietnamie i została jej generalnym wykonawcą. Po zakończeniu projektu zdolność przerobowa instalacji ma wynieść choćby 10 000 ton dziennie[27].
Pod koniec 2024 roku China Huadian Corporation i Energy China Group wyraziły zamiar rozszerzenia swojej działalności w Wietnamie w zakresie czystej energii i dystrybucji energii elektrycznej. Huadian zainwestował dotychczas w Wietnamie łączny kapitał w wysokości 2,8 mld dol., a projekt Duyen Hai 2 jest pierwszym projektem lądowej energetyki wiatrowej tejże firmy za granicą. Huadian dąży ponadto do zwiększenia inwestycji w Wietnamie w energetykę wiatrową, zielone elektrownie wodne, magazynowanie energii i efektywność energetyczną. Co więcej, w związku z poszukiwaniem możliwości współpracy i inwestycji, w grudniu ubiegłego roku Wietnam gościł delegację liderów 18 dużych chińskich przedsiębiorstw, na czele z China Pacific Construction Group i Susun Construction Group. China Pacific Construction została zaproszona do zbadania kluczowych projektów, w tym mostu Tu Lien, linii metra w Hanoi, linii metra łączącej międzynarodowe lotniska Tan Son Nhat i Long Thanh oraz transgranicznych projektów kolejowych i drogowych[28].
Podczas szczytu Szanghajskiej Organizacji Współpracy, który odbył się 31 sierpnia 2025r. w Tiencinie, wiele chińskich firm z branży pojazdów elektrycznych, energii odnawialnej i doradztwa technicznego wyraziło duże zainteresowanie zwiększeniem inwestycji w Wietnamie. China Huadian Engineering Co., Ltd., ujawniła ambicje dotyczące zwiększenia inwestycji w dziedzinach takich jak energetyka wiatrowa czy też modernizacja sieci energetycznych, a także utworzenie centrum badawczo-rozwojowego. CHD, jeden z pięciu największych producentów energii w Chinach, zainwestował już w Wietnamie ponad 2,8 miliarda dolarów, a elektrownia cieplna Duyen Hai 2 o mocy 1320 MW w prowincji Vinh Long w delcie Mekongu jest jej największym projektem zagranicznym pod względem zainstalowanej mocy. Peng potwierdził długoterminową strategię inwestycyjną CHD w Wietnamie opartą na formule „1+1+1+N” (jeden podmiot gospodarczy, jeden ośrodek badawczy, jedna baza produkcyjna oraz liczne projekty współpracy). Yadea wyraziła natomiast chęć zaangażowania się w projekty dotyczące motocykli elektrycznych, przyczyniając się do rozwoju ekologicznego transportu w kraju. Od 2019 r. Yadea prowadzi fabrykę pojazdów elektrycznych w byłej północnej prowincji Bac Ninh, zaś dzięki zainwestowaniu 100 mln dol. zamierza zwiększyć zdolność produkcyjną do 2 mln sztuk. Grupa utworzyła również centrum badawczo-rozwojowe w Wietnamie, swoim działaniem oferując wsparcie w promowaniu zielonego transportu w całym kraju. Premier Wietnamu Chinh zaprosił także firmę Design Group Co. Ltd. do konsultacji przy projekcie autostrady Lang Son-Cao Bang, której ukończenie planowane jest na ten rok. Szef rządu zasugerował również firmie zacieśnienie współpracy z wietnamskimi partnerami w sektorach takich jak transport, energetyka, ropa naftowa i gaz oraz infrastruktura cyfrowa[29].
Wyzwania dla inwestycji: regulacje i reformy instytucjonalne
Pomimo stosunkowo wysokiego poziomu napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych w stosunku do PKB w porównaniu z innymi krajami regionu, Wietnam stoi w obliczu poważnych wyzwań związanych z inwestycjami zagranicznymi. Należą do nich powszechna korupcja, głęboko zakorzenione kumoterstwo w systemie biznesowym, ugruntowana pozycja przedsiębiorstw państwowych w niektórych sektorach, niepewność regulacyjna, słaby i nieprzejrzysty system prawny, słabe egzekwowanie praw własności intelektualnej, niedobór wysoko wykwalifikowanej siły roboczej oraz powolne procesy decyzyjne rządu. Aby być stale postrzeganym jako miejsce atrakcyjne dla inwestorów zagranicznych, kraj ten musi złagodzić biurokrację oraz stworzyć bardziej przejrzyste ramy regulacyjne[30].
Kampania przeciwko korupcji, która rozpoczęła się w 2016 r. ma najważniejsze znaczenie dla poprawy otoczenia biznesowego i wyników gospodarczych kraju w dłuższej perspektywie. Ma ona również poprawić sytuację gospodarczą Wietnamu poprzez zmniejszenie kosztów związanych z korupcją. Od początku kampanii Wietnam przyciągnął coraz więcej zagranicznych firm. W miarę jak rządząca Partia Komunistyczna zaostrza kontrolę nad korupcją, szeregowi urzędnicy, owładnięci obawami biurokratycznymi, zachowują szczególną ostrożność w zatwierdzaniu zagranicznych zamówień i inwestycji, aby uniknąć jakichkolwiek podejrzeń o nadużycia. W rezultacie wiele rutynowych transakcji w kraju zostało sparaliżowanych. Przeszkodą jest ponadto wolniejsze uzyskiwanie pozwoleń prawnych i opóźnienia w procesie zatwierdzania transakcji. Innym aspektem działań antykorupcyjnych jest wywołana przez nie niepewność polityczna, Istnieją obawy, iż kampania antykorupcyjna została wykorzystana przez władze jako broń przeciwko rywalom politycznym, co stanowi kolejne poważne wyzwanie dla zagranicznych inwestorów[31]. Warto podkreślić jednak, iż państwo aktywnie pracuje nad rozwiązaniem tych problemów.
Co ważne, Wietnam w ciągu ostatnich kilku lat poczynił również postępy w zakresie edukacji zawodowej i infrastruktury, a także zwiększył swój udział w umowach o wolnym handlu[32]. Strategia China + 1 oprócz ograniczania ryzyka związanego z zakłóceniami w łańcuchu dostaw czy też obniżania kosztów pracy jest istotna z punktu widzenia przepisów takich jak Ustawa o zapobieganiu pracy przymusowej wśród Ujgurów (UFLPA), uchwalonej przez amerykański Kongres w 2022 r. w celu zwalczania polityki pracy przymusowej w niektórych częściach Chin, również odgrywają rolę w dążeniu do dywersyfikacji. Firmy, które naruszają te wymogi, mogą spodziewać się narażenia na straty oraz pogorszenia reputacji i wiarygodności firmy wśród konsumentów oraz inwestorów. Ograniczanie ryzyka poprzez lokowanie inwestycji poza Chinami może być zatem bardzo rozsądnym kierunkiem dla firm[33].
Wnioski: Przyszłość chińsko-wietnamskiej współpracy gospodarczej
Podsumowując, Wietnam jest jednym z kluczowych centrów inwestycyjnych w obrębie strategii China +1. Analizując inwestycje Państwa Środka w Wietnamie, zauważyć można, iż coraz większy udział stanowią inwestycje w OZE, komponenty elektroniczne, baterie, panele słoneczne i pojazdy elektryczne. Tendencje te zgodne są z chińską strategią globalnej ekspansji w ramach zielonego przemysłu 4.0. Ponadto, przedsiębiorstwa chińskie nierzadko lokują produkcję w Wietnamie, by unikać ceł amerykańskich i skracać łańcuchy dostaw. Co więcej, odnotowuje się coraz większy udział firm państwowych, co odzwierciedla strategiczne priorytety Pekinu po rozpoczęciu trzeciej kadencji Xi Jinpinga. Równolegle z prywatnymi inwestycjami, Pekin oferuje pożyczki i kontrakty EPC, wzmacniając komponent polityczny relacji gospodarczych z Wietnamem. Między 2023 a 2025 r. chińskie inwestycje w Wietnamie weszły w nową fazę jakościową. Chińskie inwestycje przesuwając się z taniej produkcji przemysłowej w stronę zaawansowanych technologii, podkreślają wyraźnie, iż Pekin dzięki inwestycji zagranicznych konsekwentnie realizuje również strategię ekspansji przemysłowej. Wietnam jest zatem dla Chin podwójnie istotny – pełni rolę zarówno centrum produkcji, gdzie Chiny korzystają z niższych kosztów produkcji i dostępu do taniej siły roboczej, ale jest także swoistym instrumentem geopolitycznym w regionie Azji Południowo-Wschodniej, za pomocą którego Pekin wzmacnia wpływy w regionie oraz przejmuje kontrolę nad infrastrukturą i strategicznymi projektami.
[1] An Introduction to Doing Business in Vietnam 2025 is a guide created by Vietnam Briefing, with the support of Dezan Shira & Associates.
[2] https://www.mckinsey.com/featured-insights/future-of-asia/southeast-asia-quarterly-economic-review (dostęp: 04.10.2025 r.).
[3] An Introduction to Doing Business in Vietnam 2025 is a guide created by Vietnam Briefing, with the support of Dezan Shira & Associates.
[4] NashTech. Vietnam’s Tech Landscape (June 2024). NashTech Global. (dostęp: 04.10.2025 r.).
[5] An Introduction to Doing Business in Vietnam 2025 is a guide created by Vietnam Briefing, with the support of Dezan Shira & Associates.
[6] https://www.state.gov/reports/2023-investment-climate-statements/vietnam (dostęp: 04.10.2025 r.).
[7] Tamże
[8] https://www.z2data.com/insights/everything-you-need-to-know-about-china-plus-one (dostęp: 04.10.2025 r.).
[9] An Introduction to Doing Business in Vietnam 2025 is a guide created by Vietnam Briefing, with the support of Dezan Shira & Associates.
[10] https://moderndiplomacy.eu/2025/06/07/the-legacy-of-75-years-of-diplomatic-ties-vietnam-china-relations-in-a-new-era/ (dostęp: 04.10.2025 r.).
[11] http://en.cppcc.gov.cn/2024-06/27/c_999616.htm (dostęp: 04.10.2025 r.).
[12] https://english.www.gov.cn/news/202504/14/content_WS67fc453ac6d0868f4e8f1a5a.html (dostęp: 04.10.2025 r.).
[13] https://fdi.mofcom.gov.cn/resource/pdf/2024/12/05/490b01360af94762aa67d895e2ad4e03.pdf (dostęp: 04.10.2025 r.).
[14] 2024 Statistical bulletin of China’s outward FDI, Ministry of Commerce, https://www.gov.cn/lianbo/bumen/202509/P020250908508134967854.pdf (dostęp: 04.10.2025 r.).
[15] https://en.chinadiplomacy.org.cn/2025-04/11/content_117817679.shtml (dostęp: 04.10.2025 r.).
[16] https://en.vietnamplus.vn/chinese-investors-flock-to-vietnam-fueling-economic-growth-post313413.vnp (dostęp: 04.10.2025 r.).
[17] https://investvietnam.gov.vn/en/news–events.nd/chinas-fdi-investment-situation-in-vietnam.html (dostęp: 04.10.2025 r.).
[18] https://www.globaltimes.cn/page/202502/1329148.shtml (dostęp: 04.10.2025 r.).
[19] https://vir.com.vn/chinese-investors-ahead-in-new-registered-projects-123133.html (dostęp: 04.10.2025 r.).
[20] https://www.reuters.com/business/autos-transportation/chinas-chery-set-up-800-mln-automobile-factory-vietnam-2024-04-04/ (dostęp: 04.10.2025 r.).
[21] https://theinvestor.vn/chinas-electronics-giant-byd-plans-expansion-at-northern-vietnam-plant-d15726.html (dostęp: 04.10.2025 r.).
[22] https://www.vietwheels.com/en/posts/byd-s-challenges-in-breaking-into-vietnam-s-ev-market (dostęp: 04.10.2025 r.).
[23] https://theinvestor.vn/chinas-goertek-seeks-25-hectare-expansion-in-northern-vietnam-d14393.html (dostęp: 04.10.2025 r.).
[24] https://www.reuters.com/world/china/shein-set-up-huge-vietnam-warehouse-us-tariff-hedge-sources-say-2025-05-15/ (dostęp: 04.10.2025 r.).
[25] https://investvietnam.vn/china-leads-in-number-of-fdi-projects-in-vietnam-in-seven-months-n3090.html (dostęp: 04.10.2025 r.).
[26] https://investvietnam.vn/china-leads-in-number-of-fdi-projects-in-vietnam-in-seven-months-n3090.html (dostęp: 04.10.2025 r.).
[27] https://fdi.mofcom.gov.cn/resource/pdf/2024/12/05/490b01360af94762aa67d895e2ad4e03.pdf (dostęp: 04.10.2025 r.).
[28] https://vir.com.vn/chinese-investors-ahead-in-new-registered-projects-123133.html (dostęp: 04.10.2025 r.).
[29] https://theinvestor.vn/leading-chinese-corporations-keen-on-expanding-investments-in-vietnam-d16856.html (dostęp: 04.10.2025 r.).
[30] https://www.state.gov/reports/2023-investment-climate-statements/vietnam (dostęp: 04.10.2025 r.).
[31] https://www.legalbusinessonline.com/features/explainer-vietnam-cracks-down-corruption-what-impact-foreign-investors (dostęp: 04.10.2025 r.).
[32] https://www.ft.com/content/29070eda-3a0c-4034-827e-0b31a0f3ef11 (dostęp: 04.10.2025 r.).
[33] https://www.z2data.com/insights/everything-you-need-to-know-about-china-plus-one (dostęp: 04.10.2025 r.).
