5 zł – tyle może kosztować pojedyncza wypłata gotówki z bankomatu, choćby tego należącego do własnego banku. To efekt rosnącej liczby zmian w tabelach opłat i prowizji, które banki w Polsce wprowadzają w odpowiedzi na spadek liczby transakcji gotówkowych, inflację oraz wzrost kosztów utrzymania infrastruktury bankomatowej.
Banki detaliczne coraz częściej rezygnują z oferowania darmowych wypłat gotówki, co jeszcze kilka lat temu było standardem. Dziś coraz powszechniejsze stają się opłaty za:
- wypłaty z obcych bankomatów,
- wypłaty poniżej określonej kwoty,
- wypłaty po przekroczeniu miesięcznego limitu darmowych transakcji,
- a choćby każdą pojedynczą wypłatę, niezależnie od kwoty i liczby.
Kto już wprowadził opłaty?
Wśród banków, które już wdrożyły lub ogłosiły zmiany, znajdują się m.in.:
- Bank Pocztowy, który od czerwca 2025 roku wprowadził opłatę w wysokości 5 zł za każdą wypłatę z bankomatu własnego oraz obcego, o ile nie spełnione są warunki aktywności klienta.
- mBank – wprowadził ograniczenia polegające na tym, iż tylko pierwsze trzy wypłaty w miesiącu są darmowe, a każda kolejna kosztuje 2,50 zł.
- ING Bank Śląski – utrzymuje darmowe wypłaty z bankomatów własnych, ale już za wypłatę z obcego bankomatu można zapłacić aż 7 zł, o ile nie posiada się odpowiedniego pakietu.
Warto podkreślić, iż dla wielu klientów, którzy wypłacają niewielkie kwoty (np. 20–50 zł), prowizja w wysokości 5 zł oznacza de facto 10–25% „opłaty za dostęp do gotówki”, co znacząco zmniejsza opłacalność korzystania z bankomatów.
Skąd ta zmiana? Wyjaśnienie kontekstu
Z perspektywy sektora bankowego, zmiany te są odpowiedzią na kilka zjawisk:
- Spadająca liczba wypłat gotówkowych – według danych Narodowego Banku Polskiego, w 2024 roku liczba transakcji gotówkowych w bankomatach spadła o ponad 15% w porównaniu do 2022 roku.
- Rosnące koszty utrzymania infrastruktury – banki muszą pokrywać koszty obsługi technicznej, ochrony i zasilania bankomatów. Przy malejącej liczbie operacji, koszt jednostkowy wypłaty rośnie.
- Promowanie transakcji bezgotówkowych – banki i regulatorzy promują płatności kartą i BLIK-iem jako bezpieczniejsze i tańsze. Zamiast inwestować w gotówkę, banki rozwijają aplikacje mobilne i cyfrowe portfele.
Z punktu widzenia ekonomii, bankomaty stają się nieopłacalnym aktywem, którego utrzymanie generuje straty. Dlatego instytucje finansowe szukają sposobu, by zrekompensować koszty lub zniechęcić klientów do korzystania z gotówki.
Jak banki próbują uzasadniać nowe opłaty?
W swoich komunikatach, banki wskazują, że:
- „Darmowe wypłaty są dostępne tylko dla aktywnych klientów”, czyli takich, którzy dokonują regularnych wpływów, płatności kartą lub spełniają określone warunki konta.
- Opłaty mają zachęcać do korzystania z nowoczesnych metod płatności, zgodnie z kierunkiem rozwoju cyfryzacji bankowości.
- Koszty operacyjne wypłat gotówki są „niezrównoważone ekonomicznie” przy aktualnej skali użytkowania bankomatów.
Potencjalne konsekwencje dla klientów
Wprowadzenie opłat za wypłaty gotówki niesie ze sobą szereg konsekwencji:
- Utrudnienie dostępu do gotówki dla osób starszych, nieposiadających telefona lub zaufania do bankowości elektronicznej.
- Dodatkowe koszty dla klientów o niskich dochodach, którzy nie spełniają warunków zwolnienia z opłat.
- Możliwa zmiana nawyków finansowych, np. ograniczenie liczby wypłat lub przejście na płatności cyfrowe.
- Wzrost zainteresowania usługami banków spółdzielczych, które często oferują bardziej tradycyjne warunki korzystania z kont.
Według analityków, może to również doprowadzić do spadku zaufania do sektora bankowego, o ile klienci poczują się zmuszeni do ponoszenia dodatkowych, nieprzewidywalnych kosztów.
Co mogą zrobić klienci?
W obecnych realiach, konsumenci powinni zwrócić uwagę na kilka elementów:
- Sprawdzać warunki konta – czy dostępne są darmowe wypłaty? Ile ich przysługuje?
- Rozważyć bank zmieniający warunki – banki konkurują o klientów i wciąż istnieją oferty bez opłat.
- Korzystać z cashbacku – wypłata gotówki przy okazji zakupów może być darmowa i bardziej dostępna.
- Rozważyć użycie BLIK-a – wiele bankomatów obsługuje wypłaty bez użycia karty i bez prowizji (w określonych limitach).
- Śledzić zmiany w tabelach opłat – banki mają obowiązek informowania o zmianach z 2-miesięcznym wyprzedzeniem, ale wielu klientów je ignoruje.
Czy opłaty będą rosnąć?
Prognozy wskazują, iż trend rosnących opłat za gotówkę będzie się utrzymywał. Eksperci zwracają uwagę, że:
- Polska zmierza w stronę społeczeństwa bezgotówkowego, a banki chcą przyspieszyć ten proces.
- W krajach skandynawskich już dziś ponad 90% transakcji odbywa się bez gotówki.
- Model opłat za wypłaty może stać się standardem – tak jak wcześniej opłaty za prowadzenie kont czy karty debetowe.
W efekcie gotówka przestaje być darmowa, a koszt jej używania zaczyna być wyraźnie odczuwalny – zwłaszcza dla osób, które korzystają z niej okazjonalnie lub w małych kwotach.
Continued here:
5 zł za wypłatę z bankomatu: Koniec z darmowym dostępem do gotówki?
